Tác giả Tý Quậy đã mãi mãi từ biệt các độc giả nhí, sau nhiều tháng năm mang bệnh…

Họa sĩ Đào Hải

NXB Kim Đồng đã đồng hành với anh từ ngày đầu tiên gây dựng nên Tý và Tèo. Quãng những năm 1993-95, anh Đào Hải bắt đầu có mẩu chuyện đen trắng nhỏ, in mỏng, đặt tên là Tý và Tèo, sáng tác của anh được bác giám đốc Nguyễn Thắng Vu, anh Phạm Quang Vinh, cô biên tập viên Trần Hà, cô trưởng ban tranh Lê Thị Dắt ủng hộ nhiệt tình. Năm 1997, những cuốn sách rời về Tý và Tèo của hoạ sĩ Đào Hải gom lại thành cuốn 64 trang (Tý và Tèo học võ).

Bộ sách Tý Quậy của họa sĩ Đào Hải

Năm 2000, Kim Đồng ra đủ 8 cuốn tranh truyện màu - tiền thân của bộ sách Tý Quậy. Phiên bản sơ khởi này khổ 13x19, 40 trang R+B (Tý và Tèo làm bài tập ở nhà, Tý và Tèo tập làm văn, Tý và Tèo học võ, Tý và Tèo bắt kẻ trộm, Tý và Tèo đi cắm trại, Tý và Tèo: Trò chơi, Tý và Tèo: Báu vật, Tý và Tèo Tập 8). Sau đó, dần dần đến năm 2007, định hình thành bộ Tý Quậy gần như bây giờ, các bản thảo anh Đào Hải đã có được gom lại thành 4 tập sách màu Tý Quậy. Đây là 4 cuốn kinh điển nhất đã gắn bó với cả thời thơ ấu mang màu bao cấp của nhiều người, kì lạ là những câu chuyện cũ kĩ tưởng như chỉ hợp với thế hệ sinh từ 1978 về trước hoá ra lại vẫn được các em bé hiện đại bây giờ thích đọc. Sách tái bản rất đều đặn hàng năm. Cô tổng biên tập Lê Thị Dắt và trưởng ban biên tập Trần Hà cùng biên tập viên Bích Hồng tiếp tục động viên anh Hải viết tiếp, dù lúc này anh đã có dấu hiệu của bệnh gan, anh đã bắt đầu mệt mỏi. Anh bỏ ra nhiều ngày, chỉ ngồi cạnh những trường học cấp một cấp hai, ngắm nghe các em tan học, ghi chép lời ăn tiếng nói của các em vào sổ tay làm tư liệu sáng tác tiếp. Năm 2008 anh làm xong tập 5, 2009 xong tập 6, 2011 anh xong tập 7.

Họa sĩ Đào Hải cùng các cán bộ Ban biên tập Sách Tranh - NXB Kim Đồng trong một chuyến đi thực tế, Ninh Bình năm 2011

Đến giữa năm 2011, ghi nhận yêu cầu của nhiều bạn đọc nhỏ và của báo chí, Ban biên tập sách tranh KĐ cùng anh chỉnh lí lại toàn bộ từ tập 1 đến tập 7, bỏ bớt một ít từ suồng sã, hậu cảnh sơ sài, cảnh đã quá lỗi thời, thay đổi xưng hô một số nhân vật, thay kiểu chữ và bìa... Năm 2012 anh vẽ tiếp tập 8, và tổng thể 8 tập Tý quậy định hình ổn định như đến hiện giờ các bạn thấy. Sức khoẻ anh đã yếu đi rất nhiều, anh bắt đầu phải liên tục uống thuốc, điều trị trong viện. Anh đã hoàn thành bản thảo tập 9 lúc cơ thể suy kiệt nhất. Cầm trên tay những trang bản thảo chi chít chữ nghiêng nghiêng của anh, chúng tôi lại nhìn thấy con người vui tươi, hài hước, luôn luôn chọc cười mọi người, lúc nào cũng đầy sự hóm hỉnh trong lời nói dáng đi...

Đằng sau mỗi trang sách là những câu chuyện cuộc đời. Mỗi một trang sách nhỏ trong 8 tập Tý Quậy đã ra mắt các bạn là kết tinh của trải nghiệm và tấm lòng anh Đào Hải. Vĩnh biệt anh rồi. Chúng tôi muốn ghi nhớ nụ cười của anh hơn cái lúc anh đau không thể ngồi dậy nổi trong viện, chúng tôi muốn ghi nhớ niềm vui anh đem đến cho chúng tôi. Người đem lại niềm vui cho người khác càng nhiều thì mọi người lại càng buồn khi người ấy ra đi. Hãy an nghỉ nơi bình yên, tạm biệt cuộc đời lãng du qua những tiếng cười... Tập 9 của anh, chúng tôi có trách nhiệm hoàn tất, chúng tôi sẽ cố gắng hết mức nhưng chắc chắn khó mà được như anh mong muốn. Bởi vì khó mà có ai giống được với anh, nhà chế tạo tiếng cười!

Ban biên tập Sách Tranh – NXB Kim Đồng

Họa sĩ Đào Hải tên thật Đào Hồng Hải, sinh năm 1958 tại Hà Nội, là họa sĩ thiết kế mỹ thuật phim công tác tại Hãng phim truyện Việt Nam. Sau một thời gian dài bị bệnh nặng đã qua đời vào sáng sớm 9.4.2014. Lễ viếng họa sĩ Đào Hải cử hành lúc 9h30 ngày 11/4/2014 tại Nhà tang lễ Phùng Hưng.