Sáng nay 30/8/2013, tại Hà Nội, Thường vụ Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng đã tổ chức Lễ trao danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân tặng ông Kostas Sarantidis Nguyễn Văn Lập, nguyên chiến sỹ quốc tế, Trung đoàn 803, Trung đoàn 108, Liên khu 5.

Thượng tướng Ngô Xuân Lịch, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; bà Rosre Iremia, Đại sứ Hy Lạp tại Việt Nam đã dự lễ.  

Ông Kostas Sarantidis (Nguyễn Văn Lập) sinh năm 1927 tại thành phố Athens, Hy Lạp. Năm 1943, ông bị bắt sang Đức làm lao động khổ sai. Đầu năm 1946, ông tham gia trong đội quân lính đánh thuê lê dương của thực dân Pháp đưa sang Sài Gòn nhằm đàn áp Cách mạng Việt Nam dưới chiêu bài "giải giáp quân Nhật". Chỉ trong vòng 4 tháng, nhận rõ bộ mặt và tội ác của thực dân Pháp đối với đất nước, nhân dân Việt Nam, với bản chất lương thiện và tinh thần dân tộc của người dân Hy Lạp từng kiên cường đấu tranh chống ách thống trị của đế quốc Ốttôman (Thổ Nhĩ Kỳ) và ách chiếm đóng của phátxít Đức, Kostas Sarantidis không can tâm làm bia đỡ đạn, tiếp tay cho Pháp gây thêm tội ác đối với Việt Nam. Ông đã tự giác bắt liên lạc và gia nhập hàng ngũ quân đội Việt Nam. Ngay từ tháng 4/1946 ở Mũi Né-Phan Thiết, ông đã cùng 25 cán bộ, đồng bào bị địch bắt mang theo vũ khí trốn sang hàng ngũ Việt Minh.

Từ năm 1946-1952, ông tham gia chiến đấu dũng ở nhiều đơn vị, tiểu đoàn, trung đoàn khác nhau, lập nhiều chiến công xuất sắc. Từ năm 1953-1954, ông nhận nhiệm vụ trực tiếp của Bộ Tư lệnh/Liên khu 5 làm Tổng giám thị trại tù hàng binh số 3 của Liên khu 5. Ông đã quán triệt sâu sắc đường lối, chính sách nhân đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh cho tù binh, góp phần làm cho họ nhận rõ cuộc chiến tranh phi nghĩa của thực dân Pháp, biến họ từ những tên lính xâm lược thành những người có cảm tình với cách mạng Việt Nam. Từ năm 1955-1965, ông tập kết ra miền Bắc lần lượt nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau, cống hiến hết mình cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.

Năm 1965, trở về Hy Lạp cùng với vợ là người Hà Nội và những người con đều mang tên Việt Nam, ông vẫn luôn hướng về Việt Nam và có nhiều việc làm thiết thực để giúp đỡ Việt Nam - nơi mà ông luôn coi là quê hương thứ hai của mình.   Ông tham gia vào Đảng Cộng sản Hy Lạp và là đầu mối giữa hai Đảng, hai Chính phủ và các cơ quan, đoàn thể, góp phần xây dựng, vun đắp mối quan hệ giữa hai nước, tình hữu nghị bạn bè giữa hai dân tộc. Ông là nòng cốt trong vận động bà con Việt Nam định cư ở Hy Lạp thành lập Hội Việt kiều ở Hy Lạp, động viên bà con hướng về Tổ quốc.

Với thành tích xuất sắc trong chiến đấu và công tác, với động cơ trong sáng, tấm lòng trọn vẹn, thủy chung trước sau như một, thể hiện tinh thần quốc tế cao cả của một chiến sỹ quốc tế, ông đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng: Huân chương Chiến thắng hạng Ba, Huân chương Kháng chiến hạng Nhì, Huân chương Chiến công hạng Nhất và Huân chương Hữu nghị. Năm 2010, ông được Nhà nước chính thức công nhận quốc tịch Việt Nam, mang tên Nguyễn Văn Lập. Năm 2013, ông đã được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân.  

