Nhân có bài của anh Ngọc BQ "Kẻ tự sướng đào ngũ" tôi xin viết tiếp về đề tài này.

  Gia đình tôi có ba chị em. Tuy bố mẹ không giúp được gì trong việc học toán nhưng cả ba đều học chuyên toán. Bản thân tôi thì học chuyên toán từ lớp 5 đến hết phổ thông, đều ở các trường có uy tín: cấp 2 tại Trưng Vương và cấp 3 tại Đại học Sư phạm HN. Các năm học đều được dự thi học sinh giỏi toán toàn miền Bắc (khi đó VN chưa thống nhất). Năm lớp 9 còn được thi cùng các học sinh lớp 10. Năm lớp 10 tôi được chọn chọn vào đội tuyển VN đi thi toán quốc tế. Về sau này gia đình tôi có thêm một nhà toán học nặng ký. Anh rể là giáo sư toán dược phong GS trẻ nhất VN. Sau này Ngô Bảo Châu đã phá kỷ lục này. Hiện giờ anh rể tôi làm viện trưởng Viện toán VN. Đôi lời như vậy chỉ với một mục đích là tôi đã từng theo trường phái tự sướng.

  Sau khi đi thi toán quốc tế về tôi quyết định đào ngũ. Bỏ chạy khỏi tự sướng. Lý do rất đơn giản: tôi quan niệm toán chẳng có tích sự gì. (Trước đây khi xảy ra cuộc tranh luận về đề tài ‘toán học vị toán học hay toán học vị nhân sinh' trên vietnam.net tôi rất muốn tham gia mà không có điều kiện). Với suy nghĩ như vậy tôi đã từ chối đi học toán mặc dù tổ chức mất rất nhiều công thuyết phục. Và tôi đã thành công trong việc đào ngũ: tôi được sang Кишинёв học Lý. Và cũng chính tại đây quan niệm rằng toán học vô tích sự trong tôi đã thay đổi. Điều này xảy ra vào năm thứ 3 khi chúng tôi bắt đầu học vật lý lý thuyết. Tôi đã nhận ra rằng toán học rất có ích. Nó là công cụ không thể thiếu được trong vật lý lý thuyết, và rất nhiều phát minh trong cơ lượng tử, thuyết tương đối, ... không thể có được nếu thiếu các công cụ toán. Một câu hỏi đặt ra là nếu được chọn lại tôi có chọn toán không? Câu trả lời là không và tôi vẫn coi là mình quyết định đúng. Cũng như câu hỏi liệu VN có cần đến toán học không tôi xin trả lời là có. Nhưng, một chữ nhưng rất to là khi nào. Xin trích dẫn ở đây câu nói của anh Phư (toán 1979): nếu Ngô Bảo Châu ở VN thì rất có thể bây giờ đang xếp hàng mua rau muống. VN chúng ta đang từ con số không đi lên và đang rất cần nhiều thứ thiết thực hơn. Khi nào no đủ, xã hội phát triển mới có thể nói đến một nền toán học hiện được. Không nên vì quá mong muốn điều gì chúng ta quên mất các quy luật tự nhiên. Ví như việc VN đi thẳng lên chủ nghĩa xã hội không qua giai đoạn tư bản chủ nghĩa. Kết quả ra sao chúng ta đề đã rõ.

  Đôi lời tâm sự như vậy từ kẻ đào ngũ sớm. Và tôi vẫn muốn nói những ai không phải lo mua rau muống cho bữa chiều, những ai có khả năng và đam mê hãy nghiên cứu toán. Nó rất cần cho nhân loại.

Tp.HCM 24/9/2010