Chúc mừng sinh nhật Uwe, bên cạnh là anh Thái Minh Sơn, CL76

Khi tôi viết những dòng này thì chiếc máy bay của VNA đã cất cánh chở 2 bạn người Đức Uwe (CL76) và Monica (OB78) rời sân bay Nội Bài. Ít phút trước đây tôi và Chi Mai (Toán 1981) đã ôm hôn chia tay 2 bạn tại sân bay, kết thúc chuyến thăm quan VN gần 3 tuần lễ của 2 bạn.

KGU đã cho chúng ta, những người tốt nghiệp nhà trường, rất nhiều thứ quý giá. Mỗi chúng ta đều cảm nhận được điều đó. Trong những thứ quý giá đó, tôi (và cả Chi Mai) đã có được tình bạn với Uwe (và Monica). Trải qua bao tháng năm, tình bạn đó được bùng cháy lên trong những ngày qua, khi 2 bạn đi du lịch đến VN và dừng chân gần 5 ngày tại Hà Nội. Nếu như Chi Mai vẫn hay sang Đức công tác hoặc việc cá nhân và gặp các bạn Đức này, còn tôi chỉ gặp lại họ sau 37 năm kể từ khi tôi tốt nghiệp KGU vào năm 1979.

Tình bạn thời KGU

Kisinhop những năm thập niên 1970, sinh viên VN sống chủ yếu tại 4 ngôi nhà ob1 đến ob4 của khu phố Benderskaia, tạo nên một hình vuông có 4 cạnh chừng hơn 100m. Tại đó có đủ các sinh viên và NCS của các nước như VN, Lào, châu Phi, Cuba và Mỹ Latin, Bulgarie, Mông Cổ và Đông Đức. Lớp Toán 1979 của tôi có 5 sinh viên VN và 7 sinh viên Đông Đức. Các năm khác, khoa khác cũng đều có sinh viên VN và Đức học cùng. Nhưng thú thật tôi không thân với các bạn Đông Đức trong lớp cho lắm, ngoại trừ 2 bạn Petra và Andre Tokhacheck, họ đã là vợ chồng ngay những năm sinh viên. Nhưng 2 bạn này lại rất ít chơi thể thao, đôi khi bạn Andre có ra làm thủ môn cho đội Đức những giải thi đấu bóng đá chính thức. Cũng vì hay chơi thể thao mà tôi lại thân với bạn Uwe, nhất là khi tôi đã là năm thứ 5, khá rỗi rãi và có nhiều thời gian chơi thể thao. Chúng tôi sống cùng trong ký túc xá ob3, chiều chiều hay ra sân bóng, rồi thì đánh cầu lông ở những chỗ có mặt bằng nhỏ hơn sân bóng. Khi đó tôi có đánh cầu lông vì có mỗi môn thể thao đó là Nguyệt có thể chơi được cùng tôi, còn trước đó tôi chỉ ham bóng đá, bóng chuyền và trượt băng. Uwe khi đó đang làm NCS ở khoa Hóa. Bạn ấy tốt nghiệp sinh viên khóa 1976. Chúng tôi hay gặp nhau ở sân bóng, hoặc ở hành lang, sảnh xem TV hay ở bếp.

