Đoàn về nguồn- nhật ký ngày thứ nhất

Một lễ kỷ niệm long trọng và cảm động

                     NghiPH

Sau một chuyến bay khá dài chúng tôi tranh thủ đi ngủ để còn dậy sớm đi lên trường thăm các khoa, các bộ môn, các thầy cô giáo. Những do háo hức quá nên có mấy người ngủ được đâu. Hôm nay là thứ  Sáu- ngày làm việc còn ngày mai đã là thứ bẩy các thầy cô sẽ nghỉ làm việc.

Xe chở chúng tôi rời khách sạn, đi qua vườn thực vật, qua nhà ga, qua khách sạn Kosmos, Viện Hàn lâm khoa học, qua sân vận động, lướt qua các ký túc xá trên đường Benderskaia, lên trường. Qua mỗi địa danh quen thuộc, anh chị em ta lại ồ lên: Nhà ga Kisinhop đây, còn kia là tượng Kostovski, kia nữa khách sạn Cosmos, Viện Hàn lâm khoa học đây, đi một quãng là về tới ký túc xá thôi!  Sân vận động này! Phố Benderskaia đây rồi! Ob một đây! Ob bốn đây! Tớ đã ở đây!...

Chúng tôi xuống xe chụp ảnh cả đoàn ở cửa trường phía korpus chính. Vượt sang bên kia đường, chúng tôi theo con đường bậc thang xuống Hồ Komxomol. Đầu đường bậc thang thay vào chỗ tượng của Bregionhep người ta đã dựng lên một pho tượng khác. Các cây cối hai bên đường vẫn còn xanh, chỉ một số cây lá đang chuyển sang mầu vàng. Đường cầu thang tấp nập sinh viên qua lại. Hôm nay có hội thao của ngành cảnh sát nên con đường này càng đông vui. Gần cuối con đường người ta có dựng một biểu tượng ghi công những cảnh sát đã hy sinh thân mình vì sự nghiệp bảo đảm an ninh, an toàn xã hội.

Khác với các tấm ảnh Ngọc chụp năm ngoái, năm nay một diện tích của hồ đã Komxolmol đã có nước. Cây cỏ đã được dọn một phần. Tuy nhiên, nếu theo thiết kế mới người ta chỉ nạo vét một phần hồ và đường đi bộ sẽ bị kéo dài ra xa so với con đường hiện nay. Hóa ra ở xứ Moldova cũng có hiện tượng thu hẹp lòng hồ. Sân vận động của nước Cộng hòa người ta đã định đập đi để xây dựng lại nhưng do không có kinh phí nên cây cối mọc xanh um. Điều này cũng đã xảy ra với Hồ Komxomol. Sau khi bơm hết nước thì hết kinh phí nạo vét nên đã để cây cỏ mọc lên tươi tốt. Nay tuy có kinh phí nhưng ít quá nên lòng hồ buộc phải thu hẹp lại.  

Tham quan hồ Komxomol một lúc chúng tôi quay trở lại trường để từng nhóm sinh viên các khoa về thăm thầy cô của mình tại chỗ làm việc. Anh Nguyễn Hoàng Lương gặp gỡ với Phó Hiệu trưởng SUM bàn chương trình hợp tác giữa hai trường.

Từng nhóm đến các khoa. Chúng tôi về về khu của khoa Luật- nơi chúng tôi đã học suốt 5 năm trời. Bây giờ đây là khu giảng đường của khoa Địa lý. Khoa Luật đã chuyển ra khỏi khuôn viên chính của trường.

Đối với chúng tôi, điều mong mỏi là trước hết thăm lại các phòng học ngày xưa. Chúng tôi vào cổng xin phép bà komendant và nói rõ chúng tôi là những sinh viên cũ của Khoa Luật tốt nghiệp cách đây 30, 31 năm, muốn được thăm và chụp ảnh lại các phòng học. Lúc đầu bà không đồng ý cho chụp ảnh vì lo ngại các phòng học đã cũ quá rồi. Chúng tôi thuyết phục mãi thì bà mới đồng ý. Chúng tôi thăm lại phòng học lớn, các phòng học nhỏ- nơi học các môn chuyên ngành và tiến hành ximenar, phòng bảo vệ luận văn. Thăm phòng trả thi và trả zatrot. Thăm phòng các thầy chủ nhiệm khoa, phó chủ nhiệm khoa, các phòng của GS Iakovlev, phó PGS Kozuka… Chúng tôi vào một phòng học thì thấy các sinh viên đang nghỉ giải lao giữa buổi thảo luận nhóm. Bảng và bàn ghế đã được thay. Sau khi chào các em, chúng tôi xin phép ngồi vào cái góc nơi xưa mình đã từng ngồi trong các buổi thảo luận và học chuyên ngành. Anh Đinh Ngọc Hiện nói các bạn sinh viên:- Khi chúng tôi là sinh viên thì các bạn còn chưa sinh ra. Hạnh tâm sự với các em về những năm tháng học ở KGU. Chúng tôi chụp ảnh. Các em sinh viên chủ động giúp chúng tôi chụp ảnh kỷ niệm cho cả nhóm. Ra ngoài cổng chúng tôi mua vài cái bánh ăn như sau một para nghe giảng được giải lao, đói bụng đi mua cái gì để ăn cho ấm bụng.  

