MẸ ƠI !

Cứ mỗi lần đọc một bài thơ nào đó nói về Mẹ (một chữ viết hoa) là tôi lại nhớ về Mẹ của tôi. Biết chỉ để nhớ, để thương, để hoài niệm thế thôi nhưng không hiểu sao lúc nào tôi cũng nhớ, cũng trăn trở, buồn và thổn thức khôn nguôi. Chiều nay cũng vậy, mặt trời mất tích vào đâu ấy, mưa !… Từ khung cửa sổ căn nhà mình, tôi tình cờ đọc được bài thơ của một người con gái xa quê nhớ mẹ. Bài thơ quá hay, nó dập vào tim tôi, moi dậy cảm xúc trong tôi. Tôi bừng tỉnh nghĩ về những năm tháng yêu thương, ngọt ngào mẹ đã sống trên đời với chúng tôi. Cuối cùng tôi chợt thấy rằng phải viết ra đây những suy nghĩ, những tình cảm của mình khi đọc bài thơ của một nhà thơ không chuyên viết về mẹ. Bài thơ đã làm lay động trí nhớ của tôi trong một chiều mưa nhớ mẹ.

Theo dự đoán của mình, tôi nghĩ có lẽ bài thơ đã được viết khi tác giả còn chưa có gia đình. Nhưng một thoáng nào đó trong tâm khảm lúc đang sống xa nhà làm tác giả nhớ về quê hương và cái nhớ đầu tiên trên quê hương đó là nhớ mẹ. Tác giả đặt tên cho bài thơ của mình là MẸ ƠI ! đủ thấy nỗi lòng của đứa con xa quê khi nhớ mẹ thế nào. Nhưng để biện bạch cho niềm nhớ thương đó tác giả lại kèm vào nỗi nhớ của một tình yêu đôi lứa. Tác giả cho rằng sẽ nhớ chàng trai nào đó nhiều hơn nhớ mẹ, nhưng có lẽ đấy không phải là sự thật, nó bao che cho một niềm nhớ thương, khao khát khác nhiều hơn – đó là nhớ mẹ. Tôi nghiệm ra rằng lời giả vờ đó là lời nói dối ngọt ngào của người con gái mới lớn nói chuyện với mẹ mình. Các khổ thơ không ào ạt, bão táp mà nhẹ nhàng thủ thỉ như một câu chuyện của những ngày đã xa lâu lắm rồi không gặp để mà nói, để mà yêu thương với mẹ mình.

Con sợ lúc nào có một chàng trai đến với con,

Con sẽ nhớ người ta nhiều hơn nhớ mẹ,

Với tuổi thơ, con không còn thơ bé,

Dẫu nhà mình tất cả vẫn như xưa !

Sau đấy dàn trải trên toàn bộ bài thơ tác giả chỉ nhắc đến mẹ và quê hương mà thôi, về chàng trai thì hình như đã lặn vào đâu đó trong tim cô gái rồi. Nỗi nhớ nhà, nhớ mẹ chỉ thăng hoa và nồng nàn khi không còn được gần mẹ nữa, nhất là khi xa Tổ quốc, ngoài trời là mù sương, tuyết trắng nỗi nhớ cuối cùng càng tăng lên gấp bội.

… Mùa đông Nga, tuyết bay dữ dội

Và so sánh luôn với cái nóng, cái nắng… quê nhà

          …Chẳng gợi nhớ một mùa hè nhiệt đới

          Ngọn gió nồm và cái nắng hanh hao

          Từ cái nhớ chung chung đó tác giả đưa ta về với cái nhớ riêng tư của quê nhà mình, của mẹ mình.

Con muốn trở về mảnh ao nhà ta,

Hoa súng nở lung linh mùa Hạ,

Hương thiên lý hôn lên đôi má,

Hương đi lẫn vào ánh trăng…

Cửa sổ nhà mình có mở hay không?