Tôi và Uwe 1978

Nhưng có lẽ nguyên nhân xâu xa mà tôi có chơi thân với Uwe là do tính của bạn ấy khá vui vẻ, xởi lởi và hay trò chuyện (còn tôi thì cũng hay thích giao lưu và kết bạn). Các bạn Đức nói chung có vẻ ít giao tiếp với bên ngoài, kín tiếng so với các sinh viên nhiều nước khác. Nhưng họ rất kỷ luật. Hồi đó có một bạn Đức đá bóng khá giỏi nhưng đã không được chơi cho đội tuyển sinh viên Đức vì cái tính ham mê nhiều cô gái các nước khác (hình như có mỗi con gái VN là bạn này chưa chinh phục được), trong khi chẳng chịu ngó nghiêng các cô sinh viên nữ Đức. Sinh viên VN gọi bạn này là international vì cái tài chinh phục các thiếu nữ các nước khác. Trước mùa bóng cuối năm 1978, chúng tôi thấy các sinh viên Đức hội họp rất lâu, sau nghe nói là để kiểm điểm cái tính trăng hoa của bạn giỏi đá bóng nọ, và hình như ra nghị quyết không cho bạn ấy được tham gia đội tuyển sinh viên Đức. Chưa hết, các bạn Đức còn rất chuyên nghiệp. Nếu Hội đồng hương VN họp lúc 9h, thì vào giờ đó mới chỉ có mặt khoảng 1/4 sinh viên, 9h15 có được khoảng một nửa và sau khi khai mạc rồi, vẫn còn nhiều sinh viên VN lục tục mới đến. Trong khi đó 9h kém 5, các bạn Đức được mời đến tham dự, chừng 5,6 bạn, đã có mặt đầy đủ với đồng phục màu xanh truyền thống và ngồi ở hàng ghế đã quy định dành cho khách mời. Các bạn Đức khi luộc trứng luôn cầm đồng hồ quả quýt và đợi tắt ga khi đồng hồ báo đã hết gời luộc sôi trứng (quân VN ta thì áng chừng vài phút, trứng chín rồi đấy và tắt bếp). Hoặc khi pha thuốc rửa ảnh (chả là khi đó sinh viên phải tự mua thuốc rồi tự pha chế để rửa ảnh), các bạn Đức luôn dùng hàn thử biểu để hòa nước nóng theo đúng số độ đã được quy định (còn quân VN ta chỉ lấy ngón tay ngoáy ngoáy rồi thấy âm ấm là cho pha thuốc được rồi).  Khi đó tôi cho các bạn này là máy móc, cần gì chính xác đến thế, rằng quả trứng các bạn ấy luộc cũng không ngon hơn quả trứng mà quân ta luộc, hoặc cái ảnh họ rửa ra chắc gì đã đẹp hơn ảnh chúng tôi rửa. Nhưng sau này tôi mới hiểu những cái chuyên nghiệp đó là cái làm nên một dân tộc Đức vĩ đại với nền sản xuất tiên tiến, cường quốc kinh tế thế giới, đầu tầu của châu Âu.

Kỷ niệm nhiều nhất của chúng tôi là trên sân bóng. Chiều chiều các bạn Đức, VN, châu Phi đều ra sân bóng và chia nhau 2 cái sân nhỏ bé để chơi bóng, trong đó có sân bóng rổ lấy 2 cột bóng làm gôn, cứ đá vào cột của đội kia là được 1 bàn thắng. Đặc biệt chúng tôi chạm chán nhau ở các trận đội tuyển Đức và VN thi đấu vào thời kỳ mà tôi đã ở vào những năm cuối đại học. Cả tôi và Uwe đều đá tiền đạo cho đội tuyển của mình nên chúng tôi cũng ít va chạm trên sân. Mùa bóng cuối 1978, có giải vô địch ký túc xá khu Benderskaia gồm các nước VN, Lào, Đông Đức, châu Phi, Mỹ Latin mà đội VN chúng tôi đã vô địch. Trận VN-Đức đã rất căng thẳng và 2 đội hòa 4-4. Trận VN-Lào, đội VN thắng đâu 13-0. Từ bàn thắng thứ 10 trở đi. Mỗi khi đội VN ghi thêm 1 bàn, các bạn Đức (là khán giả) lại hát một bài nào đó bằng tiếng Đức, không rõ cổ vũ cho đội thắng hay an ủi cho đội thua. Các bạn Đức cho biết đây là phong tục của họ dành riêng cho trận cầu có tỷ số quá đậm

Kỷ niệm đáng nhớ nhất với tôi và Uwe là một ngày cuối tháng 6/1979, chúng tôi lên tàu đi Mátxcơva để về nước. Tại sân ga tôi khóc như mưa, Uwe dỗ dành tôi mãi nhưng tôi không dừng được cơn khóc khi đó. Một phần tôi phải xa Nguyệt. Nhưng sâu thẳm hơn tôi không biết khi nào mới được quay về xứ Moldova mà tôi đã gắn bó 5 năm. Thế mà cuối cùng đến năm 2016 này tôi đã quay trở lại Moldova cả thảy là 5 lần, và có thể vẫn còn những lần nữa trong tương lai.

