Đã từ lâu trong tiềm thức của tôi đi thăm quan các nơi trong nước bao giờ cũng thường là thăm các nhà chùa vì không theo đạo. Chỉ có khi nào  đi công tác đến những nơi có các nhà thờ nổi tiếng như Nhà thờ đá Ninh Bình, nhà thờ Đức Bà… thì được các đồng nghiệp dẫn đi tham quan còn chỉ vào nhà thờ khi có dịp ra nước ngoài. Từ đầu năm đến giờ tôi cũng vui chơi với người KGU rất nhiều trong dịp Du Xuân ở Ba Vì, rồi Đảo khỉ, Bờ Hồ, Bắc Giang… rồi đi rất nhiều nơi phối hợp với các đợt đi công tác như Cát Bà, Cao Bằng, Sầm Sơn, Nam Định, Phú Thọ, Hải Phòng… Khá nhiều lần tôi đã rủ Minh TL SV77 đi cùng nhân dịp bạn ở Úc về chơi, Lần này sau khi cùng Minh về Bắc Giang chơi Minh và tôi quyết định rủ mọi người thăm các nhà thờ của Nam Định là nơi có rất nhiều nhà thờ nổi tiếng, mới đầu tôi ngại không muốn  đi vì sợ mọi người không thích đi thăm nhà thờ, nhưng Minh bảo cùng lắm 2 đứa chúng mình đi cũng không sao cứ đi đi có ý nghĩa tâm linh lắm. Tôi đồng ý và cùng Minh lên kế hoạch, chọn thời gian sau đó gửi tin nhắn cho một số người KGU có “hoa chân” hay đi như chúng tôi. Gửi tất cả khoảng 15 tin nhắn thì chúng tôi nhận được khoảng 5-6 tin nhắn phản hồi trong đó có chị Bích Chi, chị Thành Trinh Thục Hóa 74, Lâm Thị Minh Hạnh đồng ý đi còn vợ chồng Huy-Thủy đang phân vân,anh chị Hạnh-Pha SV76  cũng thích đi nhưng ngại dạy sớm.  Trước hôm đi thấy mọi người ý ới hẹn nhau trên Facebook em Loan SV78 thiết tha xin đi cùng, chúng mình OK ngay vì đang ít người đi. Chị Tống Kim Thuần SV74 được chị Bích Chi gọi điện sướng quá nhận lời đi ngay. Thế là từ 5h sáng ngày 08/9/2015 ngõ 437 Kim Mã nhà mình đã rất nhộn nhịp tiếng nói chuyện râm ran của 11 người KGU: các chị Bích Chi, chị Thành Trinh Thục, Tống Kim Thuần  vợ chồng anh Huy VL76-Thủy, các em Loan SV76, Hạnh LT cùng 2 bạn, Trần Lê Minh, HoaNT. Rất tiếc  Đại tá Minh CK có việc bận đèo vợ đến rồi đi ngay. Chiếc ô tô Mecedes 16 chỗ ngồi ( xe này từng chở các đoàn KGU đi Đảo Khỉ nhiều lần) đã chờ sẵn đúng giờ trước ngõ để đón đoàn. Vừa khởi hành một lúc  thì trời đã đổ cơn mưa nặng hạt xối xả nhưng ra khỏi Hà Nội thì chẳng thấy mưa gì cả, cả đoàn dừng chân ở Hà Nam ăn sáng với món bánh đa cá rô đồng nóng hổi - đặc sản của vùng này. Đến Nam Định thì Minh đưa vào nhà anh Hưng VL76 thắp hương cho mợ anh Hưng và là bà nội của 2 cô con gái Minh-Hưng đồng thời đón chú Anh là em nuôi của anh Hưng đưa đoàn đi. Chú là người theo đạo nên  rất am hiểu về phong tục tập quán của Thiên chúa giáo. Lúc ra xe cô Hà vợ chú Anh rất chu đáo lại còn mang ra tận xe hơn chục quả bưởi cho mọi người đi đường ăn.

Đầu tiên là chúng tôi thăm Nhà thờ lớn ngay tại thành phố Nam Định. Nằm ở ngay trung tâm thành phố Nam Định, nhà thờ thiết kế đơn giản nhưng vẫn toát lên vẻ trang nghiêm, trầm mặc.

Phía bên trong nhà thờ trông rất lộng lẫy. trang nghiêm. Chúng tôi ngồi vào ghế các con chiên để ngắm nhìn toàn bộ phía trên của nhà thờ và thấy quá ngỡ ngàng về vẻ đẹp bên trong của nhà thờ.

