17/2/1979: NHÂN DÂN KHÔNG QUÊN
TIỂU ĐOÀN TRƯỞNG ƠI!
Kính dâng hương hồn Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Hữu Thanh và các Liệt sỹ Sư đoàn 356
Lời thơ: Nguyễn Ngọc Chu-Trần Bắc Hải; Nhạc: Trần Bắc Hải
Phối khí: Trần Mạnh Hùng
Trình bày: Quang Thọ và Tốp Nam
Đỉnh núi chìm trong sương mù
Lộp độp mưa tiếng rừng âm u
Vượt Cốc Nghè mây giăng trắng đầu
Lính dừng chân hơi thuốc chia nhau
Tiểu đoàn trưởng ơi! Chia hết cơm khô!
Nào cùng chan lã chã nước mưa
Đêm nay đi ai còn ai mất
Mãi mãi còn là đất cha ông!
Tiểu đoàn trưởng ơi...
Mẹ ơi mẹ! Nếu con không về
Mẹ chờ con mắt mòn ngóng trông
Vợ yêu ơi! Nếu em góa chồng
Thương mình em nuôi lớn con côi
Tiểu đoàn trưởng ơi! Chia hết cơm khô!
Nào cùng chan lã chã nước mưa
Đêm nay đi ai còn ai mất
Mãi mãi còn là đất cha ông!
Tiểu đoàn trưởng ơi...
Nước vẫn reo trên Thác Gọi Hồn
Lò Vôi Thế Kỷ vẫn còn
Đất nước ơi! Với bao anh hùng
Sư đoàn tôi hóa đá nơi đây
Tiểu đoàn trưởng ơi! Chia hết cơm khô!
Nào cùng chan lã chã nước mưa
Năm xưa đi thân còn hay mất
Mãi mãi hòa vào đất cha ông!
Tiểu đoàn trưởng ơi...
Đạn bắn đi đến viên cuối cùng
Đồng đội xâu pháo lựu quanh lưng
Chân nát rồi lấy thân mình
Hóa thành bom chia xác với quân thù
Tiểu đoàn trưởng ơi! Chia hết cơm khô!
Về mời anh lã chã nước mưa
Năm xưa đi thân làm bộc phá
Anh đã hòa vào đất cha ông!
Tiểu đoàn trưởng ơi...
Đỉnh núi chìm trong sương mờ
Lộp độp mưa gõ nhịp lá khô
Rừng tháng Bảy mây giăng trắng đầu
Ta về đây hương khói thăm nhau
Tiểu đoàn trưởng ơi! Chia hết cơm khô!
Về mời anh lã chã nước mưa
Sống bám đá chết thành tượng đá
Ba Trăm Năm Sáu Sư đoàn của tôi...
Sống bám đá, chết bám đá, thành bất tử
Từ 1979 đến 1989, nước Việt ta ở vào gọng kìm giữa 2 cuộc chiến tranh, phía Bắc với giặc Tàu, phía Tây Nam với quân Khmer Đỏ. Đầu 1984, khi Việt Nam tập trung lực lượng truy quét quân Khmer Đỏ, thì quân Tàu tấn công trở lại dọc biên giới phía Bắc Việt Nam.
Tại mặt trận Vị Xuyên, Hà Giang khi ấy lực lượng Việt chủ yếu gồm quân địa phương nên quân Tàu lần lượt chiếm giữ được các đỉnh núi, đẩy quân Việt lùi xuống tổ chức phòng ngự ở tuyến dưới thấp hơn. Quân Tàu làm đường lên tận các điểm cao vừa chiếm được của ta, đưa lực lượng pháo rất mạnh lên các đỉnh núi. Từ điểm cao 1509, trọng pháo của chúng có thể bắn về tận thị xã Hà Giang cách phòng tuyến gần 20km.
Các cuộc phản công của quân ta nhằm chiếm lại các điểm cao không thành công trước hỏa lực pháo binh áp đảo của quân Tàu, quân ta hy sinh rất nhiều. Những địa danh mới do lính ta đặt ra như Thác Gọi Hồn, Đồi Thịt Băm, Lò Vôi Thế Kỷ... đã phần nào nói lên sự hy sinh ấy. Tên gọi Lò Vôi Thế Kỷ là do đạn pháo Tàu thiêu trụi rừng già, đỉnh đồi trơ lại toàn đá, rồi đá lại tiếp tục bị băm vỡ trắng xóa bởi đạn pháo.