Thời gian trôi đi, ai cũng bận bịu với công việc và gia đình. Đôi khi giở album ảnh thời Kisinhop ra xem lại, tôi vẫn dừng chút ít ở chiếc ảnh mà tôi chụp cùng Uwe vào cuối năm 1978, bồi hồi nhớ đến một người bạn Đức mà chẳng nghĩ sẽ có ngày gặp lại. Sau này tôi có được Chi Mai cập nhật chút ít về 2 bạn Uwe và Monica. Hè năm ngoái tôi có đi thăm Đức 1 tuần lễ, có liên lạc với Uwe nhưng các bạn ấy có việc bận nên chúng tôi không gặp được nhau trên đất Đức (các bạn ấy sống ở Halle, một vùng Đông Đức cũ và cách xa Berlin). Chi Mai có thông báo cho tôi những lần các bạn ấy định đi du lịch VN, nhưng vì lý do sức khỏe mà đến dự định lần thứ ba này, các bạn mới thực hiện được chuyến đi.

Đón tiếp tại Hà Nội

Tháng 9/2016 Chi Mai thông báo cho tôi về chuyến đi du lịch của Uwe và Monica sẽ diễn ra vào tháng 11/2016. Tôi và Chi Mai cùng lên kế hoạch đón tiếp các bạn này. Đầu tiên các bạn đi thăm miền Nam trước. Tại HCM đã có một buổi gặp mặt NguoiKGU với Uwe và Monica tại nhà hàng Hoa Viên tối ngày 13/11/2017.

Các bạn NguoiKGU HCM đón tiếp Uwe và Monica, nhà hàng Hoa Viên

Chiều tối thứ 3 ngày 22/11/2016 2 bạn bay từ Đà Nẵng ra HN. Chi Mai đón các bạn tại Nội Bài và đưa về khách sạn tại phố cổ Hàng Bạc. Tôi và Nguyệt cùng anh SơnTM (CL76, bạn học cùng lớp với Uwe) đợi ở khách sạn. Khi oto chở các bạn về đến khách sạn, tôi nhận ra Uwe vẫn như vậy, vẫn dáng cao cao, tuy rằng tất nhiên có già đi nhiều so với thời sinh viên. Tôi cũng vậy, chắc chắn cũng già đi nhiều sau 37 năm. Chúng tôi ra phố Tạ Hiền để ăn tối. Trên bàn ăn câu chuyện rôm rả về thời sinh viên, về những ngày qua các bạn đi du lịch những nơi nao của VN, về buổi gặp mặt tại HCM. Hôm sau các bạn đi Hạ Long sớm đến chiều thứ 5 về lại HN. Tôi mời các bạn đến dùng cơm bữa tối tại nhà tôi. Và cũng mời hai bố con anh Xuyến (CL67) tham dự. Anh Xuyến và Uwe cùng chung thầy giáo hướng dẫn, thầy Sưtrov. Còn cháu Minh con trai anh Xuyến thì từng học TS ở Đức, trong thời gian học có mời anh Xuyến sang Đức và 2 bố con đã đến thăm Uwe.

Đôi bạn già cùng chung thấy hướng dẫn (anh Xuyến CL67)

Bữa cơm luôn có 2 thứ tiếng được sử dụng. Cháu Minh nói chuyện với vợ chồng Uwe bằng tiếng Đức, còn chúng tôi nói với nhau, dĩ nhiên, bằng tiếng Nga. Thú thật cái tiếng Nga ít dùng cứ bị mai một đi, những dịp gặp bạn bè thế này là ôn luyện được tiếng Nga rất tốt, dù rằng đôi khi phải dùng tiếng Anh để tìm ra tiếng Nga với sự hỗ trợ của Google Translator. Ví dụ mới biết từ thêu là вышивать, cung và cầu là спрос и предложение. Rồi tôi lôi đống album trắng đen của tôi và Nguyệt thời KGU ra cho các bạn xem tẩm ảnh năm xưa tôi chụp cùng Uwe. Còn Uwe thì khoe các ảnh của mình trên Ipad. Anh Xuyến rất vui mừng vì được gặp vợ chồng Uwe tại VN.

Chi Mai, tôi, hai bố con anh Xuyến và Uwe, Monica

Thứ 6 Chi Mai đưa 2 bạn Đức đi thăm những thắng cảnh HN như Bờ Hồ, Bảo tàng Lịch sử, Nhà thờ lớn, Hoàng Thành, .. và buổi tối mời cơm tại nhà Chi Mai. Sáng thứ 7 Chi Mai đưa họ thăm Bách Thảo, Lăng Bác và cho đạp xe quanh hồ Tây.