Một điều đặc biệt là trong nhà thờ không thấy có nhiều hòm công đức như các nhà chùa, có có thì các hòm công đức này cũng được đặt ở những nơi khá kín đáo tế nhị và các sơ hướng dẫn viên hầu như không nhận quà bồi dưỡng, khách đến thăm có tặng thì hầu hết là họ bỏ vào hòm công đức. Khuôn viên của các nhà thờ hầu hết đều khang trang, sạch sẽ, trang nghiêm, văn minh giống như đi thăm các nhà thờ ở các nước châu Âu. 

   Chúng tôi ghé thăm nhà trẻ trong nhà thờ thấy các cô giáo là các sơ dạy hát cho các trẻ. Lớp học rất sạch sẽ, sáng sủa với những khuôn mặt trẻ thơ khỏe mạnh, xinh xắn thật là đáng yêu.  

Từ thành phố Nam Định, xuôi theo quốc lộ 21 qua cầu Lạc Quần rẽ phải theo con đường chạy men sông Ninh Cơ tới thị trấn huyện Xuân Trường đi tiếp chừng hơn 1km là tới xã Xuân Ngọc nơi có Tòa Giám Mục Bùi Chu.

  Từ năm 1640-1954, Bùi Chu là vùng truyền giáo, sau đó vào năm 1960, giáo phận Bùi Chu được Tòa Thánh nâng lên bậc giáo phận chính tòa. Tuy có diện tích nhỏ nhất nhưng giáo phận Bùi Chu có số giáo hữu đông nhất trong Giáo Hội Việt Nam, nằm trong tỉnh Nam Định với hai con sông Hồng và sông Đáy bao bọc lấy toàn giáo phận.Đến với Bùi Chu, bạn không chỉ đang ghé thăm một xứ đạo lâu đời mà còn được chiêm ngưỡng vô vàn nhà thờ với kiến trúc đẹp và ấn tượng.

   Nhà thờ Bùi Chu là một nhà thờ của đạo Kito, là nhà thờ chính tòa của giáo phận Bùi Chu, một trong những nhà thờ nổi tiếng và lâu năm nhất nhì tỉnh Nam Định. Đầu nhà thờ là nhà xứ và có tháp chuông đồng hồ hiệu Farnier đã có từ năm 1848, đây là cổng Tòa Giám Mục. Bên trái nhà thờ còn có cơ sở Dòng Nữ Đa Minh và Nhà Dục Anh (Cô Nhi Viện).

   Nguyện đường cao 35m- ngọn tháp vươn cao với Thánh Giá được nâng lên bởi tòa tam cấp, có dáng dấp Đông Phương lại Gô- Tích. Phần trên tòa nhà được dẫn vào bởi những bậc thang rộng. Bên tay phải cầu thang là tượng Thánh Giesu cõng Chúa Con trên vai mà không đâu có tượng này, ý nghĩa “Tình Cha”. Đối diện với tượng Thánh Giesu là tượng Đức Mẹ Sầu Bi ôm Con “Nghĩa Mẹ”. Cửa nhà nguyện 4 cánh, mỗi cánh là một công trình đầy ý nghĩa của các Bí Tích: Rửa Tội, Thêm Sức, Thánh Thể và Hòa Giải. Vào trong Nhà Nguyện, như lạc vào động tiên không gian cao vút với tượng ảnh, bàn thờ, màu sắc... được sắp đặt một cách hài hòa. 

   Tầng dưới Nhà Nguyện là Nhà hầm các Thánh tử vì Đạo.

   Ngay tại gian giữa, nhiều người sửng sốt và cảm động, lần đầu tiên thấy tượng Đức Mẹ cho Con bú. Đức Mẹ bồng con ngồi trên võng xanh biếc; võng được móc vào hai cây trúc sơn son thếp vàng. Đây là một bức tượng có một không hai ở Việt Nam. Đức Mẹ Việt hóa với áo dài tím nhung kim tuyến, quần trắng sa tanh, chân đi hài kiểu quý phái, mái tóc đen óng ánh. Cặp mắt mẹ âu yếm nhìn Đứa Con đang khát sữa. Trên đầu tượng Đức Mẹ có dòng chữ “…Phúc thay người mẹ đã cưu mang và cho Thầy bú”. Nhiều người mẹ đã đến đây để cầu xin cho có sữa nuôi con và biết cách dạy con. Phía trần nhà trên đầu Đức Mẹ là một bức phù điêu tuyệt tác, tả khung cảnh vinh hiển của các Thánh Tử Đạo tại Việt Nam trước vị vua Vinh Hiển là Đức Kito Phục Sinh.

