Cả gia đình Tanhia và hai Bình

Sau cả ngày vừa được Tanhia đưa đi tham quan Matscơva, vừa được cười nói cùng Tanhia mẹ và con.Chúng tôi đi tới điểm cuối trong chương trình đã lên trước của Tanhia, cũng là điểm chúng tôi mong đợi nhất: nơi ở hiện nay của gia đình bạn.

Chung cư Tanhia ở tại ngoại ô Matscơva

Trên đường về nhà mình, Tanhia ngồi ghế trước trong xe ô tô cùng con gái, say sưa nói về các con và chồng. Hai Bình ngồi phía sau chỉ có một việc ngắm hai mẹ con Tanhia và nghe chuyện chứ chẳng thể  xen vào được câu nào…(Hai Bình không được nói, đó là chuyện lạ mà có thật đấy nhé).

Tanhia kể rằng: Sau khi sinh con gái thứ hai  vào tháng 4/1987 – dặt tên là Valia в честь подруги и сестры (chả là chị gái Tanhia học cùng chị ThảoDP cũng tên là Valia mà). Khi Valia được 1 tuổi rưỡi Tanhia quyết định đi dạy học trở lại tại 1 trường phổ thông ở Matscơva. Đó là thời gian cực kỳ gian khó với Liên Xô- thời kỳ перестройка, mà chẳng riêng gì ở Liên Xô, nhớ lại vào những năm 1980-1987  ở nước mình cũng khổ lắm. Lứa chúng tôi đều lập gia đình và nuôi con trong giai đoạn ấy, bao nhiêu thử thách (dù là thời bình) với cuộc sống  mình đã đi qua…Tanhia nhắc lại : “Thực phẩm ở Matscơva lúc bấy giờ khan hiếm lắm nhé, nhưng vợ chồng mình còn trẻ, luôn hạnh phúc nên đã vượt qua tất cả” .

Tanhia và con gái thứ hai Valia

 Sau khi có hai con gái, vợ chồng Tanhia- Tolia được Quân đội phân cho 1 blok  ở Ký túc xá có 2 phòng. Vẫn là dạng ký túc xá cổ, tuy đã khá hơn nhiều so với phòng đơn cũ. Cuộc sống của gia đình Tanhia cứ thế trôi đi trong 10 năm. Vào một chiều cuối tháng 12/1995, Tôlia đi làm về nhẹ nhàng đặt dưới chân cây thông Noel trong nhà một tờ quyết định. Tanhia nhớ mãi việc đó vì đấy là niềm hạnh phúc lớn lao cho gia đình bạn: Tolia nhận được quyết định sẽ có 1 căn hộ mới hiện đại. Quan trọng nhất là căn hộ ấy бесплатно . Bạn bảo: Vợ chồng bạn đã nghĩ rằng đến lúc ấy (cuối năm 1995) thì làm sao có thể nhận được căn hộ cấp phát miễn phí nữa cơ chứ, thời thế ở Nga đã khác rồi mà. Thế nhưng mong ước của các bạn đã thành hiện thực với sự may mắn tuyệt vời, đấy là lần cuối cùng ở Matscơva người ta phân phối nhà ở miễn phí cho cán bộ. Năm 1996 gia đình Tanhia dọn đến ở trong căn hộ may mắn đó. Tính đến nay đã được 16 năm Tanhia sống ở đó, nhưng bạn vẫn giữ nguyên sự sung sướng, hồ hởi khi đưa hai Bình về nhà mình. Tôi đã nghĩ, chính sự lạc quan, yêu cuộc sống và con người của Tanhia đã làm nên 1 Tanhia đáng yêu, đáng quý và làm cho chúng tôi có một tình bạn bền lâu…

Tanhia mẹ, Tanhia con trong bếp nhà Tanhia

Trước khi lên nhà (căn hộ Tanhia ở tầng cao), Tanhia  chỉ những hàng cây xanh, đã cao trước mặt toà chung cư kể rằng: chính Tolia đã trồng những cây đó khi được chuyển đến ở và sau đó đã rộ lên phong trào cho các cư dân khác trồng cây, từ đó mới tạo ra môi trường xanh thế này. Nghe vậy, hai Bình càng tò mò muốn gặp người bạn đời của Tanhia. Khi lên thang máy, nghe chúng tôi nói ra điều đó, Tanhia cười vang và bảo: Hôm nay chả chắc Tolia dám về nhà đâu, anh ấy vốn đã hiền lành, lại được nghe Tanhia kể suốt về "những chiến công" của hai Bình thời sinh viên nên khả năng Tolia trốn, không xuất hiện là lớn đấy.

