Trong cuộc gặp gỡ Đầu Xuân Quý Tỵ tại nhà ThảoNP, lớp Sinh vật 76 của chúng tôi đã bàn về một chuyến đi Du Xuân của lớp và có thể của cả K76. Chả là Quý Tỵ năm nay là năm tuổi tròn 60 của đại đa số các thành viên của lớp và của cả khoá chúng tôi.

“Công tác chuẩn bị” chưa làm được gì thì đầu tháng 4, K76 chúng tôi lại có cuộc gặp mặt chia tay “Cánh én Mùa Xuân” ThảoDP, CL76 tại nhà Pha - Hạnh (tôi vẫn còn “nợ” chưa viết được bài về “sự kiện” này!). Lần này, chúng tôi đã “hạ quyết tâm” và giao cho TỵA, một người có “hoa chân” có thể nói vào loại nhất lớp, đứng ra làm “Tổng chỉ huy”, Pha - Hạnh, HaiNV và HoaiPV của lớp VL76 sẽ làm “Trợ lý” cho TỵA. 

Hướng đi ban đầu dự kiến: Việt Trì (thăm nhà mới của TỵB), đón TỵB - Hùng nhập bọn, rồi đi lên Yên Bái, về thăm bố mẹ và nhà sàn của HaiNV  ở Xã Bảo Ái, huyện Yên Bình, quay ra nghỉ đêm ở thành phố Yên Bái rồi hôm sau đi du lịch hồ Thác Bà. Trên đường, về có thể vòng qua Suối Khoáng - Mỹ Lâm, Tuyên Quang, hoặc Thanh Thuỷ, Phú Thọ để  tắm nước nóng. Thời gian dự kiến: Vào dịp nghỉ lễ Chiến thắng 30/4 và ngày Quốc tế Lao động 1/5. Cuối cùng chúng tôi quyết định đi trong 2 ngày 28 và 29/4.

Những ngày cuối tháng tư, tôi rất bận. Gần đến ngày lên đường, TỵA và Pha  liên lạc thường xuyên với mọi người và với tôi, thông tin về số người tham gia và chương trình chuyến đi liên tục được cập nhật. Rất tiếc là TỵB - Hùng ở Việt Trì, rồi Mạnh - Xuân và một số bạn khác dự kiến ban đầu tham gia như Hoa, Yến...đều có việc bận đột xuất, không đi được.

Nhưng đổi lại, chúng tôi rất vui mừng được TỵA thông báo là đã mời được các anh chị năm trên và cả năm dưới tham gia, trong đó có cặp đôi anh chị MinhCK - ChiNB, chị ThụcTT, anh HiềnVC (phu nhân của anh lúc đầu cũng định đi, nhưng cuối cùng rất tiếc là không đi được), cặp đôi anh chị Thuỷ - Hải (dự bị KGU, sau học Odessa), cặp đôi ThanhLK - LươngNH.

Một hôm, tôi nhận được điện thoại của anh MinhCK với đề xuất: sao ta không đi về hướng Nghĩa Lộ? Sau khi bàn tính với mọi người, nhất là sau khi biết đôi TyB - Hùng không đi được, chúng tôi quyết định đi theo hướng đề xuất của anh MinhCK. Tổng cộng số người tham gia chốt lại là 19 (kể cả cháu Bảo - cháu nội của TỵA). Lớp SV76 cuối cùng chỉ có 6 người đi là Pha, Hạnh, TỵA, ThảoNP, DiệuLM và HaiNV. Lớp VL76 có HoàiPV, Nhuận, đôi HuyTQ - Thuỷ. Phương tiện đi lại, ban đầu dự định 1 xe 16 chỗ và 1 xe 7 chỗ, nhưng sau chốt lại đi chung 1 xe 29 chỗ cho vui.

Tôi gọi điện cho Hùng, em trai tôi, hiện đang “đóng đô” tại thành phố Yên Bái, để em liên lạc với các anh chị quen trong Nghĩa Lộ nhờ đặt hộ khách sạn và hỗ trợ lên chương trình “Đêm Mường Lò” cho cả đoàn cũng như kế hoạch ngày hôm sau ở Yên Bái và đi thăm quan hồ Thác Bà.  