   Người phụ nữ chuông “Nữ nhân chung”. Đây là một công trình độc đáo hầu như không tìm đâu có trên thế giới. Chuông nặng 9 tạ, có chân tay đàng hoàng. Chuông này mang sự tích về Đức Chúa Gieessu Phục Sinh, trao trách nhiệm cho bà Maria Madalena đi công bố Tin Mừng Phục Sinh cho khắp thế giới. Bà được ví như cái chuông vang lên cho mọi người biết

     Nổi bật nhất ở Vườn Kinh Ave Maria 2 là đỉnh hương rất lớn bằng đồng: nặng chừng 3500kg, có tượng Đức Mẹ đứng trên.

     Mở cửa vườn, chúng ta sẽ gặp một Cỗ Tràng Hạt rất lớn, nặng 2,2 tấn. Mỗi hạt kinh nặng 25kg. Trên cao có tượng Đức Mẹ bằng đá cẩm thạch nặng hơn 2 tấn, ngay sau lưng tượng Đức Mẹ là cây nến 7 ngọn cao 10m.

   Bên phải là một bức tường cao, trên đó gắn sẵn những bản kinh Ave Maria, tức là bản kinh “Kính Mừng Maria” bằng các thứ tiếng trên khắp thế giới. Tổng số bản kinh là 150, làm bằng đá cẩm thạch, mỗi bản kinh có kích thước 2,20mx1,2m. Trong vườn Ave Maria còn có một số tượng lớn: Thánh Francis với con chó sói. Ở phía giữa hành lang là pho tượng Đức Mẹ cao 5m với những em nhỏ dâng hoa cho Đức Mẹ. Xa hơn ở cuối hành lang là tượng Thánh Don Bosco cao 3m và Thánh Đa Minh Savio (St.Dominic Savio).

   Trong vườn còn có tượng “Người mẹ Bùi Chu”, hình ảnh của một người mẹ tại Giáo phận Bùi Chu xưa kia, trên đường đi chợ, tay dắt đứa con nhỏ đến trường, đầu đội cái thúng có nải chuối và con gà, tay kia cầm tràng hạt, vừa đi vừa lần chuỗi.

  Nhạc khí tại Giáo phận: Là những nhạc cụ được chế tác độc đáo công phu mang nhiều ý nghĩa: Trống cái, kèn đồng, đàn lira, chiêng cồng.  Ảnh dưới là Kèn đồng Trumpet lớn nhất Việt Nam dài hơn 5m cao 1,6m, nặng 300kg, được ghi vào Sách Kỷ lục Việt Nam..,

   Phục sinh đường là tổ hợp công trình kiến trúc nhiều ý nghĩa biểu tượng:

Có 4 ngôi nhà nói lên ý nghĩa của 4 sự: Chế, Phán xét, Thiên Đàng và Hỏa ngục.

   Mặt trước  có tượng thiên thần thổi loa. Vào ngày tận thế các Thiên thần thổi loa báo động cho người chết sống lại. Dưới chân Thiên thần là một đồng hồ chạy ngược, bởi vì khi chết người ta hết thời giờ lập công, mà Thiên Chúa chỉ xét xử những gì xảy ra trong qua khứ.

   Trên nóc nhà có 12 tượng các thánh Tông Đồ ngồi trên 12 ngai tòa mà xét xử 12 chi tộc Israel. Phía trên cao còn có 4 pho tượng các Thánh Sử là các tác giả 4 sách Phúc Âm: Matthew, Mark, Luke và John.

   Tầng dưới tòa nhà cất giữ 23 bộ xương các anh hùng tử đạo của Bùi Chu. Tầng giữa là nơi cử hành nghi lễ. Giữa gian có tượng Chú Phục Sinh. Tầng trên giống như một phòng triển lãm các đồ thờ như: áo Lễ, chân nến, bình thánh, yên sách v.v. và một số pho tượng.

 Phía sau tháp Thăng Thiên, bàn tay Chúa đang kéo tay người ta lên Thiên Đàng.

