Nữ Cục trưởng trợ giúp pháp lý cho người nghèo

                                                                          NghịPH

Tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ VIII, qua Đài truyền hình tôi nhận ra hai người KGU là đại biểu của Đại hội này. Đó là GS. TS Đào Tiến Khoa và TS. Tạ Thị Minh Lý. Xin chúc mừng những người bạn của chúng ta được vinh danh tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ VIII!

Nhân dịp này, tôi xin viết đôi dòng về bạn Tạ Thị Minh Lý- người bạn học lớp Luật 81 của chúng tôi.

Trong số 18 người của lớp chúng tôi có đến 15 người là nam- những người đã trải qua quân ngũ và thanh niên xung phong. Chỉ có 3 bạn gái là Tạ Thị Minh Lý, Lục Thanh Hải và Đỗ Ý Thanh là từ phổ thông vào thẳng đại học. Các bạn gái lớp tôi đều học giỏi, ra trường khá thành đạt trong công việc, trong cuộc sống. Đỗ Ý Thanh đã từng là Phó Giám đốc Chi nhánh Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tại thành  phố Hồ Chí Minh, nay đang ở Mỹ. Lục Thanh Hải khi mới về nước làm việc ở Bộ Tư pháp, nay đang làm cho Công ty Intimex. Tạ Thị Minh Lý là Cục trưởng Cục trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp.   

Bạn Lý là một phụ nữ mảnh dẻ, quê lúa Thái Bình. Năm 1981, Lý tốt nghiệp khoa Luật KGU và về Bộ Tư pháp công tác từ đó cho đến nay.

Từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX khi đang làm Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý Luật sư, tư vấn pháp luật, Tạ Thị Minh Lý đã nhận ra nhu cầu hỗ trợ pháp lý cho người nghèo và những người thuộc các dân tộc ít người. Cùng một số đồng nghiệp, Lý đã đặt nền móng cho hoạt động trợ giúp pháp lý ở Việt Nam với việc xây dựng Đề án xây dựng hệ thống dịch vụ tư vấn pháp luật không lấy tiền cho người nghèo và đồng bào các dân tộc ít người. Tạ Thị Minh Lý là Trưởng nhóm nghiên cứu xây dựng đề án.

 Năm 1995 đề án được thông qua, Lý đã chủ động đề nghị triển khai thí điểm thành lập Trung tâm trợ giúp pháp lý ở tỉnh Cần Thơ và Hà Tây. Việc tổ chức thí điểm đã mang lại kết quả tốt. Chính vì thế ngày 06/9/1997 Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 734/TTg về việc thành lập tổ chức trợ giúp pháp lý.

 Tháng 4/1999, Tạ Thị Minh Lý được bổ nhiệm vào chức Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp. Vào thời điểm đó, Lý là người phụ nữ duy nhất được giao đảm nhiệm chức vụ cục trưởng ở Bộ Tư pháp.

Hiện nay, Cục Trợ giúp pháp lý của Lý điều hành mạng lưới các trung tâm trợ giúp pháp lý rộng khắp trong cả nước. Mạng lưới trợ giúp pháp lý do Cục quản lý có 64 trung tâm ở 63 tỉnh, thành phố, 150 chi nhánh, 4.121 câu lạc bộ. Chỉ tính riêng thời gian 5 năm gần đây, các trung tâm và chi nhánh trợ giúp pháp lý đã thực hiện trợ giúp được 690.232 vụ việc cho 717.241 đối tượng là người dân tộc ít người, người nghèo, phụ nữ, trẻ em, những người thuộc các gia đình chính sách. Qua hoạt động trợ giúp pháp lý, những người nghèo, người yếu thế trong xã hội dần dần được bảo vệ quyền,  lợi ích hợp pháp, chính đáng.

 Tạ Thị Minh Lý chủ động đưa ra nhiều sáng kiến cải tiến lề lối làm việc, thực hiện công khai minh bạch, nâng cao hiệu quả hoạt động của các trung tâm trợ giúp pháp lý trong cả nước.   

Năm 2006 đối với Lý là một năm không thể quên- Quốc hội thông qua Luật Trợ giúp pháp lý.  Suốt 10 năm trời, Lý và các đồng nghiệp đã trăn trở với dự án “Luật của người nghèo” này nên khi Luật được thông qua bạn vô cùng sung sướng.

Năm 2008, Lý bảo vệ Luận án tiến sỹ  luật học về đề tài trợ giúp pháp lý.  Ngày  Lý bảo vệ luận án vợ chồng tôi và một số anh chị em KGU đã đến dự và chúc mừng thành công của Lý.

Lý tâm sự: Là người quản lý hoạt động trợ giúp pháp lý trong toàn quốc có không ít áp lực, nhiều khi rất mệt mỏi, nhưng cũng có nhiều niềm vui. Được tiếp xúc với người nghèo, những người chịu nhiều thiệt thòi, lắng nghe những bức xúc của họ, tư vấn cho họ vận dụng pháp luật để bảo vệ quyền lợi của mình - đó là niềm vui, đó là hạnh phúc!

Đã khá nhiều lần tôi được dự những hội thảo, hội nghị có Lý tham dự, tôi luôn cảm nhận bạn là một con người đầy nhiệt huyết với hoạt động trợ giúp pháp lý cho người nghèo. Lý luôn phát biểu đầy nhiệt tình, đưa ra nhiều sáng kiến. Lý không né tránh khi nói về những vấn đề pháp lý bức xúc trong xã hội ta thông qua những vụ việc sinh động, cụ thể từ hoạt động trợ giúp pháp lý. Lý mong sao Việt Nam có được trật tự pháp luật và luôn cố gắng đóng góp sức lực và trí tuệ của mình vào sự nghiệp lâu dài, khó khăn, gian khổ này.

Hiện nay, Tạ Thị Minh Lý đang cùng với các đồng nghiệp xây dựng Chiến lược phát triển Trợ giúp pháp lý ở Việt Nam giai đoạn 2011- 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

Lý có một gia đình hạnh phúc. Chồng Lý là anh Nguyễn Hữu Hùng- bạn học cùng lớp Luật 81, nhiều năm làm Phó Chánh Văn phòng Bộ Quốc phòng, nay là đại biểu Quốc hội chuyên trách, Ủy viên Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội. Vợ chồng Lý- Hùng có hai con gái xinh xắn và đã có cháu ngoại.

Tạ Thị Minh Lý là một trong 10 phụ nữ được trao Giải thưởng phụ nữ Việt Nam năm 2010, được công nhận là Chiến sỹ thi đua ngành tư pháp và được cử đi dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ VIII.

Là những người bạn học cùng lớp, chúng tôi xin chúc mừng bạn Lý về những thành công trong hoạt động trợ giúp pháp lý! Chúc bạn và gia đình sức khỏe dồi dào, hạnh phúc và mọi sự an lành!