Đúng 7 giờ sáng 28/4, sau khi đã thu gom đầy đủ các thành viên của đoàn lữ hành tại 3 điểm khác nhau trong thành phố, từ Đường Hoàng Quốc Việt, chúng tôi nhằm Quốc lộ (QL)32 thẳng tiến. Xin nói thêm: QL32 là tuyến đường đi qua 4 tỉnh và thành phố: Hà Nội, Phú Thọ, Yên Bái và Lai Châu. Toàn tuyến dài 415km. Điểm xuất phát từ Cầu Giấy (Hà Nội). Các huyện, thị đi qua bao gồm: Cầu Giấy, Từ Liêm, Hoài Đức, Đan Phượng, Phúc Thọ, Thạch Thất, Sơn Tây, Ba Vì, Thanh Thuỷ, Tam Nông, Thanh Sơn, Tân Sơn, Văn Chấn, Nghĩa Lộ, Mù Cang Chải, Than Uyên, Tam Đường. Điểm cuối cùng là ngã ba Bình Lư, Tam Đường, (Lai Châu). Như vậy, điểm đến Nghĩa Lộ của chúng tôi là địa danh nằm ở chính giữa (~200km) của QL32.

Đường 32, đoạn Hà Nội - Sơn Tây mới làm xong nên có thể nói là rất tốt. Từ Hà Nội lên Sơn Tây, Ba Vì tới cầu Trung Hà hơn 60km, xe chạy rất êm. Qua bên kia sông Đà, men đê Sông Hồng đi lên hơn chục km thì đến thị trấn Cổ Tiết (huyện Tam Nông, Phú Thọ), bắt đầu chuyển hướng sang trái, vào các vùng đồi, càng ngày càng có nhiều núi cao, đèo, dốc đường hẹp, nhìn chung đường khá tốt, nhưng cũng có một số đoạn hơi xấu. Qua các huyện Thanh Sơn và Tân Sơn có thể nhìn thấy xa xa, bên trái là Vườn Quốc gia Xuân Sơn, một vùng rừng núi còn nhiều nét hoang sơ.

Đến Thu Cúc là một địa danh ở huyện Tân Sơn, Phú Thọ gần khu vực giáp ranh với huyện  Phù Yên (Sơn La) và Văn Chấn (Yên Bái), chúng tôi có thể rẽ sang Phù Yên (Sơn La) rồi mới vượt Đèo Lũng Lô nổi tiếng trong lịch sử để vào Văn Chấn, Nghĩa Lộ, nhưng chúng tôi đã chọn cách đi thẳng đường 32 vượt Đèo Khế vào Văn Chấn rồi qua Đèo Ách, với những con đường khá ngoằn ngoèo, nhưng đường đi phải nói là cũng  khá “ngon”. Tuy vậy, một số chị em cũng hơi mệt. Nhưng rồi, phía trước đã là thị trấn Văn Chấn, cách Nghĩa Lộ ~10Km. Sau hơn 4 tiếng trên đường, chúng tôi dừng lại ăn cơm trưa ở Quán Vinh Thu, ngay trước Ngã Ba đường lên Suối Giàng.

Cơm trưa xong, tôi gọi điện liên lạc với các anh chị người quen của em Hùng. Chúng tôi được hướng dẫn về nhận phòng nghỉ tại Khách sạn Mường Lò. Đây là khách sạn mới, khá hiện đại, có cửa sổ nhìn ra cánh đồng trong thung lũng thẳng cánh cò bay với danh tiếng “Nhất Thanh, Nhì Lò, Tam Than, Tứ Tấc”. Ở Tây Bắc có 4 cánh đồng - vựa lúa nổi tiếng là:  Mường Thanh (Điện Biên), Mường Lò (Nghĩa Lộ), Mường Than (Than Uyên, Lai Châu) và Mường Tấc (Sơn La).

Xin nói luôn, Mường Lò chính là tên tiếng Thái của Nghĩa Lộ. Đây được xem như là địa bàn cư trú đầu tiên của người Thái cổ, trong quá trình di cư đến vùng Tây Bắc, Việt Nam. Vì vậy cho nên có thể nói, đây là một trong những nơi mà bản sắc văn hoá Thái được giữ gìn lâu đời nhất.

Nghỉ trưa một chút đến 14h30 chúng tôi được mấy em - người quen em, Hùng đưa đi thăm vùng chè san tuyết, cổ thụ hàng trăm năm tại Suối Giàng, huyện Văn Chấn, cách Nghĩa Lộ trên 20km. Đường lên núi với độ cao của đỉnh gần 1400 m so với mặt nước biển làm chúng tôi có cảm giác thật lâng lâng. Phía trước là các đồi chè với các cây chè cổ thụ bạt ngàn, chúng tôi say xưa thở hít không khí trong lành, ngắm cây, ngắm cảnh, ngắm hoa và không quên chụp khá nhiều ảnh.

