Hồn đau, tim khóc, miệng cười,

lệ thì khô đọng trên môi bao người,

ấy là anh khóa trượt rồi,

hay là phá sản của thời bán buôn,...

Nỗi đau của những tâm hồn,

giơ tay bất lực trước quân bạo tàn,

hay đau hộ kiếp lầm than,

đói cơm, rách áo, cơ hàn, oan gia,...

Cầu mong mưa thuận gió hòa,

dân an, quốc thái, lòng ta an lành!

Hồi này bận quá, em nghỉ hưu kiêm luôn osin cho bố em mà cụ dạo này yếu rồi. Hôm nay vào mạng đọc ngay bài thơ của chị. Thật tuyệt vời chị Thảo ạ! Em rất mê thơ dịch của chị, đọc đi đọc lại không biết chán...

Coms của Thanh Huyền và BM rất hay, để lại trong chị nhiều cảm xúc vừa tiếc nuối, vừa như được động viên, an ủi... Thực sự xúc động đấy.

Mình vừa từ Warszawa về Paris, mới vào ngó web KGU. Cảm ơn 3 cô em chuyên văn và BM đã com! Mình vừa đọc xong  truyện " Chuyện nghề của Thuỷ " nên có hứng để cho ra bản dịch này.

@HuyềnBT: Chị đã sửa lại cho chính xác, em xem có được không nhé. Tác giả kiêm ca sĩ Shufutinski đã học cùng năm cùng trường âm nhạc với Alla Pugatrova, sau đó đã cùng gia đình qua Mỹ định cư năm 1981,  từ năm 1990 trở về Nga thường xuyên biểu diễn, tới 2003 ông ở lại Moskva sinh sống và ca hát. Năm ngoái 2013 ông đã được trao tăng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú của LB NGA.

Phương Thảo ơi, chị xem lại câu này nhé:

"Пронесутся годы, словно с горки вниз."

Hôm trước đã còm, bị máy treo bay mất, sửa lại bài thơ mới viết, bấm luôn vào delete chứ không phải edit, thấy xui quá nên không viết gì nữa. Hôm nay người được tặng đã lên tiếng rồi, thật là dạt dào, chan chứa xúc cảm. Chị Thảo và em Huyền thật hợp nhau.

Khi ta sống, thân là cõi tạm,

hồn muôn năm, muôn kiếp vẫn trẻ trung

ve vuốt nỗi đau, chớ để nó khốn cùng,

chỉ giữ lại những gì tươi đẹp nhất!

Bởi ký ức thời gian còn nguyên rất thật,

là xanh tươi, là xuân sắc, là yêu

là ngọt ngào, là xao động biết bao nhiêu,

trong tâm trí nụ cười ai rạng rỡ!

Dẫu vẫn biết, đời có nhiều đau khổ,

mỗi phút giây, ta chắt lọc niềm vui,

những đớn đau, sai lạc, ngậm ngùi,

hãy quên hết để cho đời nhẹ bớt!

Tâm hồn chúng ta, muôn đời gom sức mạnh

thấu đến tận cùng, để biết sẻ, biết chia,

biết niềm đau là đau lắm gớm ghê

nhưng mãi mãi tâm hồn xanh bất diệt! 

    Em trở lại bài hát và bản dịch. Đó là bài hát làm em xúc động đến lặng cả người. Em nghe nó vào buổi sáng sớm, khi uống trà sáng, và em đã mất một lúc vẩn vơ trước khi bắt đầu một ngày làm việc.(Sau này em được biết tác giả cũng là một người xa quê, như em).

    Còn bản dịch, thật tuyệt vời khi nó đến đúng vào đêm Giao thừa. Thật hợp tâm trạng. Dường như vào thời khắc đưa tiễn một năm cũ, hồi hộp chờ đón một năm mới, ít ai không trải qua những tâm trạng bồi hồi, nhớ lại những gì đã qua, những buồn vui, thành công hay đổ vỡ, những nguyện ước chưa trọn, những nuối tiếc về một điều có thể tốt hơn... Em nhớ một người KGU đã từng bộc bạch: vào thời khắc đó,  anh ấy hay ngồi "lật lại những trang của cuốn vở đời mình và biết sẽ có không ít trang lem mực, những đoạn gạch xoá và cả những điểm xấu. Nhưng may mà năm mới sẽ đến. Mỗi người sẽ lại có một cuốn vở mới. Tự hứa sẽ cố gắng giữ vở sạch chữ đẹp và toàn điểm 10". 

