Có bài báo khá dài của Jo Marchant đăng trong số mới nhất của Nature nói về mối liên hệ giữa tinh thần và sức khỏe thông qua hệ miễn dịch. Mình xin giới thiệu tóm tắt bằng tiếng Việt. Bạn nào quan tâm, xin đọc toàn văn tiếng Anh tại đường dẫn cuối bài. Tiêu đề tiếng Việt do mình đặt ra để câu view thôi đấy nhá.
***
Các nghiên cứu của GS Steve Cole và các cộng sự tại Trung tâm Miễn dịch Thần kinh Tâm thần của ĐH California Los Angeles (UCLA) đưa ra bằng chứng rằng khi người ta ở trạng thái lo buồn, bất ổn, tâm lý ức chế thì các genes của hệ miễn dịch hoạt động theo hướng kích thích viêm, di căn khối u... Ngược lại trạng thái tâm lý an lạc thì các quá trình trên có thể được điều hòa lại. Mối liên quan giữa thiền và sức khỏe mà triết lý Phương Đông áp dụng từ ngàn xưa bây giờ có thể giải thích trên sự hoạt động của các genes.
Các nhà tâm lý học phân biệt hai cấp độ trạng thái an lạc. “Hedonia” là sự an lạc có được từ sự thỏa mãn của cơ thể về nhu cầu ăn uống, làm tình. “Eudaimonia”là sự an lạc ở cấp độ cao hơn, có được từ sự thỏa mãn các nhu cầu tinh thần ví dụ hoạt động sáng tạo, hoặc làm từ thiện. Hai loại an lạc nói trên tác dụng lên hệ miễn dịch theo cơ chế khác nhau. Hedonia có lẽ tác dụng theo cơ chế gián tiếp, còn eudaimonia tác dụng trực tiếp lên các genes miễn dịch.
Steve Cole đưa ra cách giải thích dựa trên stress. Nếu một người có động lực sống chủ yếu là tiêu thụ, cảm giác an lạc của họ sẽ đạt được khi thỏa mãn các nhu cầu vật chất (hedonia), nhưng khi gặp hoàn cảnh bất lợi, họ dễ sa vào trạng thái bất an, lo lắng (stress). Yếu tố gây stress có thể xảy ra hàng ngày, nhưng mối quan tâm đến những vấn đề xa hơn như chính trị, nghệ thuật, cộng đồng... có tác dụng như cái đệm chống stress, nhờ đó mà hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn, giúp sức khỏe tốt hơn.
Nature, 503, 458-460, 28/11/2013.
http://www.nature.com/news/immunology-the-pursuit-of-happiness-1.14225?WT.ec_id=NATURE-20131128