Trên đường về chúng tôi được các “thổ dân” đưa đi tranh thủ tắm suối nước nóng. Xin nói thêm xung quanh Nghĩa Lộ có rất nhiều suối nước nóng,. Việc tổ chức cho khách du lịch còn khá đơn sơ, theo cách của “con nhà nghèo”. Có khu vực tắm trong phòng riêng, tắm quây ngoài trời và cả những bãi “tắm tiên”.

Chương trình buổi tối hay còn gọi là “Đêm Mường Lò”, với bữa cơm tối nấu theo phong cách ẩm thực của người Thái và giao lưu văn hoá với các cô gái, chàng trai người Thái trên nhà sàn truyền thống (lần này chúng tôi đến xã Nghĩa An, ở ngoại ô thị xã, hay ta cũng có thể đến một nơi nào khác), là một trong những trải nghiệm không thể thiếu được đối với những ai có dịp về thăm Mường Lò.

Mỗi mâm chúng tôi có 1 cô gái Thái xinh đẹp, trong bộ áo váy dân tộc với sắc màu tươi sáng ngồi tiếp rượu. Rượu nếp dân tộc được cô rót ra các chén nhỏ và tiếng “Hát mời rượu” được cất lên...

“Ly rượu đầy như tấm lòng không bao giờ vơi

Anh có muốn làm quen

Anh hãy uống cạn ly này

Một ly là để em chào

Hai ly là để làm quen

Em không biết hát

Em hát không hay

Em vẫn hát mời anh ly rượu này...”.

Rồi những bài hát: “Anh có vào Nghĩa Lộ với em không?”

Chiều mùa thu nắng vàng như mật
Khi nhắc tên đèo Ách cầu Nhì
Khi đã từng nghe rừng gió hút
Anh có vào Nghĩa Lộ với em không?
Anh có vào Nghĩa Lộ với em không?

Còn nhớ ngòi Thia lời yêu ngày trước
Nhớ Mường Lò khi vui mùa gặt
Bờ núi Hoàng Liên mây trắng ngang trời

Bao giờ, anh vào Nghĩa Lộ với em
Thị xã miền tây vẫn chờ anh đến
"Xống chụ xôn xao" thêm vần thêm điệu
Đêm xòe Thanh Lương xao xuyến hội mùa

Ơ hỡi anh, hãy vào Nghĩa Lộ với em đi
Suối Giàng vẫn xanh xanh bầu trời Yên Bái ơ
Để em tin đường không còn xa ngái
Như lời thơ anh êm đềm
Vào Nghĩa Lộ với em
Anh có vào Nghĩa Lộ với em không?

và “Đêm Mường Lò”... lại liên tục được vang lên với những lời ca thật lay động, tha thiết.

Đêm Mường Lò trăng đang lên dần
Xoè đi anh, tay cầm tay múa xoè cùng em...
Đêm Mường Lò chiêng trống nhịp nhàng
Rừng núi âm vang, tay cầm tay múa xoè cùng em...
Đừng sợ say
Đây tay ngà, chén a... đầy, chén em dâng đầy
Dập dìu chân chàng, ơ... ờ noọng!
Dập dìu chân em, ơ... ờ gioo!
Ta tan dần, trong vòng quay
Kìa hội vui, xoè đi anh
Đừng để em cô đơn một mình
Đêm Mường Lò, trăng giăng đầy
Đôi tay ngà đón chờ người ơi...
Vào đây anh, xoè đi anh...
Đêm không tàn, sương giăng đầy
Mai xa rồi, trăng Mường Lò anh mang về theo

Mai xa rồi, trăng Mường Lò anh mang về theo...

Đáp lại những giọng hát, lời ca tha thiết ấy, anh MinhCK đã ngẫu hứng đứng lên cầm micrô hát vang bài “Nhe Plach, Devchiônka”. Bạn TỵA và mọi người cùng hát to lên phụ hoạ. Nam danh ca của đoàn đã được các cô gái Thái tận tình tặng nhiều bông “hoa gạo” (chén rượu đầy). Rồi đến tiết mục cả múa xoè, không khí thật tưng bừng, náo nhiệt. HoaiPV là người tham gia xoè đầu tiên với các cô và lần lượt tất cả mọi người.Cuộc vui nào rồi cũng đến hồi kết thúc. Lại những chén rượu tiễn khách và những cái bắt tay đầy bịn rịn. Đêm Mường Lò thật lâng lâng, không muốn ngủ...Sáng sớm, Trời mưa rào, mây giăng trắng đầy trên đỉnh núi. Các bạn em Hùng đến đón đưa chúng tôi đi ăn sáng. Rồi chúng tôi tạm biệt  Mường Lò, lên đường  xuyên qua sườn nam của dãy Hoàng Liên Sơn từ Tây sang Đông, gần 90 km đường núi quanh co để về Yên Bái.