Tại cửa của khoa Luật xưa chúng tôi chụp rất nhiều ảnh. Nhìn sang bên đường chúng tôi bắt gặp cái bu phet- nơi chúng tôi chen nhau mua bánh, mua kiphir thuở ấy.

Chúng tôi sang Korpus 1 rồi trở lại korpus chính thì gặp Thanh Huyền. Em dẫn chúng tôi thăm Bảo tàng của trường, trong đó có Góc Việt Nam. Đây là một nỗ lực rất lớn của Huyền và Ngọc để kỷ niệm về các cựu sinh viên Việt Nam đã học tại trường. Chúng tôi gặp lại các khuôn mặt thân thương của các thầy giáo, trong đó nhiều thầy không còn nữa. Thầy Leoskevich, thầy Chiuchekin, thầy Petrov… đã đi xa rồi. Ai nấy đều rất xúc động.

Buổi trưa chúng tôi về nhà ăn cạnh ob 10 ăn cơm vì nhà ăn ở cạnh Dom kuturui nghỉ nhân kỷ niệm thành lập trường. Nghe nói nhà ăn này, đáng lẽ ra hôm nay cũng zakrưta nhưng khi biết các cựu sinh viên Việt Nam có nguyện vọng được ăn như hồi sinh viên, thày Phó Hiệu trưởng đã yêu cầu nhà ăn này mở cửa. Phải xếp hàng khá lâu mới đến lượt. Chúng tôi lại được thưởng thức những món xưa kia: súp, bobo với hai miếng thịt băm trộn rất nhiều bột (có như thế mới có thể bán rẻ cho sinh viên được), kiphir, nước quả (có lát táo) và bánh mì. Ai nấy đều ăn rất ngon lành!

15h chiều  lễ kỷ niệm long trọng 65 năm ngày thành lập KGU nay là SUM được bắt đầu tại nhà hát đối diện với Dom SK trước đây (nằm phía trên nhà Chính phủ, bên đại lộ Stephan ngày nay- đại lộ Lênin trước đây). Sau nghi lễ hát quốc ca là các lời chào mừng của Người thực hiện quyền Tổng thống, Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục, Bộ trưởng Bộ Văn hóa- Thể thao. Ông Quyền Tổng thống trẻ tuổi, cao lớn phát biểu rất hay (vì thấy nhiều người vỗ tay), đã trao huân chương nước cộng hòa cho Trường SUM trong tiếng vỗ tay vang dội. Thầy Hiệu trường rất xúc động khi nhận tấm huân chương cao quý, có hình dáng rất đẹp. Các ông bộ trưởng đã xướng tên và vinh danh rất nhiều các GS đã đóng góp lớn cho trường SUM, cho Moldova trong sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực.

Sau đó là đại diện Viện Hàn lâm, các trường bách khoa, sư phạm, y- dược, nông nghiệp… của Moldova phát biểu chào mừng và trao quà. Kế đó là đại diện một số trường từ Tây Ba Nha, Rumani, Ukraina chào mừng và tặng quà.

Cuối cùng thì giờ phút mà cả đoàn Việt Nam mong đợi đã đến. Người giới thiệu trân trọng mời đại diện sứ quán Việt Nam tại Ucraina và Moldova và đại điện các cựu sinh viên Việt Nam lên chào mừng. Đoàn Việt Nam đi lên sân khấu có chị Vân- đại diện đại sứ quán, anh Bùi Quang Ngọc, anh Vũ Chu Hiền, chị Phạm Thanh Bình, chị Lưu Kim Thanh. Những người còn lại đứng dậy tươi cười chào các thầy các cô, chào tất cả mọi người đến dự lễ trong tiếng vỗ tay vang dội của cả hội trường.

Chị Vân đã đọc một diễn văn ngắn nói về những thành tích mà trường KGU đóng góp cho Việt Nam và những đóng góp của các cựu sinh viên KGU cho đất nước Việt Nam sau khi tốt nghiệp. Chị Vân đã thay mặt đại sứ trao tặng Huân chương Hữu nghị và Kỷ niệm chương Hữu nghị cho thầy Hiệu trưởng đương nhiệm, thầy Melnhik, thầy Pusnhiak. Bài diễn văn ngắn của chị đã bị ngắt quãng nhiều lần bởi những tràng vỗ tay của cả hội trường. Chị Vân đọc bằng tiếng Nga rất hay, rất diễn cảm.

