Tôi đang sống ở một chỗ mà vấn đề về môi trường cũng luôn là vấn đề nóng bỏng, chỉ có điều họ có ít hội nghị về môi trường lắm. Tôi là thường dân thôi, nhưng tôi thấy gì thì viết thế. Mong không phật lòng ai.

  Chuyện Nhà nước : Tôi cho là quan trọng nhất. Một đất nước dơ dáy, bụi bậm, độc hại hay thơm tho sạch sẽ và gọn gàng là do nhà nước. Ở đây, bất kể một khu dân cư mới nào cũng phải qui họach phù hợp với luật môi trường và an sinh xã hội trước. Nghĩa là làm hệ thống hạ tầng trước (đường xá, hệ thống nước thải, nước uống, công viên, khu dịch vụ..) rồi mới chia lô, bán đất xây nhà. Luật môi trường được đưa ra không trừ một ai. Và chủ yếu là dành cho các doanh nghiệp. Luật để bảo vệ môi trường và như thế là bảo vệ con người và tương lai của con người.

  Chuyện của Ủy ban quận, huyện (local council). Họ chỉ có một việc quan trọng là giữ cho khu vực của họ sạch, đẹp, an tòan, người dân an vui. Họ không giỏi để quản lý cả cơ quan cảnh sát, cơ quan pháp lý, giáo dục, giao thông, y tế vv. Bởi vậy nhiệm vụ của họ là cung cấp cho mỗi nhà 3 thùng rác to (cỡ 500 l): một cái đựng rác thường (general), một cái đựng rác tái sinh (chai lọ nhựa, thủy tinh, giấy các lọai..)và thùng rác xanh (chứa cac lọai cỏ, cây xanh trong vườn bị cắt bỏ có thể dùng làm phân hữu cơ). Một tuần một lần gom rác thường, vài tuần một lần gom rác khác. Luật xả rác nghiêm lắm. Ai mà vứt đồ ra đường là bị phạt. Tuy nhiên ý thức tự giác vẫn là hạng đầu.

 Hàng năm vẫn có ngày gom rác của các cháu thiếu nhi và của những người  thiện nguyện. Council  còn có trách nhiệm dọn vệ sinh các lò BBQ và toilets trong các công viên. Tôi đã đi một vài nước khác, nhưng chẳng ở đâu hệ thống toilet công cộng lại nhiều, sạch (luôn có giấy vệ sinh) và không mất tiền như ở Úc. Bù lại, chúng tôi phài đóng council rate (thuế nhà, theo cách gọi của chúng tôi) rất cao, như nhà tôi phải đóng 1300 A$/ năm. Họ còn có nhiệm vụ trồng cây và chăm cây ven đường, trong công viên, chăm sóc các bãi cỏ cho các sân vận động nhỏ trong các công viên và khu dân cư. Council cũng là nơi xét duyệt dự án xây dựng, thay đổi kết cấu nhà… Tất cả là làm sao cho khu dân cư đồng bộ, sạch đẹp, vừa lòng dân và phù hợp với sự phát triển lâu  dài.

  Và Ý thức người dân.

  Tôi còn nhớ lâu lắm rồi (gần 30 năm), tôi đi tắm ở Sầm sơn  và rất ngạc nhiên tại sao người dân ở đây lại ị bậy ở mọi chỗ như vậy. Ai cũng như vậy thành ra chỗ nào cũng như nhà xí, mình phải ngửi phân của mình, rồi của người khác. Và người khác cũng phải ngửi phân của mình, thành ra mình phải ngửi nhiều đến con số nhân của những gì mình thải ra.  Hồi đó tôi nghĩ “ con mèo cũng còn biết dấu cứt …”.

  Thế rồi càng ngày rác càng nhiều lên, Ở thành phố, một số nhà vứt rác ra đường thản nhiên. Về nông thôn thì …hai bên đường cái phấp phới các bao rác, tôi nghĩ “cái tốt chưng ra, xấu xa đậy lại cơ mà …”

  Khi tôi sống ở Úc, trở về thăm nhà mới thấy cái sự khập khễnh rõ ràng hơn. Ở Úc thì anh bày vẽ gì trong nhà cũng được, ở bẩn thế nào cũng không ai can thiệp (trừ trường hợp anh thuê nhà mà ở bẩn làm hỏng nhà). Anh treo cờ nào cũng được, thờ ông nào cũng tốt miễn là đừng phạm luật, làm ảnh hưởng đến người khác. Tuy vậy trước nhà anh mà lộn xộn, bẩn thỉu làm ảnh hưởng đến cảnh quan chung thì không được. Nếu muốn vất đồ trong nhà đi mà đồ quá to không bỏ thùng rác được thì phải gọi điện cho council, hẹn ngày họ đến lấy và hẹn ngày mình được mang ra trước cửa, bên lề đường, làm sao để không ảnh hưởng đến người đi lại. Rác có chỗ qui định, nếu có điều kiện, thuê  rơ mooc kéo đồ đến đó mà vứt.

 Chúng tôi  vẫn dùng xô để gom nước rửa rau mang ra vườn tưới. Vẫn nhắc các cháu tiết kiệm nước, tiết kiệm điện là bảo vệ môi trường.

Người Hà nội , người Sài gòn ăn mặc đẹp đẽ, đầu tóc bóng bảy. Tôi phục lắm. Chỉ có điều xung quanh chỗ họ ở thì không được đẹp đẽ và bóng bảy như thế. Chỗ đông người, giữ sạch là khó. Tuy nhiên tôi cho rằng họ chú ý trang điểm cái mặt của mình mà không chú ý đến cái mùi họ để lại ra sao. Người Sài gòn đẹp thế mà cái mùi kênh Nhiêu Lộc khi nước ròng qua cầu Công Lý cứ váng vất trong tôi. Bây giờ con kênh ấy đã khác nhiều do sự quan tâm của chính quyền thành phố và rất nhiều tiền.

 Phải nói thêm một điều bí mật nữa: Cái thói ăn ở của mình nó có  trong máu của mình rồi. Trên một chuyến bay về VN bằng Vietnam airlines tôi không khỏi ngạc nhiên khi nhìn thấy cái bãi rác ( đúng là bãi rác) dưới ghế ngồi của  hành khách (chủ yếu là người Viet) khi họ rời máy bay. Và một lần về nước, đi tàu cánh ngầm từ SG ra Vũng tàu, tôi tò mò và đã chụp trộm vài pô ảnh về một cặp vợ chồng trẻ, với đứa con trai 3-4 tuổi, họ ăn mặc vô cùng mốt, vẻ cũng khá sang trọng, mặt mũi đẹp đẽ và xả rác đầy dưới chân, xả rác với thái độ vô tư rất dễ thương. Không biết ở nhà họ, họ có làm thế không?

Cái mùi quan trọng lắm, bởi vậy ông bà ta dạy: "đói cho sạch, rách cho thơm…”

Mình diện bảnh bao thế mà ….