Hồi trẻ con ở quê, chắc nhiều bạn cũng như tôi thường đi đánh dậm.

Chúng tôi đi dánh dậm ở nhiều cánh đồng. Đánh ở khu Đá Trụt, ở Đầu Gai, Cầu Huyện, Đồng Chiếu, Chiều Áng, Phù Long. Những lần phải kéo dậm vượt sông Chanh sang Chiều Áng đánh dậm là khá nguy hiểm. Kéo cả ống dậm và lồng dậm vượt sông giữa dòng nước chảy khá mạnh, bọn trẻ con bở cả hơi tai!

Có thể nói, ở đâu có cua là chúng tôi vác dậm đến đánh. Ừ mà đánh dậm đâu chỉ bắt được cua mà còn bắt được cá, cà cuống, ốc và cả rắn nước, rắn lục nữa.

Những bạn đi đánh dậm với tôi đông lắm. Thằng Lâm, thằng Phấn, thằng Thiềng, thằng Cừ, thằng Giá, thằng Sáo, thằng Thanh. Có mấy đứa gọi tôi là chú nữa như thằng Tuệ, thằng Doanh.

Sau này chúng tôi đều đi lính. Một số đứa không về, nhiều đứa trở thành thương binh...

Nói là đánh dậm nhưng có nhiều kiểu lắm:

Đánh lẻ: Từng người đánh theo các bờ ruộng, đường quai, đường giữa đồng...

Đánh dàn hàng ngang (như trong ảnh của Nhi Le Minh đăng trên Một thoáng nước Nga): Tất cả dàn ngang đánh khắp mặt ruộng. Đánh xong một lượt quăng dậm về phía trước đánh tiếp.

Đánh dậm đuổi: Đặt dậm sát vào nhau theo chiều ngang. Lưng lồng dậm thường dựa vào bờ ruộng. Trên mỗi cái lồng dậm đặt một cục đất để dặm đứng cố định, vững chắc trên mặt ruộng. Tất cả trẻ đánh dậm lùi ra xa, dùng ống dậm đập đập trên mặt nước. Vừa đi về phía lồng dậm vừa đập. Khi đến sát lồng dặm thì nhanh chóng nhắc lồng dậm lên. Đánh theo cách này chủ yếu để bắt cá.

Đánh cào: Theo cách này, bọn tôi không dùng đến ống dậm mà chỉ dùng lồng dậm. Đặt lồng dặm sát đáy ruộng. Cả hai tay nắm chắc cán lồng dậm rồi vừa kéo, vừa đi giật lùi. Đánh cách này phải dùng sức rất mệt. Đây là cách đánh có tính chất hủy diệt nên bọn tôi cũng ít sử dụng.

Vừa đánh dậm chúng tôi vừa nghêu hát, trêu chọc nhau. Tôi nhớ thằng Phấn, thằng Lâm hay chọc tôi:

"Hiệp Nghị giơ ne/đánh dậm le te/lì khì như khỉ!".  

Khỉ mà lì khì mới chết chứ!  

So với mấy anh đánh dậm trong ảnh, bọn tôi, hồi đó, khác mấy anh ở chỗ mặc quần đùi, mặc áo ba lỗ (hoặc cởi trần), đội mũ lá hoặc không đội gì.