Năm 1975 đối với những người KGU (khi ấy, hoặc đã tốt nghiệp về nước, hoặc đang còn theo học  tại các khóa từ dự bị đến năm thứ 5, hay đối với những em KGU các khóa sau khi ấy còn ở trong nước đang tuổi học trò) là một năm không thể nào quên. Cả Đất nước, cả Dân tộc Việt Nam tràn ngập trong không khí hào hùng của Đại Thắng Mùa Xuân, Non Sông hình Chữ S từ nay liền một dải. Trong bối cảnh ấy, Viện Khoa học Việt Nam (sau đổi tên là Trung tâm Khoa học Tự nhiên và Công nghệ Quốc gia và nay là Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam) đã được thành lập, là nơi đón nhận rất nhiều cán bộ, được đào tạo chủ yếu ở nước ngoài, trong đó có Liên Xô và KGU về đây làm việc.

Tôi tốt nghiệp KGU, về nước hè năm 1976 và đã được Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp “phân công công tác” về Viện Khoa học Việt Nam. Tôi đạp xe đi tìm nơi làm việc của mình, lên Bưởi qua những con đường rợp mát bóng cây với nhiều ao hồ, ruộng rau muống… Khi ấy,  khuôn viên của Viện Khoa học Việt Nam nằm giữa cánh đồng tại xã Nghĩa Đô huyện Từ Liêm (nay là 18 Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội) với các tòa nhà làm việc do Liên Xô giúp đỡ xây dựng đang được hoàn thành trông thật khang trang. Tôi còn nhớ, các báo, họa báo của ta thời ấy thường xuyên đưa ảnh Viện Khoa học Việt Nam, cùng với Khách Sạn Hà Nội 11 tầng tại Giảng Võ, là những hình ảnh mới, “hiếm hoi” và đẹp của Hà Nội!   

Có một điều là tôi đi đâu cũng gặp người (hoặc người có liên quan đến) KGU. Bắt đầu từ khi nhận giấy Quyết định phân công công tác trên Bộ từ tay chị Lý (là vợ anh Nguyễn Văn Thăng- Lớp Thổ nhưỡng, Khóa SV74, khi ấy làm ở Viện Các Khoa học Trái đất của Viện Khoa học Việt Nam, nay đã mất). Về Vụ Tổ chức Cán bộ của Viện Khoa học Việt Nam thì lại gặp anh Nguyễn Quốc Lệ (cùng lớp anh Thăng). Chính anh Lệ đã nhận Hồ sơ và làm “Quyết định thu nhận” tôi về công tác, do Viện Phó Nguyễn Văn Hiệu ký (Lúc ấy Viện Khoa học Việt Nam chỉ có Viện trưởng Trần Đại Nghĩa và 1 Viện Phó “trẻ măng” Nguyễn Văn Hiệu!).

Tổng số cán bộ của Viện Khoa học Việt Nam khi ấy mới có trên dưới 400 người, mà đi đâu trong Viện cũng thấy người KGU. Các anh chị năm trên xa hơn thì có chị Lê Thị Muội (SV68, đã mất), các khóa từ 73 trở lại thì nhiều hơn, như anh Phạm Gia Điền và anh Lê Văn Cường (Hóa 73), SV73 thì có anh Đặng Đình Kim, anh Nguyễn Hoàng Tỉnh, các anh: Vũ Đức Quang và Đinh Luyện (sau chuyển Viện Di truyền nông nghiệp), anh Nguyễn Tiến Thắng (sau vào TP HCM, ở Viện Sinh học nhiệt đới, Viện Khoa học Việt Nam). Khóa 74 khá đông, như chị Lê Ngọc Liên (Hóa 74), anh Lân (Hóa), SV74 có anh Bùi Xuân Nguyên, chị Nguyễn Thị Ước, chị Tống Kim Thuần, anh Thăng, anh Lệ. Ngoài ra, nếu tôi nhớ không nhầm, còn có anh Mai Đình Phong (SV73), anh Sơn (SV 73/74?) làm ở Viện Nghiên cứu hải sản (Bộ Thủy sản) sau chuyển về Viện Hải dương học Nha Trang/ Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, thuộc Viện Khoa học Việt Nam.

