Vật vã hơn 20 tiếng đồng hồ, 2 lần transit có kèm màn nhập xuất đầy bi đát của nước Nga Vĩ đại, Kishinev đón mình bằng cái lạnh se se cuối mùa thu, sau màn chào đón đầy cảm xúc của cửa khẩu sân bay ( giờ đã là sân bay Quốc tế theo đúng nghĩa của nó cho dù về cơ bản vẫn là nó của 26 năm trước), con đường hút tối của thời khắc lúc nửa đêm về sáng dẫn về thành phố tuy chẳng thể là hấp dẫn ở bất kỳ khía cạnh nào, nhưng lại khiến mình như muốn đâm đầu ra ngoài lớp kính dày kín mít của xe Bus để nhìn cho rõ những gì đang lướt đi trước mắt. một thời gian dài nào đó, mình từng dõi theo nó qua hình ảnh nhà bác Google earth.

Vẫn là nó, cái thành phố bé nhỏ, lặng lẽ ở tận góc phía nam trên bản đồ Liên Bang ngày xưa. Còn nhớ lần đầu tiên nhận giấy phân về Kishinev ở ký túc xá trường MGU, ông bạn đi cùng còn buông một câu rất xanh: mày chết rồi, chỗ ấy ngày xưa Puskin bị đi đày đấy, nghe xong tái cả người tưởng mình sắp được chung số phận với người nổi tiếng kia.

Ấn tượng đầu tiên đến ngay ngày hôm sau, khi vừa bước chân ra khỏi hotell, đang chần chừ chưa biết bước qua cái ngã tư bé tí thế nào  cho phải vì ko thấy đèn giao thông, thì một bác tài phanh kít xe lại, phẩy tay ra hiệu cho mình qua đi, ngại quá đang định lắc đầu thì nhận ra vẻ mặt rất kiên quyết chờ cho mình qua trước nên đành bước luôn, sốc gần chết vì vừa từ cái nơi  đèn xanh mà qua đường chưa chắc đã sống sót, giờ lại được nhường đường thế, lẩm bẩm hay là lái xe ở Moldova dở hơi !

Ob 10 vẫn đấy, nhưng ngồi trên đó là một cái nhà khác hoắc, ba tầng phía trước sơn luôn ba màu tượng trưng cho quốc kỳ Mol, mà hình như rất nhiều  chỗ có những gam màu như thế, chỉ tại các bạn Mol thần thánh đang đề cao tinh thần dân tộc, bài Nga nên giờ các bạn ý bắn tiếng Mol như gió mà mặt cứ vênh lên, chả bù….Cái tên phố Vinograt thân yêu giờ đã bị một vị khác, hình như là Gheorghe casu, nghe bảo là tên anh hùng dân tộc ngồi lên mất rồi.

Thành phố về đêm tối hun hút, chỉ trừ vài đường chính kiểu đại lộ Lenin ( giờ tên cũng khác, chả nhớ là gì ) là có đèn đường. nghe bảo thành phố rất an ninh nên dạo lòng vòng qua mấy phố về khuya, thật xót xa khi tất cả như chìm vào bóng tối,  nhớ ngày xưa thành phố tuy bé nhưng lúc nào cũng chan hòa ánh sáng, thậm chí sáng hơn bình thường. Hỏi ra mới biết đang phải tiết kiệm năng lượng do phải đi mua. Từ ngày ra khỏi Liên bang, cái gì cũng khó !

Mol nghèo, thậm chí rất nghèo nên nó cứ lồ lộ ra từng chi tiết nơi mình lướt qua, tuy vậy, nó bình yên, con người vẫn hiền lành, dễ mến và cái quan trọng là không hề kỳ thị người Việt, có vẻ như kỳ thị dân đầu đen không nằm trong tư duy của các đồng chí Mol thần thánh, cho dù ở khắp nơi đều có ít nhều, do vậy thấy dễ chịu khi đi tới đi lui. Cuộc sống mang dáng vẻ con nhà khó, nhưng hình như họ cam chịu mà không đánh đổi bằng mọi giá như ở xứ ta. Biết đâu hay dở, như thế thấy yên tâm hơn, đánh đổi được ít mất nhiều, thậm chí rất nhiều chính là bi kịch của những nơi đón đầu và hội nhập không trí tuệ.

