Hà nội vào thu, đang chuẩn bị ráo riết cho chào mừng 60 năm ngày Giải phóng Thủ Đô, đại đa số khóa 77 chúng tôi đều bằng tuổi với ngày này. Tôi được sinh ra đúng vào dịp tháng 7/1954 tại quân y viện 108 lúc bấy giờ ở chiến khu Việt Bắc. Chính bởi vì có con nhỏ nên bố mẹ tôi lại một lần nữa tạm chia tay để bố tôi cùng đoàn người tiến về tiếp quản Thủ đô vào những ngày này, còn tôi và mẹ ở lại chiến khu

Cho đến năm 1955 gia đình tôi mới được đoàn tụ tại Hà Nội. Bố mẹ của tôi cũng như biết bao chàng trai cô gái Hà Nội hăm hở tham gia tòng quân từ trước năm 1945 lúc mà họ còn rất trẻ như chúng ta ở thời sinh viên ở Kis. Năm 1952 bố mẹ tôi cưới nhau vào 06/01/1952 tại chiến khu Việt Bắc. Lúc bấy giờ bố mẹ tôi được Quân Y Viện 108 tổ chức cưới dưới sự chứng giám của bạn bè chứ chẳng có ai là họ hàng cả.

Nên cách đây 60 năm khi bố tôi cùng đoàn quân về Tiếp quản Thủ đô cũng là lần đầu tiên ra mắt họ hàng bên nhà gái.

Tình cờ tôi tìm thấy mấy lá vàng Kim Thành và  lá thư bố tôi viết vào những ngày này năm 1954 kể cho mẹ tôi biết bao nhiêu là chuyện Thấy lá thư bố tôi viết khá hay và chi tiết về không khí Hà Nội những ngày này cách đây 60 năm, tôi xin chép lại để mọi người cùng đọc: ( ở nhà mọi người gọi tôi là Hòa Bình)

Hà Nội, ngày 10/11/1954

Em thân yêu

Từ hôm về chưa viết thư cho em được vì chưa có hoàn cảnh gửi. Hôm nay viết về cho em yên lòng. Con Hòa Bình có ngoan không, nhớn tý nào chưa, em đã khỏe và công tác chưa. Cứ yên tâm và đừng thắc mắc gì nhé. Anh kể chuyện cho mà nghe.

          Hôm đầu tiên về Thủ đô, chưa được đi chơi đâu cả, một hôm đi công tác qua nhà cô Hồng( là em ruột của mẹ tôi), chỉ dám nghé vào một tý mà không dám vào, hành quân trông thấy chị ngồi bán hàng ở chợ Hàng Da cũng phải fớt đi. Sốt ruột nhưng độ 1 tuần sau thì được phép ra thăm gia đình. Trước hết anh đến nhà mợ ở 18 fố Cửa Đông, mợ thuê căn nhà này và ở với 3 em gái và 1 em giai của anh, Cô Nhâm và cô Tân bán vải ở chợ Hàng Da, em Hiền và em Thảo( là các em của bố tôi) đi học. Mợ cũng bán hàng vải. Các em hôm anh về thì mừng tíu tít, nhưng mợ thì đi vắng. Mấy hôm sau mợ về anh cũng tranh thủ về gặp. Mẹ con gặp nhau mừng mừng tủi tủi. Cả nhà mong em và con Hòa Bình về lắm. Gia đình khỏe mạnh. Sau đó anh đến nhà anh Fan ở 22 Hàm Long. Anh Phan ( anh cả của bố tôi) vẫn làm ở nhà thương và đã có 6 cháu. Chúng nó cũng đều ngoan và anh chị Fan đều khỏe. Sau đó anh xuống phố Duy Tân (phố Huế bây giờ). Hồi hộp và cảm động lại hơi ngượng nữa. Nhìn xa xa hai chữ Hồng Điệp ( hàng kem Hồng Điệp, cửa hiệu lấy tên bà gì và cậu ruột của tôi, cậu cũng tham gia đi bộ đội cùng mẹ tôi ở 149 phố Huế nơi mà nhà tôi đã ở hơn 10 năm sau bị công tư hợp doanh trả nhà cho nhà nước, bây giờ là hàng bánh Thu Hương) anh cảm thấy gia đình em lúc nào cũng hướng về em và cậu Điệp ở ngoài kháng chiến. Thoạt bước vào thì gặp ngay vợ chồng cô Hồng. Hai người cũng tưởng là một anh bộ đội vào hỏi thăm cái gì kia. Biết là cô Hồng rồi nhưng anh cũng hỏi xem có đích thực là cô em gái em không?Sau đó anh mới tự giới thiệu: Tôi là Ứng đây. Cô Hồng reo lên và tíu tít chạy vào nhà gọi chị Đoan. Gia đình gặp anh vui vẻ lắm nhưng chưa nói chuyện được mấy chỉ mới nói qua tình hình Hà Nội, kháng chiến thôi. Sau đó cô Hồng, chị Đoan ( chị cả của mẹ tôi) và cu gì đấy con chị Đoan đưa anh lên nhà chị Chính. Các chị đều khỏe cả, các cháu cũng vậy. Anh Phụng và chồng cô Hồng cũng khỏe mạnh lắm. Trưa hôm đó anh ăn cơm ở nhà chị Chính. Anh định 1 hôm nào được phép sẽ về nhà tâm sự với các chị và cô Hồng nhiều hơn vì hôm đó chỉ được nghỉ từ sáng đến chiều mà lại phải đi thăm nhiều gia đình mà chẳng có em cùng đi thành thử cũng vẫn ngường ngượng thế nào ấy. Ai lại hôm đến cô Hồng anh khát nước ghê mà nhà có kem thì không mời ăn lại pha cafê mà anh cũng không dám phát biểu ý kiến đề nghị. Gia đình mong gặp em và con lắm. Biết tin cậu Điệp các chị cũng yên tâm. À con bé gì con chị Chính mà trước đây gọi em là má ấy bây giờ nó cũng từa tựa cô Lâm ấy, em về thì chả nhận được mặt cháu đâu. Ngay anh khi về nhà các em ruột có 4 đứa thì chỉ nhận được một còn các cháu thì quên hẳn vì nó khác quá. À anh gặp cả anh Đào nữa, nó khỏe và vui tính lắm. 