Khóa 75 (Khóa của Đại Thắng Mùa Xuân) có chị Cầm (Vật lý), chị Nhung (Hóa, vợ anh Bôi) anh Nguyễn Vũ Thanh (SV), anh Lê Văn Ty, anh Lê Văn Tri (SV, sau chuyển ra lập Công ty/ Trung tâm riêng),  chị Nguyễn Thị Hồng Hạnh  (chuyển từ Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương về), anh Nguyễn Võ Chắt/ Chất (sau chuyển đi Viện Di truyền nông nghiệp rồi đi đâu đó tiếp?). Anh Trần Gia An (Lý 75?, công tác nơi khác, sau chuyển về nhóm anh Điền). Khóa 75 còn có một một anh chị từng học dự bị KGU, sau chuyển đi học đại học ở các nơi khác, như anh Phan Văn Chi, chị Nguyễn Hoàng Uyên…

Riêng Khóa 76 chúng tôi cũng không ít người trở thành “viện sỹ”, đó là: Lê Văn Khôi (Vật lý, nay ở Ba Lan), Nguyễn Khắc Lam (Hóa), sau có thêm Đặng Phương Thảo (Hóa, chuyển từ Viện KT Quân sự về, nay ở Pháp), Lớp sinh vật 76 của tôi thì có 4 người là: Nguyễn Huy Hoàng (sau chuyển đi ĐHSP Hà Nội II rồi Viện Khoa học Nông nghiệp VN), Nguyễn Thị Phương Thảo, Nguyễn Thị Tỵ A và tôi. Về Viện, tôi đã trở thành một trong những quân lính đầu tiên của anh Lê Xuân Tú (đã mất, là anh ruột của chị Lê Thị Xuân Phương, SV73? và Lê Thị Xuân Ba, SV75).  

Tôi còn nhớ tháng 12 năm 1976, khu nhà làm việc của Viện Khoa học Việt Nam mới chính thức được khánh thành. Khi ấy, có đoàn đại biểu cấp cao của Liên Xô sang tham dự. Tôi rất vinh dự có mặt trong buổi Lễ khánh thành ấy. Trong số 4 thiếu nữ xinh đẹp mặc áo dài, nâng dải băng đỏ để các vị Lãnh đạo VN và LX cắt băng khánh thành, có người KGU là chị Ước (SV74).

Các năm từ 77 trở đi người KGU tiếp tục tụ hội về đây ngày một đông, đó là các bạn, các em:  các đôi Việt Nga (đã mất) + Thái Sơn và Dũng + Huỳnh Thị Cẩm (đã chuyển công tác), Phạm Thanh Bình (đã chuyển công tác), Đặng Thị An, Lê Xuân Cảnh, Trương Nam Hải, Nguyễn Xuân Đặng, Lê Thanh Bình (sau chuyển Bộ KH-CN-MT, Bộ TNMT), Trần Thanh Thu (nay ở Bỉ), Phan Văn Đoàn (nay ở Tập đoàn Dầu Khí), Nguyễn Thị Ninh (nay ở Nga/Ba Lan?), Nguyễn Thị Hồng (nay ở Đức), Nguyễn Thị Bích Dung (nay ở TP HCM),  Nguyễn Thị Kim Cúc, Nguyễn Thị Bình (đã chuyển đi), Nguyễn Thị Quý (Viện SH nhiệt đới TP HCM, sau chuyển đi nơi khác), Trần Thị Phương Liên, Trần Tuyết Hạnh (đã chuyển) Huỳnh Xuân Thảo (Phân Viện KHVN tại TP HCM), Lê Huy Hàm (nay ở Viện Di truyền nông nghiệp), Phạm Ngọc Lương (chuyển Viện Di truyền nông nghiệp), Lương Chi Mai (Viện Công nghệ thông tin), Nguyễn Hồng Quang (Viện Vật lý), Trần Thị Minh Nguyệt (Viện Vật lý/ Viện Khoa học vật liệu)... Một số bạn từng học dự bị KGU, như Phạm Trung Lương (sau sang Tổng Cục Du Lịch), Nguyễn Thanh Hoa (nay ở Đức)...

Chắc chắn tôi không thể nhớ và kể tên hết mọi người KGU đã từng, hoặc đang làm việc tại Viện Khoa học Việt Nam (rồi Trung tâm Khoa học Tự nhiên và Công nghệ Quốc gia và nay là Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam). Mới “điểm qua” như vậy đã có trên 50 cái tên người KGU, dù ít hay nhiều có thời gian làm “viện sỹ” ở đây.  

Trong các ngày 25 và 26 tháng 10 năm 2010, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam long trọng tổ chức Lễ Kỷ niệm 35 năm thành lập Viện và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh - Huân chương cao quý của Đảng và Nhà nước trao tặng để ghi nhận những công lao, thành tích, đóng góp của Viện vào sự nghiệp Khoa học và Công nghệ chung của đất nước.  

Người KGU hoàn toàn có quyền tự hào về những đóng góp của các thành viên của mình vào thành tích chung của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Mời các anh, chị các bạn và các em xem thông tin trên Website của Viện:

http://www.vast.ac.vn/