Đôi điều tản mạn về thời hậu Xô viết…

                  Phan Thanh Diện, Táo rơi 82

 (Thứ sáu cuối tuần - thời gian cho nghỉ ngơi. Xin kể mấy chuyện linh tinh giải trí)

Năm 1991 xảy ra một sự kiện quan trọng: đất nước Liên xô - CCCP oanh liệt một thời đã không còn nữa. Và vô vàn sự kiện khác diễn ra như hệ quả của sự kiện này. Liên quan trực tiếp đến chúng ta là nước Молдавия hay МССР cũng biến mất. Thay vào đó là Republic Moldova. Trường chúng ta học không còn được gọi là КГУ nữamà có một tên gọi khác: USM. Người ta đập phá tượng Lênin (và nhiều lãnh tụ khác), đổi tên những gì gắn với các vị cách mạng lão thành ở khắp nơi. Ví dụ như Ленинград đổi thành Санкт Петербург, Свердлов thành Екатеринбург, hay Ворошиловград của  Украина đổi thành Луганск ... Có thể nhận thấy một trào lưu khác trong những năm khi Liên xô tan rã: Mỹ hóa. Ví dụ như tòa nhà chính phủ Nga được đổi tên thành белый дом (nhà trắng), cơ quan lập pháp cũng chia thành hạ viện và thượng viện. Một địa danh khá nổi tiếng như ВДНХ đổi thành ВВЦ (Всероссийский Выставочный Центр). Người Nga trước kia được gọi là Русский nay thành Россиянин. Những người gốc Nga ở các nước cộng hòa Liên xô cũ trở thành Русско-говорящее население. Bản thân tiếng Nga cũng có nhiều thay đổi so với thời chúng ta học ở đó. Ví dụ như блин. Nghĩa của nó là bánh xèo. Nhưng giờ người ta dùng như một từ bậy. Nguyên nhân là блин có 2 chữ cái đầu trùng với một câu nói tục thông dụng. Đôi khi phải nói tránh đi cho nó lịch sự. Tương tự như vậy có từ ёлки-палки. Có khá nhiều từ nhập từ tiếng Anh bằng cách phiên âm trực tiếp như продьюсер, спикер, дефольт ... Những từ như vậy khá dễ đoán nghĩa nếu biết tiếng Anh. Nhưng có những từ nhập từ tiếng Anh nhưng được Nga hóa rất vui như чатиться. Chắc các anh chị không đoán ra nghĩa của nó. Xuất xứ của nó là từ chat trong tiếng Anh, từ mà chắc cả thế giới đều biết. Một biểu tượng khác mà cả thế giới biết đến là chữ @. Tiếng Việt gọi là a còng (hay a móc ở phía Nam). Trong tiếng Nga nó được gọi bằng một từ rất đáng yêu: собака hay còn được gọi ласково là собачка. Một số từ được dân dã hóa như email -> мыло, ICQ -> аська... Như vậy nếu anh chị muốn giới thiệu email của mình abc@kgu.ru thì phải nói: запишите моё мыло абс собака кгу точка ру. Có một từ nhập lai được Nga hóa vô cùng độc đáo, có lẽ là đứng đầu bảng các từ lai. Đó là пиарщик. Gốc của nó là từ PR của tiếng Anh, được phiên âm và Nga hóa bằng đuôi щик, dùng để chỉ những người làm nghề quan hệ công chúng.

Trong chúng ta chắc nhiều người vẫn nhớ những bộ phim nổi tiếng thời Xô viết như ирония судьбы или с лёгким паром hay служебный роман. Phim ирония судьбы năm nào cũng được chiếu vào dịp đón năm mới. Sau này chính đạo diễn Эльдар Рязанов cho ra đời tập 2. Nội dung giống như tập 1 của phim nhưng xảy ra với hai người con của hai nhân vật chính. Hiện em dang có đĩa DVD 2 phim này. Những anh chị nào muốn hoài cổ, nhớ thời Xô viết, muốn xem lại những phim này em sẽ gửi cho (dù chưa biết có gửi được vài Gb qua email không).

Chúc các anh chị một cuối tuần vui vẻ!