6 năm trời từng sống nơi này, tưởng đã biết nhưng lạ thay, nhiều nơi chưa từng nghe đến chứ chưa nói đến chuyện ghé thăm. Cũng là nhẽ thường tình, từng sống trong hũ rượu mà chưa hề biết hương vị rượu Mol lại ngon đến thế, âu cũng là lỗi của một thời tuổi trẻ.

Tạm biệt, đầy ắp vấn vương, đầy ắp cảm xúc , tốt xấu chưa bàn nhưng đọng lại điều duy nhất là ý tưởng về già, nhẽ quay về đây mua đất nương thân cho nó lành.

Nước Nga, lại nước Nga chào đón bằng màn thủ tục theo kiểu bước chân đi cấm kỳ trở lại y thời Soviet, nghe phàn nàn còn vặn vẹo một  chị trong đoàn là sao mày đi đâu mà nhiều thế ( chỉ vì hộ chiếu chị đi lại hơn nhiều ?).

Mỗi người mỗi ý, nhưng với mình nước Nga bi đát như ta, như những nơi mà sự đánh đổi đã làm đánh mất mình. Những khuôn mặt Nga nhân từ, hiền lành khi xưa nay gần như tuyệt chủng, thay vào đó là những bộ mặt vênh vác, lạnh băng và tỏ ra này nọ trong một tư thế căng cứng không phải của mình. Ngày đầu tiên đặt chân đến moscow cách nay 26 năm, mình đã bị lạc đường, tiếng Nga ngày ấy phọt phẹt, may được một bà lão dẫn về tận ob, giờ chả cần lạc, xớ rớ nó đập cho méo mó.

St. Petersburg đón tiếp bằng một cú ngoạn mục, 12 giờ đêm cùng ông bạn đi dạo dọc theo đại lộ Nepr, suốt dọc phố thanh niên bản đi dạo dọc ngang, chả bù thời soviet. Thi thoảng lại thấy ấn vào tay tờ rôi quảng cáo sex show và lời mời chào của mấy gã chắc là đầu nậu. Khi vừa bước vào một cái café bên đường, ở đâu xùa ra mấy bạn trung á vây kín, chen sát vào mình và rất nhanh, mấy bàn tay lướt qua mấy cái túi quần, thọc luôn cả vào bụng mình. Rất nhanh, ko hề có gì lạ, tất cả đều cười đùa và tản đi cho dù chả lấy được gì ….Để ý như mọi người đứng quanh đều biết, nhưng ko ai có phản ứng gì, vẻ như chuyện thường ngày ở huyện.

Thu vàng vẫn đẹp nghẹt thở, Neva vẫn thơ mộng thế, nhưng nước Nga trong mắt có nhiều nỗi buồn, buồn cho sự lột xác chưa thành. Khắp nơi, cảnh sắc con người như chưa quen với cái mới, đã vội rũ bỏ cái cũ, hơi thở thời Soviet vẫn lẩn quất đâu đó, trong cái bắt tay hay câu chuyện tầm phào của gã lái taxi.

Tạm biệt nước Nga với một hàng dài dân Việt, thủ tục chậm như rùa và không hề ISO tí nào, một em trước mình vác luôn cả chai nước tổ bố cùng hộp Smetanna qua cửa chả sao, đến lượt mình vứt luôn vào sọt rác, hê hê, lần sau ông sẽ chỉ đi Mol, chả thèm ghé chúng mày cho ngành du lịch mày treo niêu luôn, sư bố ! Cái đau nhất còn đọng lại là trở lại nước Nga, nhưng qua cửa khẩu chỉ “ dám “ bắn tiếng Anh ( cho nó lành ) như không hề biết chữ nào. Nghe bẩu, nói tiếng Nga nó vặn vẹo lâu hơn, gây khó nhiều hơn. Quả có thế !