 Cùng vợ chồng Tanhia

Cuối cùng chúng tôi cũng vào tới tổ ấm yêu quý của Tanhia, một căn hộ  sáng sủa, ba phòng ở , có buồng khách và bếp nhà tắm theo đúng nghĩa . Tanhia lôi ngay 2 Bình ra cửa sổ rộng ở bếp và chỉ  trường Tanhia đã chuyển đến dạy học sau khi về đây ở. Đúng là ngay cạnh nhà, một ngôi trường đẹp , về điểm này thì nước ta vẫn còn phải lâu mới được như vậy. Tanhia phấn khởi lôi ra những bằng khen của Tanhia và cả của hai cô con gái đã đạt được khi đều học ở trường này. Điều hay nhất đối với Tanhia là bạn vừa là mẹ vừa là giáo viên chủ nhiệm  kiêm giáo viên dạy toán của 2 cô con gái suốt 5 năm phổ thông.( Tanhia con và Valia vào học cùng 1 lớp vì thực ra chúng chỉ chênh nhau hơn 1 tuổi). Và sau đó cả hai cùng thi đỗ vào Đại học nhưng là hai trường khác nhau.

Những ngôi nhà 4 tầng là trường học Tanhia dạy và hai con Tanhia học

(Ảnh chụp từ bếp nhà Tanhia

 Đang kể chuyện về các con và bày ra đủ loại hoa quả để  đãi chúng tôi ở trong bếp thì Valia đi làm về. Lúc ấy trời bắt đầu sẩm tối. Trước mắt chúng tôi là 1 thiếu nữ rất xinh đẹp: da nâu nâu (Tanhia giải thích do đi nghỉ ở Hy Lạp đấy), mắt ghi xẫm và tóc nâu làm chúng tôi chợt nghĩ đến cô bạn thân của Tanhia là Valia Nemes. Tanhia đặc biệt yêu cô con gái út: “Nó mới thật giống mình về tính cách…”. Valia  con tốt nghiệp институт путей сообщения-менеджер, hiện đang đi làm cho một công ty liên doanh của Mỹ về thực phẩm. Cháu tự lái ô tô hàng ngày đi làm cách nhà khoảng 60 cây số. Valia rất nhanh nhẹn khoản đãi chúng tôi kẹo Socola nơi cháu sản xuất ra, và đun nước pha trà Nga cho mẹ và hai bạn uống. Rồi cả hai chị em cùng say sưa nghe mẹ nói chuyện với 2 cô Bình. Thỉnh thoảng hai đứa lại chêm 2 chữ “ đúng thế”  vào câu chuyện của mẹ để xác nhận: mẹ chúng thường kể chuyện 2 cô Bình cho nghe từ bé. Nên chúng đã biết cả rồi, hai cô Bình cứ thoải mái đi.

Hai cô Bình và Valia

Con gái lớn Tanhia tốt nghiệp педагогический на английскую филологию, chính vì thế cháu đã có cơ hội gặp chồng sắp cưới là người Anh. Tanhia con đã đính hôn, định cư ở Anh. Có lẽ năm nay Tanhia mẹ sẽ có dịp sang Anh dự đám cưới con gái. Hai Bình thật mừng vì được chứng kiến sự thành đạt của hai con Tanhia cũng như niềm hạnh phúc của người mẹ.

Trời bắt đầu tối dần, chúng tôi ngồi trong bếp hàn huyên không dứt chuyện, bỗng Tanhia nhớ ra chuyện bài hát Việt mà chúng tôi dạy năm nào, Tanhia kể: Thế mà mỗi lần Tanhia hát, chồng vẫn không tin là sau bao nhiêu năm xa cách bạn ấy vẫn hát đúng lời Việt. “Chắc hát sai lời rồi” Tolia bảo vợ như vậy. Tanhia liền dặn: "Hôm nay có 2 cô giáo dạy hát đây rồi, các bạn phải chứng minh là mình hát đúng đấy nhé".