Sau chặng đường mất khoảng 3 giờ 30 phút chúng tôi về đến xã Bảo Ái, huyện Yên Bình, tại km26 của QL70 đường đi Lào Cai, lên nhà sàn gặp bố mẹ tôi và một vài người trong số các chị em của tôi. Nói chuyện với các cụ, uống vội chén nước chè, ngó quanh nhà vườn, rồi chụp ảnh lưu niệm với bố mẹ và các em. Một tiếng đồng hồ nhanh chóng trôi qua, chúng tôi lại chia tay các cụ và các em để lên đường trở lại thành phố Yên Bái. Ở đây, em Hùng tôi đang chờ gặp các anh chị và cùng ăn bữa cơm trưa. Cơm xong, đã định hoãn chương trình hồ Thác Bà thì cháu Trường (con em Lễ tôi làm ở thị trấn Yên Bình) lại thuyết phục được các bác cố gắng đi, vì cháu đã đặt xuồng máy rồi. Thế là, cả đoàn lại lên đường, lên thuyền...Gần 2h lênh đênh trên mặt hồ thơ mộng, thưởng thức cảnh hồ nước, đảo xanh, mây trời, gió lộng... làm cho ai cũng cảm thấy không uổng công nán lại.

Bốn giờ chiều, chúng tôi rời bến cảng Hương Lý, nhằm thành phố Yên Bái, qua cầu Văn Phú rồi theo QL32C men sông Thao về qua xã Hiền Lương, huyện Hạ Hoà, xã đầu tiên của tỉnh Phú Thọ (nơi có Đền Mẫu Âu Cơ), tiếp giáp với Yên Bái. Từ đây đường mới được làm lại rất bằng phẳng, xe chúng tôi lao nhanh theo đường 32C men sông với những bãi ngô xanh mướt, chẳng mấy chốc đến thị trấn Cổ Tiết và từ đây, chúng tôi theo đường 32 qua cầu Trung Hà ngược theo hành trình của lúc đi. Cả lúc đi cũng như lúc về trên xe chúng tôi luôn rộn rã tiếng cười vui, những chuyện tiếu lâm, những giọng hát, lời thơ tiếng Nga và tiếng Việt. 

Đêm Hà Nội đã lên đèn, 8 giờ tối chúng tôi về đến điểm xuất phát. Một chuyến đi dù có chuyện này chuyện khác chưa thật như ý, nhưng chúng tôi đã có những phút giây thật đáng nhớ trên quê hương Yên Bái của tôi, mảnh đất luôn tự hào là cửa ngõ Miền Tây Bắc của Tổ Quốc.

Anh có về thăm quê em Yên Bái

Anh có về thăm nơi miền quê núi
Núi giăng chân trời, sông giăng biển hồ
Muôn đợt sóng xô, xô qua đỉnh núi

Nơi núi ngàn năm hóa thành đảo nổi
Động người xưa hóa bến neo thuyền
Anh sẽ cùng em vào thăm Nghĩa Lộ
Nhập nối vòng xòe Thanh Lương thương nhớ
Uống chè san trăm năm cổ thụ

Còn nguyên sơ hương búp Suối Giàng
Về quê em trinh trắng mùa ban

Về quê em rượu cần hương nếp

Về quê em trăng vàng dát bạc

Về quê em trăng rớt giữa dòng Thia

Lên với vùng cao quê hương Yên Bái

Anh hãy cùng em thăm thành phố mới
Phố giăng trên đồi, cây xanh rợp đường

Muôn ngả yêu thương dắt về nỗi nhớ

Khu phố đèn giăng cho ai tình tự 

Tình yêu em nâng bước anh qua cầu

Anh hãy cùng em vào thăm phố chợ

Rực rỡ quầy hàng thôn quê em đó
Quýt Lục Yên, mật nước Quế Hạ

Quyện hương thơm cơm mới đất Mường
Tình yêu em trong trắng màu ban

Tình yêu em nồng nàn hương nếp 
Tình yêu em trăng vàng dát bạc 
Tình yêu em Yên Bái thành quê
Tình yêu em Yên Bái một vùng quê

Cám ơn tất cả các anh, các chị và các em. Tạm biệt nhé và hẹn gặp lại!  

HaiNV

Hà Nội, 30/4/2013  

P.S. Mời mọi người xem Album "Mường Lò -Tháng 4/2013" của HaiNV. Bạn TỵA cũng đã kịp thời post lên Album "Nghĩa Lộ 28.4". Hy vọng, bạn HoaiPV, em ThanhLK, các anh chị và các bạn khác sẽ tiếp tục post các Album/ ảnh khác nữa!