Thầy Pavel Demianovich Grigorcha là Phó Giáo sư của Bộ môn Hóa sinh, Khoa Sinh vật - Thổ nhưỡng của Trường KGU. Thầy từng là Chủ nhiệm (Dekan) Khoa Sinh vật - Thổ nhưỡng đến 2 nhiệm kỳ (sau Thầy Ivan Ilich Dedyu - Chủ nhiệm Khoa thời chúng tôi, SV76 học và tốt nghiệp).  Thầy Grigorcha là Thầy hướng dẫn Diplom của anh Vũ Ngọc Bừng (đã mất), chị Phú, tôi, anh Trần Bắc Hải (3Chai), anh Trương Nam Hải và một số anh chị em khác. Trên Web KGU đã có bài viết “Thầy Grigorcha” của 3Chai. 

Nhân chuyến đi về nguồn của người KGU, tôi đã gửi thư và chút quà cho Thầy qua bạn TỵA lớp tôi. Rất may là mọi người đã giúp tìm được Thầy, mời Thầy đến tham dự được buổi liên hoan gặp gỡ với đoàn. Được nghe bạn TỵA kể lại hôm gặp Thầy, nghe nói Thầy nhắc nhiều đến chúng tôi (những học trò của Thầy), rồi lại được Thầy gửi qua bạn TỵA cho chúng tôi rất nhiều quà, TỵA chụp và gửi nhiều ảnh với Thầy, tôi chỉ muốn lên Web KGU chia sẻ niềm vui của chúng tôi.

Điều vui mừng nhất của chúng tôi là được biết Thầy và gia đình Thầy đều mạnh khỏe, hạnh phúc. Gần 80 tuổi, nhưng Thầy vẫn tích cực tham gia giảng dạy, hướng dẫn NCS, sinh viên tại Bộ môn Hóa sinh.

Tôi có rất nhiều kỷ niệm không quên với Thầy. Do cố gắng “cày cuốc” trong Phòng thí nghiệm từ năm thứ 3 khi lên xin Thầy hướng dẫn, nên sau khi tốt nghiệp tôi đã cùng Thầy công bố được 2 công trình (rất khiêm tốn thôi), 1 bài trên Tạp chí Viện HLKH Moldavia, một bài toàn văn trong một Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Khoa học nước Cộng hòa.  Nhưng có thể nói, đây là những viên gạch đầu tiên của nền móng kiến thức mà Thầy đã cho tôi, như hành trang cho tôi lên đường dấn thân vào sự nghiệp khoa học.

Ba năm sau khi tốt nghiệp, tôi được sang thực tập tại Viện HLKH Ukraina, Kiev trong thời gian 1 năm (1979-1980). Hồi đó, liên lạc chủ yếu qua thư từ, Thầy Pavel Demianovich đã bất ngờ hẹn lên Kiev chơi, thăm tôi. Thế là một chiều tối thứ bảy, có tiếng gõ cửa phòng ở của tôi tại Nhà khách VHLKH Ukraina, tôi đã ra mở cửa và ngỡ ngàng trông thấy Thầy! Thầy đã đi tàu ~500 Km lên Kiev thăm tôi. Thầy mở hành lý, trong đó là một bình rượu vang lớn từ quê, một con gà nướng, mấy cái bánh mỳ to… do đích thân vợ Thầy, bà Maria Antonovna - một bà Hiệu trưởng trường PTTH và là Đại biểu Quốc hội nước cộng hòa,  chuẩn bị. Thế là 2 Thầy trò ăn bữa tối một cách ngon lành và trò chuyện suốt đêm thâu. Hôm sau chủ nhật tôi và Thầy đi chơi khắp Kiev, đến tối thì tôi lại phải lưu luyến tiễn Thầy ra ga về lại Kishinev.  