Không còn gì vui hơn thế này

Có tiếng chuông cửa, hai chúng tôi chắc nhà có khách vội đứng dậy. Valia con nhanh nhẹn ra mở cửa, một настояший мужчина xuất hiện ở cửa.  Chúng tôi cứ ngỡ như một diễn viên điện ảnh của Liên Xô nào đó mà chúng tôi đã từng xem. Có điều thấy Tanhia và hai con cười ngặt ngẽo và thấy người đó nở 1 nụ cười đôn hậu nhưng khá ngượng nghịu với chúng tôi, nên chúng tôi hiểu cuối cùng chủ nhân của ngôi nhà cũng “ dám về” nhà mình. Chúng tôi vui vì việc đó và liên tiếp hỏi Tolia đủ các câu hỏi làm Tolia không thể trả lời , vội biến mất vào phòng.

Nhưng chỉ mươi phút sau, Tolia xuất hiện ở bếp và sau màn chào hỏi, giới thiệu. Tolia nhẹ nhàng nói : Hoá ra Tanhia nói ở với hai Bình là đã được tôi luyện như trong truyện “thép đã tôi thế đấy”, sau sẽ  sống ở đâu cũng được là đúng…Hai Bình chỉ còn nước cười lăn ra.

Ba đôi hạnh phúc nhà Tanhia bên cạnh hình ảnh Việt Nam

Chúng tôi ngồi ăn cơm tối toàn những món Nga điển hình do Tanhia chuẩn bị. Sau bữa tối cả nhà vào phòng khách để tiếp tục hàn huyên. Tolia đã quen dần với câu chuyện của 2 Bình nên nói cười rất vui vẻ. Tanhia biểu diễn lại bài hát  Buổi sáng trên đồng nội” một cách trơn tru ( thuộc hơn cả 2 Bình bây giờ). Chúng tôi đã phải làm chứng bài hát tiếng Việt của Tanhia là chuẩn. Tolia lấy làm phục vợ lắm. Trong lúc ấy hai cô con gái tranh nhau chụp ảnh 2 cô Bình cùng bố mẹ chúng.

Bên tượng Ulianov ở Matscơva ( Có lẽ là tượng Lê nin thời trẻ duy nhất ở đây)

Rồi chúng tôi xem album ảnh của gia đình Tanhia. Đúng là hồi trẻ tuổi Tanhia và Tolia như hai diễn viên điện ảnh thật, họ rất xứng đôi. Hai Bình đều nghĩ Tanhia và Tolia đúng là đôi trời sinh. Hình ảnh gia đình ấm cúng của Tanhia đọng mãi trong lòng chúng tôi. Chúng tôi mời Tanhia cố gắng dành thời gian sang Việt Nam. Bạn ấy bảo: trước mắt phải thu xếp sang Anh đã, mà Tanhia còn chưa ra khỏi biên giới Liên Xô cũ bao giờ…

Chẳng mấy lúc đêm đã khuya, chúng tôi đành chia tay Tolia và Valia để 2 mẹ con Tanhia đưa về thành phố (cách xa khoảng 60-70km). Trước khi về Tanhia chợt nhớ ra là chưa đưa quà cho chúng tôi mà Tanhia đã chuẩn bị sẵn. Thế là chúng tôi lại vào phòng Tanhia để nhận quà, hoá ra đâu phải chỉ cho 2 Bình, Tanhia đã chuẩn bị sẵn các món quà xinh xắn để tặng 2 Bình và cả Ngọc + Nguyệt, Chi Mai, Phú…. Đúng là bạn rất chu đáo. Tanhia luôn lẩm nhẩm với chúng tôi: Ngọc, Phư, Phú…( lớp Tanhia ấy mà) они молодцы!

Trên đường về nhà khách Sứ quán, ba chúng tôi bàn nhau: 2 Bình còn hơn 1 ngày nữa ở Matscơva nên chúng mình còn phải gặp nhau nữa mới thoả. Hẹn ngày mai gặp lại.