Tan học về, biết mẹ không đi vắng

Thấy trong lòng điều gì yên tâm lắm,

Dấu ngoài đường tàn khốc nắng và mưa.

Con muốn trở về bỏng dại ngây thơ,

Mải nghĩ vẩn vơ, để nồi cơm cháy,

Biết mẹ mắng oan, mà không dám cãi

          Dù vậy tác giả vẫn tự trách mình vô cảm hay vô tâm khi bỏ quên hay cố tình quên những kỷ niệm của tuổi học trò. Những ngày hay một lúc nào đó được ước về quê hương, về những năm tháng cắp sách tới trường mà chắc chắn không bao giờ có thể quay lại được nữa. Đâu đó trong tim tác giả cũng tự thú với lòng, rằng mình  là một người yêu thơ và cũng đang làm thơ.

          … Con bận viết tiếp bài thơ

          Tác giả cũng là một nhà thơ, cũng mơ mộng theo những vần thơ và những cảm xúc của mình lênh đênh theo dòng thời gian cho những gì nhớ thương nhất của cuộc đời được thăng hoa, được “bận” trong những cái “bận” của người con gái làm thơ ở cái tuổi mới lớn. Có việc gì mà bận cơ chứ ? có chăng chỉ là:

          Con bận lòng với những vần thơ nơi đâu,

Truyện Kiều bỏ quên trong góc nhỏ,

Một cánh cò chỉ làm gợi nhớ

Một cái gì rất xa, rất xa….

       Có lẽ tác giả đã nhớ về một vùng quê nào đó trong trí tưởng tượng của mình để gặp lại dù đó là những cái gì nhỏ nhất mà không thể nào quên.

 hoa súng nở lung linh mùa Hạ

Hương thiên lý hôn lên đôi má...

những điều mà chỉ có bọn con gái mới nhớ ra, mới có được trong cái tuổi trẻ giữa người lớn và trẻ con đó. Ở cái tuổi đó ai đã dám ước mơ cái gì cao xa, to lớn đâu, ai đã dám hôn, đã dám yêu. Sau này khi đã xa rồi mới thấy tiếc, mới muốn trở về lại tuổi thơ tôi. Nhất là lúc này khi cuộc sống đầy đủ tận trời Tây xa sôi kia, không lo đói, rách vì thế tình cảm với miền quê của mình lại càng nồng nàn hơn biết bao nhiêu.

           Bây giờ con đi xa mẹ hơn,

Xa nhà mình, và tuổi thơ ở lại,

Năm tháng cứ trôi đi mãi mãi

Riêng phù sa đọng lại bến bờ…

     Cả bài thơ như một bản nhạc trữ tình nồng nàn một tiếng yêu thương của con gái đối với mẹ, từ câu mở đầu đến câu kết luôn vang lên cùng một “tông” của một bản nhạc, nó là các nốt, là âm thanh tạo nên một giọng điệu của bài hát “MẸ TÔI”. Tôi cảm phục cách chọn từ, cách bố trí các cung đoạn của bài thơ để nói lên những âm điệu tha thiết, đau thương, nhớ nhung nhưng vẫn dịu nhẹ, sâu xa, đằm thắm. Trong toàn bộ bài thơ có đúng hai từ “nhớ” được nhắc lại hai lần trong khổ một của bài thơ, nhưng đọc toàn bộ bài thơ lại toát lên rất nhiều nỗi nhớ. Hai từ nhớ đó hoàn toàn không phải diễn tả nỗi nhớ mẹ, nhớ quê mà hai từ đó để thanh minh cho một nỗi nhớ nào đó về yêu thương của con gái với hai người mà có lẽ hai người đó là những người mà mình yêu quí nhất.