Sau đó, đến hè 1979, từ  Kiev tôi có về thăm KGU. Thầy đã đón tiếp tôi rất nhiệt tình,  chu đáo. Thầy mời tôi về nhà ăn cơm, gặp gỡ cả nhà,  rồi giao cho cô con gái út của Thầy là sinh viên Nhạc viện Leningrad rất xinh (Thầy có 2 cô con gái, đều rất xinh!) đang nghỉ hè, đưa tôi đi chơi thăm hết nơi này nơi khác ở Kishinev trong suốt cả một ngày. Đặc biệt, Thầy còn dành thời gian đi một ngày với tôi ra thăm Biostantsii (Trại Thực nghiệm sinh học) của Trường KGU. Hai Thầy trò đã trèo lên cây Orekh (Hồ đào) to để hái quả (cái cây trước kia tôi và Thầy đã từng nhiều lần trèo lên lấy quả/ hạt để làm Diplom). Tôi còn nhớ, Thầy bảo từ cây Hồ đào này đã “nảy” ra 3 Kandidat Nauk và Thầy muốn tôi sẽ là người thứ tư, vì Thầy rất muốn tôi sang làm NCS với Thầy.

Tuy nhiên, số phận không cho tôi trở lại Kishinev, mãi đến 1986 tôi mới được đi làm NCS ở Đức. Cũng may là Nhóm nghiên cứu Đức có anh bạn Ronald Bassuner, cũng là dân SV76 (nhất định tôi sẽ viết riêng về tình bạn đặc biệt của tôi với Ronald trong một dịp khác), là trò của Thầy I.V. Vaintraub (Thầy của anh ThắngNT, SV73).  Ronald  và Thầy Klaus Muntz của tôi bên Đức đã tổ chức nhiều lần mời các Thầy I.V. Vaintraub, Thầy A.D. Shutov (Thầy của LanhĐN) và nhiều người từ Bộ môn Hóa sinh KGU sang Đức làm việc. Nhờ đó mà tôi có một số dịp để gửi thư và quà từ Đức sang cho Thầy.

Thực ra, tuy không được thường xuyên lắm nhưng tôi vẫn thỉnh thoảng viết thư, gọi điện cho Thầy, cả sau này khi tôi ở Nhật và về nước làm việc. Năm ngoái, khi HàmLH sang Kishinev, Thầy đã gửi quà cho tôi là một cái áo sơmi trắng mà tôi vẫn đang “để dành”. Cũng năm ngoái, nhờ có Huyền Đại sứ giúp cho, tôi đã lấy lại được số điện thoại của Thầy. Nhờ vậy mà tôi và Thầy đã có mấy cuộc nói chuyện rất lâu và tình cảm.  

Tỵ A về lần này, tôi có thư và rất nhiều quà của Thầy, kể cả quà cho Nam Hải nữa, thì phải nói bạn TỵA của tôi “na nống” rất tài tình! Tôi có thư  của Thầy, 1 chai Konyak Moldova, 1 hộp to Sôcôla và đặc biệt là cuốn sách “Hóa sinh Công nghệ” của Thầy (ảnh minh họa của bài này).

Con xin cám ơn Thầy. Xin kính chúc Thầy, Cô Maria Antonovna và gia đình 2 con gái của Thầy luôn mạnh khỏe và hạnh phúc!

Xin cám ơn bạn TỵA, em HuyềnBT, HT Ngọc, em BìnhPT, Ban LL và toàn đoàn về nguồn đã giúp chúng tôi tiếp nối sợi dây liên lạc với Thầy!  

Ảnh 1 (Từ trái sang phải): Thầy P.D. Grigorcha, bạn Tỵ A,  Thầy V.I. Chobanu (của ThaoNP, cũng từng là Chủ nhiệm Khoa Sinh vật - Thổ nhưỡng, sau Thầy P.D. Grigorcha), Cô giáo của Tỵ A

Ảnh 2: Có thể là Thầy Reva (BM Hóa sinh)?

Ảnh 3: Thầy dặn dò Tỵ A, đâu là quà cho HaiNV, đâu là quà cho HaiTN...

Ảnh 4: Tỵ A cám ơn và chia tay Thầy thay cho chúng tôi...

Ảnh 5: Có thêm chị Vân Thái, chị Cẩm Tú và em Khuất Minh Hoa chụp anh lưu niệm với các Thầy Cô...