Tanhia con và hai cô Bình trước nhà hát lớn

Hôm sau , Hai Bình tranh thủ đi tham quan lại nhà thờ Đấng cứu thế nổi tiếng trong  buổi sáng,  lúc Tanhia còn phải dạy học. Sau đó hai đứa rủ nhau rẽ qua thăm lại viện ИМАШ là nơi chồng tôi học và bảo vệ luận án khoa học năm xưa, trên đường ra bến tàu điện ngầm , chúng tôi còn thăm được công viên có tượng Lê nin thời sinh viên , rồi vào nhà hàng Nga chính hiệu để ăn trưa. Đúng lúc ra tàu điện ngầm thì Tanhia gọi điện, bạn ấy báo đang xếp hàng để mua vé  xem kịch ở Малый театр cho chúng tôi vào tối hôm ấy, lúc 19h. Hai chúng tôi reo lên sung sướng. Sao mà tuyệt thế, cứ như Tanhia đi guốc vào bụng chúng tôi vậy. Những ngày ở Nga, hai đứa vẫn bảo nhau: chương trình của đoàn tham quan thật dày đặc và đủ hết các mục. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn muốn xem 1 chương trình văn hoá nghệ thuật để nhớ lại mọi điều về nước Nga…Vậy là vào tối cuối cùng ở Matscơva, Tanhia đã biến điều ước ấy thành hiện thực. Chúng tôi đều biết Nhà hát lớn ở Matscơva đã nghỉ diễn để remont  3 năm liền  và chỉ mở cửa biểu diễn lại vào cuối tháng 11/2011. Cho nên, hôm ấy được vào xem ở Малый Театр  ngay cạnh nhà hát lớn và ЦУМ nổi tiếng thật là may mắn.

Малый театр

Hai mẹ con Tanhia tới đón chúng tôi lúc 5 giờ chiều sau khi mua được vé xem vở nhạc kịch vui Тайнственный ящик. Đường Matscơva giờ tan tầm cũng tắc lắm. Chật cứng ô tô trên những con phố rộng 8-10 làn xe. Các bạn cùng đi đoàn về nguồn chắc còn nhớ “ hội chứng” giao thông này, khi ngồi trên xe du lịch chờ cả giờ trên đường . Để tránh tắc đường, Tanhia mẹ và con đã gửi ôtô luôn ở Malưi Teatr, đi tầu điện ngầm đón 2 Bình . Đến nơi còn sớm , hai mẹ con Tanhia và 2 Bình tranh thủ vào ЦУМ tham quan, Tanhia đùa và bảo: Bây giờ đây không phải là Универмаг mà là Выставка, có nghĩa là vào đây chỉ ngắm thôi , có ai mua bán gì đâu, giá cả đắt khủng khiếp mà.  May thay chúng tôi có mặt ở khu vực nhà hát lớn  trước giờ biểu diễn 30 phút, còn kịp chụp ảnh với mẹ con Tanhia và ăn vội bữa tối trong Bufet của Малый Театр   . Do vé rất khó mua,cuối cùng Tanhia vẫn mua được 4 vé, nhưng phải ngồi làm hai nơi. Tanhia nhường 2 Bình ngồi chỗ tốt, trong lô hẳn hoi, còn hai mẹ con Tanhia ở cách đó 1 chút. Riêng việc ấy cũng khiến chúng tôi cảm động.

Vở kịch hôm ấy thật hay, vui nhộn, dàn diễn viên giỏi và đặc biệt ấn tượng với chúng tôi là  nhà hát đẹp kiểu cổ điển nhưng sân khấu lại  hiện đại, nâng lên hạ xuống, thay phông, đổi cảnh đều công nghiệp hoá hết, rất đáng ngưỡng mộ. Còn diễn xuất và nhạc, lời thì miễn bàn rồi. Thấy mê quá, hai đứa chúng tôi vội đưa máy ảnh lên chụp rồi cười tít cả mắt.  Bỗng nhiên có người đến chỗ chúng tôi với vẻ mặt nghiêm nghị, hoá ra nhà hát không cho chụp ảnh lúc họ đã diễn kịch, nhưng chúng tôi say sưa quá nên không biết. Đành cất máy ảnh vậy. Nhưng cũng đã chụp được vài kiểu, đã quá…

