Thu đúng là ếch, biết gì đâu, ngô nghê giữa đám bạn bè. Có dám ho he câu gì thì bọn chúng cười phá lên: “đi hâm nước mắm đi”.

Thu không thể biết chơi ô ăn quan thế nào, nhẩy dây đôi thế nào, vì trong đầu nó chỉ tồn tại những định mức: “tuần này phải có 5 bộ gấu một ngày, tuần sau phải nâng lên thành 7 bộ gấu một ngày”. Mẹ nó ưu tiên cho nó đan gấu, chỉ có một lên, một xuống, không phải pha hoa, không phải thêm, không phải chiết. “Sướng nhé”- mẹ nó bảo thế.

Như vậy là, để hoàn thành định mức, Thu bật ra sáng kiến mang len đến lớp, xin ngồi bàn bét, mắt nhìn thẳng lên bảng, tai chăm chú lắng nghe, hai tay dấu dưới bàn và đan gấu, chỉ một lên một xuống, dễ ợt. Một công đôi việc, vừa đạt định mức gấu, vừa là học sinh A2, vì còn chỗ nào cho nó ba hoa và chọc ghẹo bạn bè nữa. Hình như bạn nó cũng chả thèm chơi với “con nhà nghèo”.

Thu đưa cho mẹ nó những bộ gấu đó để mẹ nó đan lên thành thân, thành tay, sau đó khâu vào thành áo len. Bộ nào thừa ra thì đưa cho những người thuê đan gấu. Cũng phải nói khó thì họ mới thuê đấy. Tiền đan len của hai mẹ con hình như đủ cho mẹ nó trang trải bốn miệng ăn. Bố nó, “đẹp trai lai Pháp”-mẹ nó thường tự hào nói thế, cũng đi làm, nhưng chẳng bao giờ đưa cho mẹ nó đồng nào.

Học lên cấp hai, thấy cô giáo bảo lớp chuyên của Hà Nội có học bổng. Thế là Thu xin thi vào lớp chuyên. May mà đỗ văn: có thêm chút tiền.

Lên cấp ba, quen mui, Thu lại xin thi vào lớp chuyên. May mà lại đỗ văn. Thế là có mười lăm đồng học bổng một tháng. Lương thực tập ngày đó là mười tám đồng.

Mẹ Thu nhìn xa trông rộng, bảo nó “Bây giờ con tập trung vào học để thi đại học, không phải đan len nữa”. Thực ra nếu chỉ đọc sách thì vẫn đan tốt, nhưng phải làm bài tập để luyện thi thì không đan được.

Nhận giấy báo đỗ đại học có ký hiệu “QR” Thu giấu biệt. Ngày nó lên đường sang Liên Xô học, mấy bà hàng xóm vợ ông to bĩu môi: “Nhà ấy là nhà nào mà có con đi học nước ngoài!”. Thu đi được nước ngoài vì có chế độ thi, không phải chế độ xét. Nhưng nó chẳng nói gì, vì nói gì thì cũng chỉ là “ếch ộp”.

Lâu rồi thành bệnh, bệnh ít nói, “bệnh nghèo”.