Chuẩn bị đạp xe Hồ Tây

Buổi chiều Chi Mai và Hạnh (CC80) đưa họ lên biệt thự Sen của tôi. Sau bữa cơm tối, chúng tôi đi dạo trong khu Flamingo, cùng nhau ôn lại thời sinh viên KGU, kể cho nhau nghe câu chuyện hôm nay của mỗi người. Qua câu chuyện, Uwe mới khoe là trận VN-Đức hòa 4-4 năm xưa, Uwe đã ghi 3 bàn cho đội Đức. Tôi chẳng nhớ mình ghi mấy bàn, nhưng với tỷ số 4-4 thì chắc chắn tôi có ghi bàn vào lưới đội Đức (thực ra giải đó trận nào tôi cũng ghi bàn cho đội VN). Và Uwe đã có một đề xuất táo bạo, rằng Hội KGU VN có nhận thêm 2 vợ chồng Uwe làm thành viên dự khuyết hay không? Tôi trả lời là rất vui có thêm 2 bạn trong hội chúng tôi, chúng ta cùng dân KGU, và không có thành phần dự khuyết, mà ai cũng là chính thức. Thế là Hội KGU đã được mở rộng một cách bất ngờ. Còn các bạn tối thứ 7 ở tại Biệt thự Sen, có lẽ đêm duy nhất không ở khách sạn trong thời gian du lịch VN.

Chuẩn bị đạp xe buổi sáng CN tại Flamingo

Химики 76-77

Sáng hôm sau chúng tôi thuê xe đạp và đạp xe một vòng cả khu Flamingo. Và anh Sơn đi oto cùng chị Thủy cùng lớp Hóa 76 và Hương (CL79). Một xe khác chở vợ chồng chị Bình (OB78, cùng lớp Monica) anh Minh (CL77), cùng con gái và cháu ngoại anh chị. Đi cùng còn có chị Loan, cũng OB78. Buổi cơm trưa như vậy là cả thẩy 12 người KGU của 2 quốc tịch VN và Đức. Đông người nên chuyện trò còn rôm rả hơn hôm trước. Chúng tôi tổ chức sinh nhật sớm cho bạn Uwe, ngày kia mới là sinh nhật bạn ấy. Uwe rất bất ngờ với nghi thức có bánh gato và nến, cùng hát không chỉ Happy birth day mà cả bài tiếng Nga "Путь бегут неуклюжие ..". Và như mọi cuộc vui của NguoiKGU, tất cả chúng tôi lại hát vang các bài hát một thời để nhớ được in sẵn trong cuốn sách mà KGU HCM xuất bản. Sau đó cúng tôi cùng xem những hình ảnh, video của đoàn Về nguồn 2016. Rồi mọi người quay về HN.

Cùng ôn lại kỷ niệm KGU qua những bức ảnh

Chúc mừng gặp gỡ tại VN, vì tình hữu nghị giữa các dân tộc

Chúc mừng sinh nhật Uwe

Hôm sau thứ 2, buổi sáng Chi Mai đưa họ đến thăm Bát Tràng. Buổi trưa 2 bạn Đức được anh Trương Nam Hải (OB78) mời ăn chả cá. Buổi chiều đến thăm và ăn cơm tối tại nhà anh Xuyến. Trước khi đi sân bay tôi kịp gửi tặng các bạn huy hiệu NguoiKGU cùng một cuốn sách NguoiKGU (tập 2).

Tôi trực tiếp lái xe đưa các bạn ra sân bay Nội Bài. Các bạn kết thúc 3 tuần du lịch VN mà những ngày cuối hẳn nhận được sự đón tiếp nhiệt tình, đầm ấm chân tình của NguoiKGU. Khi chia tay, chúng tôi hẹn sẽ gặp nhau nữa, ở đâu đó trên trái đất này, ở VN, ở Đức, hay ở Moldova. Không quan trọng ở đâu, mà quan trọng là sẽ lại gặp nhau. Tình bạn của những sinh viên KGU đa quốc tịch còn tiếp diễn.