Thay mặt Thường vụ Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Ngô Xuân Lịch trân trọng gắn Huy hiệu, trao Bằng Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân và quà của Bộ Quốc phòng tặng ông Nguyễn Văn Lập. Phát biểu tại buổi lễ, Thượng tướng Ngô Xuân Lịch đã chúc mừng và đánh giá cao những công lao của chiến sỹ quốc tế Kostas Sarantidis (Nguyễn Văn Lập), đồng thời nhấn mạnh việc trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân Việt Nam một lần nữa thể hiện sự ghi nhận của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với những chiến công và thành tích đặc biệt xuất sắc của ông Kostas Sarantidis Nguyễn Văn Lập trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Thượng tướng Ngô Xuân Lịch chúc ông Nguyễn Văn Lập và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc, luôn quan tâm, hướng về Việt Nam, tham gia các hoạt động thắt chặt hơn nữa tình hữu nghị giữa hai Nhà nước và hai dân tộc Việt Nam-Hy Lạp, vận động kiều bào Việt Nam ở nước ngoài hướng về Tổ quốc, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng tươi đẹp.

Ông Nguyễn Văn Lập đã bày tỏ niềm vinh dự được đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân Việt Nam. Ông xúc động nhớ lại những năm tháng sống, chiến đấu cùng đồng đội, bạn bè, đồng chí, được sự cưu mang, đùm bọc của nhân dân khắp các địa phương, giúp ông hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu và công tác.   Ông khẳng định sẽ cố gắng hết mình để góp phần củng cố quan hệ hữu nghị giữa hai nước Việt Nam-Hy Lạp, giữ vững phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, một cựu chiến binh Việt Nam, luôn xứng là một công dân tốt của 2 nước Việt Nam-Hy Lạp, xứng đáng với danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân.

Tại buổi lễ, Trung tướng Mai Quang Phấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị trao quà của Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam tặng ông Nguyễn Văn Lập. Cống hiến cả tuổi thanh xuân sát cánh cùng Quân đội nhân dân Việt Nam qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, ông Kostas Sarantidis, người được nhân dân Việt Nam yêu mến gọi bằng cái tên Nguyễn Văn Lập hay "anh Bộ đội Cụ Hồ", vẫn luôn nặng tình, nặng nghĩa với Việt Nam.

Lần thứ 8 trở lại Việt Nam nhưng trong ông vẫn luôn cảm nhận một tình cảm ấm áp, tình đồng chí sâu nặng. Ông tâm sự rằng: "Tôi đã già rồi. Nhưng tôi vẫn muốn đến Việt Nam ít nhất là 10 lần để chứng kiến sự đổi thay của một đất nước kiên cường trong chiến tranh và hội nhập trong thời bình. Tôi thật sự ngạc nhiên khi biết tin mình được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Tôi đã nhiều đêm suy nghĩ bởi đó là một phần thưởng cao quý dành cho những người có đóng góp to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt Nam. Một phần thưởng đặc biệt, không phải chuyện dễ. Tôi thật sự thấy tự hào, không chỉ riêng mình tôi hay gia đình tôi mà còn cả đất nước Hy Lạp." Costas Sarantidis nguyên là lính lê dương trong một đơn vị quân Pháp xâm lược nước ta vào đầu năm 1946. Nhưng chỉ sau 4 tháng tận mắt nhìn thấy sự dã man của thực dân Pháp, chàng thanh niên Hy Lạp đã tìm cách trốn sang hàng ngũ Việt Minh. Kể từ đây, Costa Sarantidis được đổi tên là Nguyễn Văn Lập, thường được gọi là Costas Nguyễn Văn Lập và trở thành chiến sĩ của Đại đội 1, Tiểu đoàn 39, Trung đoàn 108 thuộc Liên khu 5 (cũ), nay là Trung đoàn 803, Sư đoàn 324, Quân khu 5.

Ông Võ Văn Minh, cựu chiến binh cùng chiến đấu với ông Lập nhớ lại: "Anh Nguyễn Văn Lập gốc Hy Lạp nhưng nói tiếng Pháp. Những ngày đầu gia nhập Việt Minh, tôi được cấp trên giao nhiệm vụ đi cùng anh Lập để giúp anh nhanh chóng hòa nhập cùng với bộ đội ta vì tôi biết một chút tiếng Pháp. Kỷ niệm nhớ nhất của hai anh em là một lần anh Lập ‘thèm' cà phê, tôi dẫn anh đi những 10km mới xuống được điểm bán hàng. Đường nhiều đá sỏi, anh Lập chân trần vẫn quyết chí đi. Tôi nghĩ rằng một con người đã từ bỏ "đôi giầy Pháp" để đến với mình thật đáng trân trọng". Ông Lập và con gái cùng các chiến hữu cựu chiến binh các trung đoàn 803, 108: Kể từ khi tham gia Việt Minh, ông Lập đã lập được nhiều chiến công cùng Tiểu đoàn 39 trong giai đoạn 1946-1952, như tiêu diệt nhiều lính Âu-Phi, tham gia bắn rơi máy bay Morance của Pháp, bắt sống giặc lái (11-1948)...