    Có lẽ cũng bởi tâm trạng này mà bài hát “Happy New Year” (Nhóm ABBA hay hát), cũng nhuốm một suy tư như thế. Những nốt nhạc vui tươi, hạnh phúc với lời chúc Happy New Year chỉ vang lên sau đó, khi đi qua những trăn trở, nghĩ suy về một năm đã qua.

     Trải dài và xuyên thấu trong từng câu, và từng chữ, từng hình ảnh chị Thảo chọn để dịch trong bài thơ là tâm trạng trăn trở, vừa bất lực, vừa hy vọng, vừa khổ đau, vừa hạnh phúc, là sự đối lập giữa cái mỏng manh, sẽ tan, sẽ mòn và những gì sẽ vĩnh viễn, giữa cái hữu hạn và cái vô hạn…Cuối cùng, Tâm hồn ngàn đời vẫn sống để khổ đau, khổ đau để rồi bất diệt.

     Em rất thích những câu thơ dịch thế này:

                  “Thời gian là con thú vô hình ngoạm tham lam thời khắc,

            &nb sp;       Rồi bỏ đi, trơ lại Trái tim trống vắng tình yêu.”

       Nó là kiểu “dịch vòng”, không phải là kiểu “dịch sát ý”, mà là kiểu “dịch thoát ý”. Hình ảnh được chọn trong câu dịch rất gợi hình, gợi cảm.

       Và câu này nữa: “Từ trong album Tuổi Xuân ló ra, e ấp mỉm cười”- một ý thơ rất đẹp!

       Em cảm ơn chị Phương Thảo. Chúc chị mãi giữ được như thế, một tâm hồn trẻ trung, một trái tim nhạy cảm, cho dù năm tháng có đi qua,  “Bạc sẽ ngả đen với thời gian,

Còn vàng sẽ mờ dần theo năm tháng,

Những vật dụng sẽ cũ mòn, lời nói thành nhàm chán”.

      Em chúc một năm mới an lành với tất cả anh chị em KGU!

     Mặc dù được chị Thảo viết là "Tặng Thanh Huyền" nhưng em không dám viết ngay, em sợ mọi người nghĩ là em nhận làm của riêng, mà em thì muốn đây chính là món quà Năm mới cho tất cả mọi người KGU chúng mình, những người đã từng cảm nhận được vui, buồn trong Tiếng Nga thân thương.

     Quả thật, mỗi lần nghe một bài hát tiếng Nga, đọc một bài thơ tiếng Nga, hoặc một cái gì đó trong tiếng Nga, em và chắc người KGU nào cũng thấy như là được thêm một lần "về quê", thêm một lần trở lại cảm giác gần gũi như ruột thịt. Có phải vì thế, mà dù sống ở Pháp đã nhiều năm nay, tiếng Nga đối với chị Thảo có lẽ vẫn là ngôn ngữ thân thương thứ 2 sau tiếng Mẹ đẻ? Và vì thế mà chị ưu ái chọn dịch nhiều bài tiếng Nga. Còn người KGU, mỗi lần đọc bài thơ của chị Thảo dịch từ tiếng Nga thì đều thấy xôn xao, thú vị, như lại được tâm tình với  người bạn cũ. Chỉ riêng điều ấy thôi, đã muốn nhiều lần cảm ơn chị Phương Thảo!

@Chị Thảo DP: "Душа болит, а сердце плачет" đã được chị dịch thật hay "tâm hồn đang đau, trái tim đang khóc", cám ơn chị Thảo. Thanh Huyền được chị Thảo tặng bản dịch tuyệt vời này, chắc hẳn rất happy. Hồi ấy, Huyền hay đọc bài thơ tiếng Nga của một tác giả nữ có câu "Улыбаюсь, а сердце плачет", cũng có hình ảnh trái tim khóc.

PS: Chị Thảo ơi, lời bình cho phim "Chuyện tử tế" chắc là họ lấy từ tác phẩm "Quy luật của muôn đời" (nhà văn Đumbatze), là những lời tự sự của nhân vật chính Batsana khi đối diện với cái chết phải không chị:

"Tâm hồn con người nặng gấp trăm lần thể xác. Nó nặng đến nỗi một người không mang nổi... Bởi thế người đời chúng ta chừng nào còn sống phải ra sức giúp đỡ nhau, gắng làm cho tâm hồn trở nên bất tử, anh giúp cho tâm hồn tôi sống mãi, tôi giúp người khác, người ấy lại giúp người khác nữa, cứ thế đến vô cùng... Sao cho cái chết của một người không đẩy ta vào tình trạng cô đơn trong cuộc sống..."

Em chưa xem bộ phim đó. Chỉ đọc bản dịch thơ của chị Thảo đã thấy tuyệt vời. Cảm ơn chị!