    Tòa Giám Mục Bùi Chu là một tổ hợp với nhiều công trình, hiện vật kỳ thú hấp dẫn không hề giống nơi nào. Không chỉ có chúng tôi mà cũng có nhiều khách thập phương về thăm nhà thờ và chiêm ngưỡng những nét kiến trúc tiêu biểu, đồng thời tìm hiểu lịch sử vùng giáo xứ Bùi Chu. Lúc này trời đổ mưa rất to, tay cầm ô mà gió bật tung cả ô lên, tất cả đều bị ướt hết, lại tiếp tục lên ô tô ngồi một lúc lại khô, ai mang theo áo, váy sơ cua thì thay.

   Chúng tôi đi tiếp đến Vương cung thánh đường Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội, Phú Nhai (hay còn gọi là Nhà thờ Phú Nhai, Đền Thánh Phú Nhai) là tên gọi của một nhà thờ Công giáo Rôma thuộc Giáo phận Bùi Chu, Việt Nam. Nhà thờ Phú Nhai nằm ở trung tâm của xã Xuân Phương, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định, cách thị trấn Xuân Trường hơn 1 km. Đây là một trong những ngôi nhà thờ có diện tích rộng lớn nhất Việt Nam.

    Chúng tôi lại đi tiếp đến Nhà thờ Đá Ninh Bình, trên đường đi dừng chân thưởng thức đặc sản cơm cháy thịt dê Ninh Bình.

   Nhà thờ đá Phát Diệm là một quần thể nhà thờ Công giáo rộng khoảng 22 ha, nằm tại thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội khoảng 120 km về hướng Nam. Hiện nay, tỉnh Ninh Bình và các nhà nghiên cứu Nhật Bản đang hoàn thiện hồ sơ về kiến trúc nhà thờ Phát Diệm để đề nghị UNESCO công nhận nhà thờ Phát Diệm là di sản văn hóa thế giới. Nhà thờ đá Phát Diệm được báo chí đánh giá là một trong những nhà thờ đẹp nhất Việt Nam, được ví như "kinh đô công giáo" của Việt Nam. Đây là một công trình lớn, là nhà thờ chính tòacủa giáo phận Phát Diệm rộng lớn ở phía bắc Việt Nam.

   Nhà thờ được xây dựng toàn bằng đá và gỗ. Nhà thờ Phát Diệm được khởi công vào năm 1875và đến năm 1898 thì cơ bản hoàn thành. Nét độc đáo của công trình này ở chỗ: mặc dù là nhà thờ Công giáo nhưng được mô phỏng theo những nét kiến trúc đình chùa truyền thống của Việt Nam. Quần thể kiến trúc này được chủ trì xây dựng dần dần bởi linh mục Phêrô Trần Lục - linh mục ở giáo phận Phát Diệm từ năm 1865) và các giáo dân Công giáo trong hơn 30 năm.

   Nhà thờ được xây dựng với trình độ kỹ thuật và điều kiện giao thông của những năm cuối thế kỷ 19. Từ hướng Nam đi vào nhà thờ Phát Diệm gồm các phần: Ao hồ, Phương Ðình, Nhà thờ lớn, ba hang đá nhân tạo và nhà thờ đá.

   Theo như  cô sơ hướng dẫn viên phục vụ nhà thờ cho biết: "Nói công trình này giống đình chùa là rất đúng. Cha Trần Lục - người kiến trúc sư của công trình có mong muốn rằng, qua công trình này nói lên tính chất hòa hợp và sự hội nhập giữa đạo Công giáo với nền văn hóa kiến trúc của dân tộc cũng như sự hòa hợp giữa Công giáo với các tôn giáo khác ở Việt Nam; nói lên tính đoàn kết".

Chúng tôi được đặt chân lên Phương Đình:  công trình này khởi dựng năm 1899, là một công trình kiến trúc cao 25m, rộng 17m, dài 24m gồm ba tầng được xây dựng bằng đá phiến, lớn nhất là tầng dưới cùng được xây dựng bằng đá xanh. Trên 4 đỉnh tháp có 4 pho tượng bốn vị Thánh Sử, mà từ đường nét, tư thế đến đường mây nếp áo khiến ta dễ lầm với các pho tượng trong các đền chùa Việt Nam.