Đến năm 1953-1954, ông được phân công làm Tổng Giám thị tại Trại tù binh số 3, Liên khu 5. Tại đây, bằng sự thông minh, sáng tạo, ông đã giúp cho những tù binh từ những thành phần, quốc tịch và tôn giáo khác nhau xích lại gần nhau hơn, giác ngộ để hiểu ra những điều sai trái mình đã làm trước đây, nhận ra cuộc chiến tại Việt Nam là cuộc chiến tranh xâm lược phi nghĩa, giúp họ trở thành những người bạn của Việt Nam và đưa họ trở về với gia đình, bạn bè. Ông Minh nhớ lại một lần anh Lập bị đau bụng do ăn phải thức ăn lạ. Đêm nằm không ngủ được. Hôm sau, một bà mẹ Việt Nam đến hỏi thăm và bảo rằng bà sẽ chữa cho anh. Bà lấy dao cạo mặt thớt hay dùng để làm cá rồi hòa vào nước rồi cho anh Lập uống. Ngay sau khi uống xong, anh cảm thấy đỡ nhiều, rồi chắp tay lạy mẹ và nói rằng "Trên thế giới này không có loại thuốc nào hiệu nghiệm như của mẹ Việt Nam".

Từ năm 1955-1965, ông tập kết ra Bắc, tham gia xây dựng miền Bắc vừa được giải phóng. Ông từng làm nhiều việc, tại nhiều nơi khác nhau, như tham gia sửa sai cải cách ruộng đất, lái xe tại sân bay Gia Lâm, phiên dịch ở Nhà máy in Tiến Bộ... Năm 1965, ông cùng gia đình trở về Hy Lạp. Tuy nhiên, Nguyễn Văn Lập vẫn luôn "canh cánh" hướng về Việt Nam, bởi ông đã coi đây là quê hương thứ hai của mình. Chính vì vậy, ông luôn cố gắng giúp đỡ nhân dân Việt Nam bằng những hành động cụ thể, thiết thực nhất.

Năm 2009, ông thành lập Hội Việt kiều ở Hy Lạp, tập hợp bà con kiều bào cùng chung tay góp sức xây dựng, phát triển quê hương. "Nhờ một bài báo của Báo Quân đội nhân dân 10 năm trước, tôi và đồng đội đã bắt liên lạc được với anh Lập. Quả là một cơ duyên để chúng tôi tìm lại được nhau," ông Minh xúc động chia sẻ. Cùng các đồng đội cũ, ông Lập đi thăm và tặng quà, gây quỹ hỗ trợ cho người dân Quảng Ngãi bị lũ lụt, thiên tai, giúp các bệnh nhi ở Đà Nẵng, tặng tiền hỗ trợ Quỹ "Trái tim cho em"...

Ông viết 2 tập hồi ký "Tại sao tôi theo Việt Minh" và "Ở một trại tù binh Nam Việt Nam" để nói lên tấm lòng của mình đối với cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân dân ta. Sau khi xuất bản, ông tự mình đi vận động Việt kiều, người thân và bạn bè Hy Lạp mua sách, rồi dành toàn bộ số tiền thu được đem về giúp trẻ em bị chất độc da cam cũng như hỗ trợ một số cựu chiến binh và cựu thanh niên xung phong ở thành phố Đà Nẵng. Hiện tại, ông vẫn ấp ủ cho ra một cuốn hồi ký nữa về Việt Nam để có thêm kinh phí giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn tại "quê hương thứ hai" của mình. Là người Hy Lạp nhưng ông Nguyễn Văn Lập đã thấm đậm chất Việt Nam, cốt cách Việt Nam, những gì mà ông đã và đang làm cho nhân dân Việt Nam đều khiến cho bất cứ ai cũng phải khâm phục.

Ông Lập và các cụ cựu chiến binh Trung đoàn 803 xin mời anh chị em Người KGU 8h30 sáng mai, thứ Bẩy, 31/08/2013 đến dự Gặp mặt liên hoan chúc mừng ông Lập được phong tặng Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam tại Hội trường Bảo tàng Phòng không- Không quân, 173C đường Trường Chinh, Hà Nội.