Kịp chụp hình trước khi bị cấm

Giữa giờ giải lao Tanhia đưa chúng tôi đi vòng quanh nhà hát để giới thiệu các diễn viên của nhà hát. Toàn người mới, tuy nhiên chúng tôi cũng nhận ra vài gương mặt quen từ thời những năm 70-80. Nay họ đã là diễn viên kỳ cựu. Hôm ấy mải vui nên chúng tôi quên mất là mình cũng U60 cả rồi.

Lúc đó Hai Bình mới thấy  2 mẹ con Tanhia tính toán gửi xe trước ở nhà hát là thông minh. Tan buổi diễn, chúng tôi  có sẵn phương tiện để về mà lúc đến lại tránh được cảnh tắc đường. Mặc dù đã muộn  Tanhia vẫn có kế hoạch  cho 2 Bình tham quan Moskva  ban đêm –  thật  tuyệt  đẹp.  Nhưng trên đường đi 2 Bình cũng chẳng được nói mấy vì 2 mẹ con Tanhia cứ liên tục phát thanh, không chịu dừng – Có lẽ câu: nói nhiều như bà già Liên Xô quả không ngoa, đến hai Bình còn chào thua.

Các bức tượng chân dung người nổi tiếng các thời đại được bày bán trong nhà hát

Và đây là bảng giá những bức tượng nhỏ đó

Đêm hôm ấy, Tanhia đưa chúng tôi về nơi ở xong quay về nhà chắc khuya lắm. Chẳng biết bạn ấy có ngủ được không, còn hai Bình thì cứ xoay xở mãi cũng chẳng ngủ được. Ngày mai là ra sân bay về nước rồi mà. Tạm biệt nước Nga, tạm biệt Tanhia…

Sáng hôm cuối cùng ở Matscơva, hai chúng tôi được các anh chị ở Thương vụ đón tới ăn trưa và sau đó anh Quang tham tán Thương vụ ta tại Nga đưa chúng tôi ra sân bay. Chúng tôi được các anh chị cẩn thận dặn dò phải xuất phát sớm vì nạn tắc đường của Matscơva rất trầm kha. Hai Bình tuân thủ răm rắp  để không bị trễ giờ bay. Dọc đường ra sân bay vô số đoạn tắc đường, may có anh Quang  lái xe, đã quen đường xá nên đi thuận lợi. Trên xe hai chúng tôi tranh nhau kể chuyện với anh  về đủ thứ chuyện, biết bao kỷ niệm với Matscơva như ùa ra vào thời điểm sắp tạm biệt Matscơva. Rồi chúng tôi kết luận: Hai đứa chúng em ngoan không, nghe anh răm rắp để ra sân bay đúng giờ. Anh Quang phì cười bảo: Anh điếc hết cả tai, đau cả đầu đây này, hai đứa nói thế thì còn nghe anh vào lúc nào? Đúng lúc đó, Tanhia gọi điện, bạn thông báo: cả nhà  đang đi cả 3 ô tô ra sân bay tiễn 2 Bình, vì mỗi người xuất phát từ 1 hướng mà, nhưng tắc đường quá. Chắc ra không kịp. Phải quay về thôi. Hai chúng tôi vội trả lời : Tanhia cứ yên tâm cùng cả nhà quay về đi , chúng tôi đã có hẳn Tham tán làm tài xế, kiêm phu khuân vác và kiêm luôn người làm thủ tục check in cho rồi…

Tạm biệt thu vàng Nga

Chúng tôi đã kết thúc chuyến về nguồn và cuộc hội ngộ với Tanhia như vậy đó.

Tuy nhiên,  hai Bình tin rằng câu chuyện về Tanhia đáng yêu chưa dừng ở đây. Có không ít bạn trong hội KGU chúng mình còn nhiều kỷ niệm với Tanhia, và  hy vọng một ngày không xa, chúng ta có thể đón gia đình Tanhia sang thăm Việt Nam.