Bản dịch từ tiếng Nga sang tiếng Việt của GS Đàm Thanh Sơn đăng trên http://damtson.wordpress.com

Posted on March 13, 2012

§             Cho đến tận bây giờ tôi vẫn không nhận thức được rằng vật lý là chuyện nghiêm túc trong đời tôi.

§             Tôi được may mắn là các thầy cô giáo của tôi là những người nhân hậu, kiên nhẫn và  thú vị. Học sinh ở các lớp tôi dạy ít may mắn hơn nhiều.

§             Nền giáo dục Liên Xô cho bạn một khối kiến thức sâu không đâu có, nhưng bạn thậm chí không kịp nghĩ ra là đôi khi cần nhảy ra khỏi hố sâu kiến thức đó để nhìn ngó xung quanh.

§             Tôi  dùng tiếng Anh trả lời các bức thư viết bằng tiếng Nga – đơn giản là vì tôi đã đổi bàn phím Nga sang hộ chiếu Anh.

§             Tôi vẫn cảm thấy 100% mình là người “sinh ra ở Liên Xô”. Nhưng cứ luận theo theo những gì đang diễn ra ở Nga thì tôi cũng sẽ chết ở Liên Xô.

§             Tôi làm quen với vợ  mình khi đã ở nước ngoài. Đối với tôi thì việc cả hai chúng tôi đều là người Nga rất quan trọng: tôi chỉ không hiểu cô ấy trong 50% các trường hợp.

§             Tôi giữ quan hệ với những người Nga khác ở Manchester, cũng như với người Anh, người Hà lan, người Ukraina, Brazil, Pháp, Ý, Pakistan, Ấn độ, Thuỵ điển, Thái lan, Trung quốc, và hơn chục dân tộc khác.

§             Không quan trọng là bạn làm việc ở đâu. Phương Tây hay phương Đông chỉ là các phương của trái đất. Nhưng tất nhiên là có những đặc thù của từng vùng: ví dụ ở Anh không ai can thiệp vào việc riêng của bạn.

§             Đặt câu hỏi, về lý thuyết thì trong hoàn cảnh nào tôi có thể  làm việc ở Nga, là sai. Về lý thuyết thì không trong bất cứ hoàn cảnh nào cả. Tôi dù sao cũng làm về thực nghiệm.

§             Tôi bình thản khi nghe các nhà báo Nga gọi tôi là “nhà khoa học Nga” mặc dù tôi làm việc ở Anh. Chỉ riêng việc người ta không quên từ “nhà khoa học” đã là quý rồi.

§             Khi tôi nhận giải Nobel, hình như cha mẹ tôi thậm chí không hề ngạc nhiên. Chẳng là các  bậc cha mẹ bao giờ cũng nghĩ con mình là nhất. Tôi cũng sẽ không ngạc nhiên về các con gái của mình.

§             Trong tất cả những điều cha mẹ đã dạy tôi, điều quan trọng nhất là cầm dĩa bằng tay trái, cầm dao bằng tay phải.

§             Tôi muốn học chơi piano. Tức là tôi có chơi, nhưng tôi muốn chơi để người khác có thể nghe được.

§             Không cần phải tập trung vào những thất bại.

§             Không bao giờ được đẩy các mối quan hệ đến mức bạn phải cắt đứt chúng. Cần đẩy quan hệ đến mức người khác tự cắt đứt quan hệ với bạn.

§             Tôi sẵn sàng bỏ bất cứ số tiền nào ra để mua một chút thời gian rảnh rỗi, nhưng hiện nay ta chỉ có thể vay mượn được nó. Trước sau rồi cũng sẽ phải trả lại.

§             Với tôi, một ngày lý tưởng là ngày khi đến tối bạn làm được một cái gì đó mà trước bạn chưa ai làm được. Ví dụ, bạn dạy con bạn đếm được đến 27, hay là làm được một cái transistor bé nhất thế giới.

§             Không quan trọng là làm nghề gì, chỉ cần càng ít cấp trên càng tốt.

§             Tôi không chia cuộc sống ra phần công việc và phần nghỉ ngơi. Ở nhà tôi bao giờ cũng nghĩ về vật lý, còn ở cơ quan thì nói chung tôi thư giãn tâm hồn.

§             Con người không bất tử, và tôi nghĩ về điều này với niềm hy vọng về những điều tốt đẹp hơn.

Konstantin Novoselov, đại học Manchester, giải Nobel vật lý 2010, Anna L’vova ghi lại.

Nguyên bản tiếng Nga: http://esquire.ru/wil/konstantin-novoselov:

Cэр Константин Новоселов

Физик, нобелевский лауреат, 37 лет, Манчестер. Записала Анна Львова
Фотограф Рассел Харт / Russel Hart / EPA / University of Manchester / DPA Picture Agency / VOSTOCK Photo

Я до сих пор не осознал, что физика в моей жизни — это серьезно.

Мне повезло: в учителя мне достались добрые, терпеливые и интересные люди. Студентам, которые посещают мои занятия, повезло гораздо меньше.

Обучение в СССР дает тебе беспрецедентную глубину знаний, но при этом ты даже не успеваешь задуматься, что из этой глубины иногда нужно выпрыгивать, чтобы осмотреться по сторонам.

На русские письма я отвечаю по-английски — просто потому, что обменял русскую клавиатуру на британский паспорт.

Я на сто процентов чувствую себя тем самым «рожденным в СССР». Но, судя по тому, как развиваются дела в России, в СССР я и умру.

Со своей женой я познакомился уже за границей. Для меня очень важно, что мы оба русские: я не понимаю ее только в 50 процентах случаев.

Я поддерживаю отношения с другими русскими в Манчестере. А также с британцами, голландцами, украинцами, бразильцами, французами, итальянцами, пакистанцами, индийцами, шведами, тайцами, китайцами и еще с дюжиной других национальностей.

Не так уж важно, где ты работаешь. Запад, восток — это просто стороны света. Но есть, конечно, региональные особенности: в Британии, например, никто не вмешивается в твои дела.

Спрашивать меня, при какой ситуации я мог бы теоретически работать в России — некорректно. Теоретически — ни при какой. Я все-таки экспериментатор.

Я спокойно отношусь к тому, что российские журналисты называют меня «русским ученым», хотя работаю я в Англии. Хорошо уже то, что не забывают слово «ученый».

Когда я получил Нобелевскую премию, мои родители, кажется, даже не удивились. Ведь все родители думают, что их ребенок самый-самый. Насчет своих дочек я точно не удивлюсь.

Из того, чему меня научили родители, самое важное, что вилка всегда в левой руке, а нож — в правой.

Я бы хотел научиться играть на пианино. То есть я играю, но я хотел бы играть так, чтобы меня можно было слушать.

Не надо концентрироваться на неудачах.

Никогда нельзя доводить отношения до того, чтобы тебе приходилось разрывать их. Нужно подвести к тому, чтобы люди разрывали отношения с тобой сами.

Я готов тратить любые деньги на то, чтобы купить немного свободного времени, но сегодня его можно лишь взять взаймы. Потом все равно придется отдавать.

Мой идеальный день — это когда к вечеру сделано нечто, чего до тебя никому не удавалось. Например, ты научил своего ребенка считать до двадцати семи или сделал самый маленький в мире транзистор.

Не так уж и важно, кем именно работать, лишь бы начальников поменьше.

Я не делю жизнь на работу и отдых. Дома я всегда про физику думаю, а на работе вообще душой отдыхаю.

Человек смертен, и к этому я отношусь с надеждой на лучшее.