Các anh chị kính mến,

Các bạn, các em thân mến,

Em lại vừa có một khoảng khắc muốn chia sẻ, đó là khi đến ngồi với thầy Pusnhiak trong ngày sinh nhật của thầy.  Em vừa bước lên tầng 3, thấy cửa đã mở rộng, thầy đứng đợi em ở hành lang. Tất bật đưa em vào nhà, vừa than phiền: tôi chẳng kịp mặc calavat! (Em không ngờ là em cũng có khả năng an ủi người khác như thế, em bảo: em nhìn thầy mặc áo thường, không thắt calavat, thấy có cái hay riêng, thậm chí em còn thấy thầy rất hợp trong style này, điều mà suốt  ba chục năm chẳng ai nhìn ra!!!” Thầy cười vui lắm).

Trong thư phòng, nơi thầy vẫn ngồi tỉ mẩn làm các việc cho qua đi một ngày, từ đọc sách đến xem lại bao nhiêu bức ảnh trắng đen cũ kỹ…em vẫn thấy đôi dép đi trong nhà của người vợ quá cố để ngay ngắn dưới sàn nhà, bên cạnh thầy. Dường  như, nếu lần theo đôi dép ấy, nhìn lên, sẽ lại thấy người vợ hiền vẫn ngồi chỗ đó, đang đan đôi bit tất bằng len, hoặc đang cắt những miếng táo đỏ đưa cho thầy ăn. Lần này, em còn để ý thấy có đôi bit tất màu xanh đã đôi chỗ rách mòn đặt ngay dưới gối nhỏ trên Di-vang. Hiểu được ánh mắt nhìn của em, thầy bảo: “Còn có chừng ấy mùi hương vợ  thôi!”.

Em chụp ảnh thầy, bảo thầy tươi lên một chút, thầy bảo: đời tôi có cười được nữa đâu, thế là em chuyến ngay chủ đề sang chuyện học sinh Việt Nam ngày xưa. Có tin được không, đó là phép màu nhiệm: thầy cười luôn luôn, từ chuyện chị Linh (thầy bảo không chỉ một chị Linh đâu nhé) trốn đi Odesa không có visa, bước lên tàu, gặp ngay thầy Dekan ngoại quốc ngồi đúng trong toa đó!.. đến chuyện các anh Việt Nam ngày xưa đóng cửa phòng may quần bò bán cho Tây, bị полиция làm căng, thầy phải lên gặp người ta bảo: “Chúng nó chăm học, chăm làm, có đi ăn cắp, cướp giật của ai đâu. Làm thêm để kiếm tiền giúp đỡ gia đình trong nước còn đang đói ăn, đói mặc lắm!”…đến chuyện có anh Cường nào đó là học trò thầy rất tốt bụng, tốt  tính, hay nói, và nói lắp…như thế này này…(thầy bắt chước giống lắm)…

Thầy trầm ngâm: học sinh Việt Nam vẫn là những người nhân nghĩa, sâu sắc nhất trong cuộc đời làm việc của thầy. Có lẽ vì đã thấu hiểu trò mình, mà lần này khi em chuyển tiền của chị Hòa (Chai lọ) từ thành phố Hồ Chí Minh cho thầy, thầy không từ chối như lần trước, thầy chỉ lặng lẽ cầm tiền và lặng lẽ khóc. Thầy đã đón nhận lòng trò. Rồi vẫn với đôi mắt buồn rầu, thầy thốt lên: “Đời tôi chỉ có một грех !…(em tò mò quá, chắc lại sắp được nghe một chuyện gì, có chút dang dở nào đây…), thầy tiếp: “ Đó là tôi đã để một em nữ sinh Việt Nam chết đuối trên biển! Thầy nhớ họ tên chị, biết chị vẫn đang nằm tại nghĩa trang trong thành phố…Em chẳng biết an ủi thầy thế nào, khi cảm thấy những ngày còn lại của cuộc đời, thầy sống bằng quá khứ, bằng những hoài niệm  buồn vui…

Phải tạo một không gian khác, em nghĩ thế, liền đứng lên sắp đặt bàn ăn, dù sao, hôm nay cũng phải có một bàn ăn kiểu “праздник”. Chẳng có gì nhiều, nhưng thầy trò em cũng có đủ hoa hồng và bánh ngọt, закуски và chai Кагор. Thầy ngồi một bên bàn, nhìn em xếp đặt bàn ăn, hiền lành và tin cậy…Em đặt hai cái ly lên bàn, rồi với tay cầm lấy chai rượu tính mở nút, thầy đứng bật dậy, nhanh nhẹ và vững chãi: “Наливать, это мужское дело !”. Chưa bao giờ em thấy thầy trở lại trẻ trung và phong độ như thế!