Và kìa Hội trưởng Bùi Quang Ngọc tiến đến bên bục và bắt đầu nói. Cả hội trường lại vỗ tay vang dội. Ngọc nói:- Hãy cho phép tôi nói bằng tiếng Nga- thứ tiếng mà chúng tôi đã học dưới mái trường KGU- Vỗ tay. Anh kể về số lượng sinh viên Việt Nam đã học ở KGU- Vỗ tay. Kể về sự quan tâm, chăm sóc của KGU, của các thầy cô đối với sinh viên Việt Nam- Vỗ tay. Anh nói về những đóng góp của cựu sinh viên KGU đối với đất nước Việt Nam- Vỗ tay. Anh xúc động nói:- Năm tháng qua đi nhiều cái đã và sẽ thay đổi, chúng tôi có thay đổi, trường KGU có thay đổi nhưng có một thứ không bao giờ đổi thay- đó là tình yêu, sự lòng biết ơn sâu sắc và sự kính trọng của các cựu sinh viên Việt Nam đối với các thầy các cô, với KGU- SUM, với Kisinhôp, với Moldova! Cả hội trường vỗ tay kéo dài, các sinh viên trẻ đến dự hô to lên, nhiều người nước mắt lưng tròng. Tôi cũng vậy.

Thầy Hiệu trường rất xúc động, cảm kích nói bằng tiếng Nga (trước đó chỉ có hai thầy đại diện cho một trường ở Tiraspol và Ucraina và hai đại diện đoàn ta là nói tiếng Nga):- Sinh viên đến KGU- SUM học tập từ rất nhiều nước nhưng sinh viên Việt Nam là những người gắn bó, có tình cảm kính trọng, nhớ ơn trường, các thầy cô  nhiều nhất.  Việc làm của các bạn là tấm gương cho sinh viên chúng tôi, cho sinh viên và con cái của các bạn. Cám ơn các bạn. Đây là đoàn duy nhất mà ông Hiệu trường có lời đáp từ.

Thầy hiệu trường SUM hiện nay cùng học một thầy- GS, Viện sĩ (đã sang Việt Nam) cùng với anh Ngọc. Có thể nói, anh Ngọc đã trở thành thẩn tượng của sinh viên SUM. Họ đến Góc Việt Nam trong Bảo tàng của SUM đọc về anh. Hôm nay báo của Trường, của Moldava có đăng một bài nhỏ của anh về trường, về thầy cô. Họ đã đọc nên biết khá rõ về anh Ngọc và đoàn Việt Nam. Hôm nay nghe anh- một cựu sinh viên KGU-SUM thành đạt phát biểu họ rất thích thú và tung hô anh! 

Sau phần lễ là các tiết mục văn nghệ rất đặc sắc: hát đồng ca, nhảy múa theo các điệu kinh điển, hiện đại và truyền thống của Moldova. Nhiều chị trong Đoàn nhận ra một số điệu múa mà mình đã từng biểu diễn khi đi hoạt động Hữu nghị và trong chương trình truyền hình của nước cộng hòa.

Kết thúc buổi lễ chúng tôi lên sân khấu chụp ảnh rồi về nhà đại sứ Thanh Huyền. Vừa đến nơi chúng tôi đã được bố Huyền cho ăn những trái lê ngọt lịm hái từ cây trong vườn nhà. Nhà Huyền có vườn với nhiều loại rau, quả Việt Nam như mồng tơi, tía tô, bí, mướp, khổ qua… Trái khổ qua ở nhà Huyền rất to, tôi chưa từng thấy những trái như thế ở đâu bao giờ cả. Huyền còn có 2  mảnh vườn hoa nhỏ rất đẹp nhưng máy ảnh của tôi hết pin nên lỡ mất cơ hội ghi lại.

Chúng tôi đã có một buổi ăn cơm tối vui vẻ, đầm ấm, hạnh phúc với Huyền, bố mẹ Huyền, con gái và hai em của Huyền (chồng Huyền có việc công ty ở Ucraina nên vắng nhà). Chúng tôi còn được Huyền đưa xuống hầm rượu thưởng thức rượu nho do Huyển tự làm. Hôm trước đọc bài Vino xứ Moldova của Huyền trên mạng studentkgu tôi đã háo hức lắm rồi. Nay thì được thưởng thức, thật tuyệt.

Ăn tối xong cả đoàn còn tập mấy lần bài hát Mùa xuân ở nơi đầy nắng. Chúng tôi về khách sạn nghỉ sau một ngày đi bộ rất nhiều, dồn dập các sự sự kiện rất cảm động, rất vui. 

Tôi tạm đưa lên một tấm ảnh.