Hôm nay anh viết thư có lẽ cô Cả và mợ San( các bà là gì và mợ của bố tôi) cũng sắp về Hà Nội. Mợ và các em chờ cô Cả và mợ San lắm. À quên sau khi anh ăn cơm xong ở nhà chị Chính về thì đã 2 giờ chiều, tạt vào nhà anh Phan lại phần một mâm cơm tướng lại phải cố gắng ngồi nhắm với mấy thằng cháu vì anh Phan đi làm rồi. Sau đó anh trở về nhà các em thì lại cũng một mâm cơm linh đình chờ đợi. Anh lại cũng mạnh dạn ngồi ăn một cách ngon lành với các em mặc dù đã quá no. Những bữa cơm đó là những bữa anh không thể từ chối được.

          Bây giờ đến chuyện Hà Nội: vẫn như trước căn bản không có gì thay đổi. Chỗ bán hoa ở Tràng Tiền nay xây lại,

quanh Bờ Hồ có nhiều quán bán giải khát hơn, tàu điện sơn màu sặc sỡ hơn, chỗ ga tàu điện cũ ở Bờ Hồ phá mất và cạnh đấy dựng lên một trạm thông tin, không còn xe kéo nữa mà chỉ có cyclo và taxi. Phố xá thì vẫn vậy.

Còn chuyện công tác thì hiện nay đang làm công tác tiếp đón thương bệnh binh, sáng tập thể dục thay vào tăng gia. Hiện nay nhân viên biến thành những người công nhân sửa giường, sơn giường … Mọi người đều lo lắng với nhiệm vụ nặng nề sắp tới.

Thôi thư sau anh sẽ nói nhiều hơn vì mấy hôm nay bận lắm. Em cố gắng và yên tâm công tác nhé. Một ngày gần đây chúng ta đưa nhau cùng về thăm gia đình. Hôn con và em nhiều.

Nói với Thiện, Nga, chị Thái, Điệp, Tuyên và Phương, Toại là mình lúc nào cũng nhớ những người ở lại, không viết thư được là cũng áy náy lắm đấy. Nhưng đọc chung thư này vậy thôi, chúc tất cả mạnh.

Anh Ứng  

Nhanh thật mới ngày nào tôi còn bé tí tẹo, được mẹ bế trên tay nay đã 60 tuổi rồi, già và xấu hơn mẹ tôi ngày xưa nhiều.

Rồi tôi lại tần ngần nhìn những lá vàng Kim Thành của mẹ tôi được họ hàng gửi  ra chiến khu để bồi dưỡng sức khỏe, mẹ tôi tần tiện dành dụm để đến lúc trước khi chết dặn tôi tặng cho 4 cháu nội ngoại, mỗi cháu 1 cây vàng. Dạo này thấy giá vàng xuống giá nhiều người báo bán đi cho được giá, tôi thấy tiếc nên cứ để lại để cho các cháu làm kỷ niệm về ông bà của chúng nó. Nhìn thấy mấy lá vàng này tôi cứ xót xa thương bố mẹ quá. Lúc sống các cụ hết sức tần tiện, chẳng dám ăn tiêu gì cứ cố tiết kiệm dành dụm để cho con, cho cháu. Nghĩ mà thương nhớ bố mẹ quá.