         Bài thơ có thể chia thành hai phần. Bảy khổ thơ trên như những lời nhắn nhủ, như những lời yêu thương của con gái gửi cho mẹ. Khổ cuối cùng tác giả không chia thành 4 câu một như các khổ trên nữa mà tác giả đã dồn cả lại thành 8 câu kết cho lời khuyên bảo, nhớ nhung bây giờ là của mẹ bằng lời nói của con gái mình. Bao dung, đằm thắm đó là lời của mẹ, mẹ bao giờ cũng mong con mình nên người, đi xa mãi vì tương lai của con. Người mẹ ví con gái như dòng sông, mênh mang, dữ dội và thương mến biết bao nhiêu thì cũng là từng ấy tình cảm dồn nén, mong ước cho con.

          Con gái yêu, dòng sông của mẹ,

          Con phải đi đừng băn khoăn nhiều thế,

          Biết là thương, là quí con gái đấy, không muốn con đi xa vì nhớ, vì yêu, nhưng vẫn muốn con mình hòa vào cuộc sống của xã hội vào đất trời, là niềm tự hào trong tim mẹ và mẹ mơ thấy rằng con mình được xã hội chấp nhận và được mọi người thương yêu, đùm bọc. Đó là những bến bờ nâng đỡ, chở che con gái trong những nỗi gian lao của cuộc đời.

          Sông chảy đến đâu chẳng có bến bờ

          Mẹ chỉ sợ những dòng sông không chảy

Để rồi cuối cùng mẹ nhận về mình một cái gì đó nhỏ nhoi nhất, thiệt thòi nhất, nhưng tình yêu thì mãi mãi trong lòng con gái mà thôi. Bởi vì con là của riêng mẹ mất rồi.

Mẹ mãi là một góc nhỏ riêng tư

          Đó là niềm vui, mong ước cả cuộc đời đối với mẹ, là niềm tin bất diệt trong tim mẹ, MẸ ƠI !

                                         X

                                      X     X

Xin giới thiệu với các bạn toàn bộ bài thơ  

MẸ ƠI ! 

         HuyềnBT

Con sợ lúc nào có một chàng trai đến với con,

Con sẽ nhớ người ta nhiều hơn nhớ mẹ,

Với tuổi thơ, con không còn thơ bé,

Dẫu nhà mình tất cả vẫn như xưa !

Con sợ mất đi một góc nhỏ riêng tư,

Mùa đông Nga, tuyết bay dữ dội,

Chẳng gợi nhớ một mùa hè nhiệt đới

Ngọn gió nồm và cái nắng hanh hao

Con bận lòng với những vần thơ nơi đâu,

Truyện Kiều bỏ quên trong góc nhỏ,

Một cánh cò chỉ làm gợi nhớ

Một cái gì rất xa, rất xa….

Con muốn trở về mảnh ao nhà ta,

Hoa súng nở lung linh mùa Hạ,

Hương thiên lý hôn lên đôi má,

Hương đi lẫn vào ánh trăng.

Cửa sổ nhà mình có mở hay không?

Tan học về, biết mẹ không đi vắng

Thấy trong lòng điều gì yên tâm lắm,

Dấu ngoài đường tàn khốc nắng và mưa.

Con muốn trở về bỏng dại, ngây thơ,

Mải nghĩ vẩn vơ, để nồi cơm cháy,

Biết mẹ mắng oan, mà không dám cãi

Con bận viết tiếp bài thơ.

Bây giờ con đi xa mẹ hơn,

Xa nhà mình, và tuổi thơ ở lại,

Năm tháng cứ trôi đi mãi mãi

Riêng phù sa đọng lại bến bờ…

- Nhưng, mẹ ơi !

Nếu có một chàng trai nào đến với con ?...

- Con gái yêu, dòng sông của mẹ,

Con phải đi, đừng băn khoăn nhiều thế,

Dẫu cuộc đời dài rộng bao nhiêu

Sông chảy đến đâu chẳng có bến bờ.

Mẹ chỉ sợ những dóng sông không chảy

Mẹ mãi là một góc nhỏ riêng tư !

                                                                              Bùi Thanh Huyền

                                                       Viết vào sinh nhật tuổi 18 tháng 12/1982