Các vòm cửa bằng đá được lắp ghép đến trình độ tinh xảo. Giữa Phương Ðình đặt một sập làm bằng đá nguyên khối, phía ngoài và bên trong là những bức phù điêu được khắc chạm trên đá hình ảnh chúa Jêsu và các vị thánh với những đường nét thanh thoát. Tầng thứ hai của Phương Ðình treo một trống lớn. Tầng ba treo một quả chuông cao 1,4m, đường kính 1,1m, nặng gần 2000 kg, quả chuông lớn ở Phương Ðình được đúc vào năm 1890. Một tiếng chuông vang xa được ví như cả 3 tỉnh (Nam Định, Ninh Bình và Thanh Hóa) nghe thấy. Mái của nhà thờ Phát Diệm không cao vút kiểu ngọn tháp như những nhà thờ khác mà là mái cong thấp cổ kính như mái đình, mái chùa. Anh Huy VL76 là “mì chính cánh” của đoàn được đại diện rung 1 hồi chuông

   Sau đó chúng tôi đi vào Nhà thờ lớn: Nhà thờ chính được xây dựng từ năm 1891 với tên chính thức là Nhà thờ Đức Mẹ Mân Côi, nay là nhà thờ Chính tòa của vị Giám mục Phát Diệm. Nhà thờ lớn dài 74m, rộng 21m, cao 15m, có bốn mái và có năm lối vào dưới các vòm đá được chạm trổ. Trong nhà thờ có 6 hàng cột gỗ lim (48 cột) nguyên khối, hai hàng cột giữa cao tới 11m, chu vi 2,35m, mỗi cột nặng khoảng 10 tấn. Gian thượng của thánh đường có một bàn thờ lớn làm bằng một phiến đá nguyên khối dài 3m, rộng 0,9m, cao 0,8m, nặng khoảng 20 tấn. Mặt trước và hai bên được chạm trổ các loài hoa đặc trưng của bốn mùa làm cho bàn thờ như được phủ một chiếc khăn màu thạch sáng. Hai phía bên nhà thờ có bốn nhà thờ nhỏ được kiến trúc theo một phong cách riêng.

   Đáng chú ý nhất là Nhà thờ đá: Khởi công xây dựng từ năm 1883. Tên nguyên thủy: Nhà nguyện Trái tim Vô nhiễm nguyên tội Đức Mẹ, còn được gọi là nhà thờ đá vì tất cả mọi thứ ở nhà thờ này đều được làm bằng đá, từ nền, tường, cột, chấn song cửa...

   Phía trong được chạm nhiều bức phù điêu đẹp, đặc biệt là bức chạm tứ quý: tùng, mai, cúc, trúc, tượng trưng cho thời tiết và vẻ đẹp riêng của bốn mùa trong một năm. Ðường nét khắc họa những con vật như sư tử, phượng sống động đến lạ thường.

    Đến đây thì đã muộn, chúng tôi quay về Nam Định, cả đoàn rẽ vào nhà anh Hưng VL76 để thăm nhà, tại đây qua lời  cô chú Anh-Hà  chúng tôi đã  được biết gia đình anh Hưng là gia đình Đạo gốc, mẹ anh đã đóng góp rất nhiều cho các nhà thờ không những trong tỉnh Nam Định mà còn rất nhiều nơi khác, minh chứng là có rất nhiều bằng, giấy khen ghi nhận công lao của bà. Lúc còn sống bà rất được mọi người yêu mến nên lúc đi từ chợ vào nhà các cô bán hàng chào hỏi nhiệt tình với Minh và các bạn. 

   Trước khi chia tay cô chú Anh-Hà lại còn có quà đặc sản Nam định là chuối, bánh gai Nam Định, còn bạn Minh lại tặng cho mỗi người gói cơm cháy Ninh Bình. Xin cám ơn cô chú Anh-Hà cùng Minh đã tạo cho cả đoàn một cơ hội thăm các nhà thờ tại Việt Nam để chúng tôi được biết thêm những điều tốt lành, đẹp đạo của giáo dân, đạo phái nào cũng dạy cho người ta làm  những điều tốt lành, bình an, thánh thiện và bài trừ những điều ác.

   Một cuộc đi chơi thật thoải mái, đầy ý nghĩa thắm tình bạn bè. Chỉ riêng Nam Định đã có tới 15 nhà thờ đẹp nổi tiếng, hôm nay chúng tôi mới thăm được có 3 điểm, sẽ còn phải đi tiếp nữa. Khi còn sức khỏe, còn đi được thì nên tranh thủ đi thăm các danh lam thắng cảnh của Việt Nam mình thôi cũng vô cùng lý thú người KGU ơi.

( Một số dữ liệu trong bài này được sưu tầm trên mạng qua google)