Sau này, chiến sỹ ta chuyển sang chiến thuật bám sát địch, giành lại từ tay quân thù từng gốc cây, mô đất, mỏm đá tai mèo... Họ khắc lên báng súng lời thề “Sống bám đá, chết hóa đá, thành bất tử”. Sư đoàn 356 chủ công trên mặt trận Vị Xuyên, Hà Giang đã hóa đá, thành tượng đài bất tử trấn giữ miền biên cương Tổ Quốc.
***
Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Hữu Thanh và trận đánh ngày 12/7/1984 trên “Đồi Thịt Băm” (Cao điểm 772)
Từ chiều 11/7, Tiểu đoàn 3 thuộc Trung đoàn 876, Sư đoàn 356 vượt đỉnh Cốc Nghè trong mưa lạnh rồi tạm dừng chân để chia thành hai mũi. Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Hữu Thanh sẽ dẫn đội đặc công khoảng 70 chiến sỹ, thọc sâu “mở cửa” điểm D3 trên đồi 772. Chính trị viên tiểu đoàn Đặng Việt Châu chỉ huy thê đội 2. Tiểu đoàn có nhiệm vụ chiếm D3, từ đó thọc sâu vào sở chỉ huy của địch, tạo điều kiện cho Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 2 đánh các điểm D1 và D2 để chiếm lại toàn bộ đồi 772. Anh Châu nhớ lại, rừng tháng Bảy lạnh lẽo, chỉ nghe tiếng mưa lộp độp trên lá, và thác nước ầm ào phía xa. Những người lính chia nhau từng hơi thuốc, ăn cơm sấy trộn nước mưa, lặng lẽ chờ màn đêm xuống là xuất kích. Chiến sĩ xin ăn hết lương khô dự phòng. Tiểu đoàn trưởng Thanh im lặng giây lát rồi nói “Cứ để anh em ăn, biết ngày mai có còn sống mà được ăn nữa không”.
4 giờ 10 phút sáng, pháo binh ta khai hỏa, bộ binh thét xung phong. Mũi đặc công của Tiểu đoàn trưởng Thanh vào được D3, giành giật với địch từng đoạn chiến hào. Thanh bị thương ở đầu và cả hai chân vẫn cố tiến lại gần hầm chỉ huy địch. Bắn hết hai loạt đạn AK, anh kích nổ toàn bộ lựu đạn trên người, hy sinh khi chỉ còn cách hầm chỉ huy của địch 15 mét.
Từ các điểm cao xung quanh quân Tàu nã pháo cày nát xung quanh đồi 772. Trong sương mù dày đặc, quân ta tổ chức hàng chục đợt tấn công lên đỉnh đồi nhưng không thành. 11 giờ, sương tan dần, địch phản kích dữ dội hơn. Quân ta bị pháo đánh bạt xuống hết chân đồi. Địch tập trung phản kích quyết liệt chiếm lại D3.
Chỉ trong một ngày 12/7, Trung đoàn 876 hy sinh gần 600 chiến binh. Sau trận chiến là những ngày mưa dai dẳng. Vách núi đá dựng đứng, lính trinh sát và công binh phải dùng dây võng đưa đồng đội về. Nước mắt người sống chan hòa máu người nằm xuống, họ chỉ lấy được tử sĩ từ dưới chân cao điểm, còn những người ngã xuống gần chiến hào quân địch thì phải nằm lại.
***
28 năm sau
Đại úy Nguyễn Hữu Thanh hy sinh khi vợ anh là chị Lưu Thị Lan ở Quảng Bình mới 29 tuổi, vừa sinh con trai Nguyễn Hữu Long được 7 tháng. Chị gửi lại con nhỏ rồi đi khắp nơi dò hỏi tin anh. Gặp đồng đội của anh, họ khuyên chưa nên trở lại nơi anh nằm vì còn rất nhiều bom mìn. Năm 2006, chị Lan và con trai lần đầu tiên lên được Hà Giang. Hai mẹ con đi suốt nghĩa trang mênh mông với 1700 mộ liệt sỹ nhưng không thấy anh. Năm 2008 hai mẹ con lại trở lại Hà Giang, thấy có thêm nhiều mộ liệt sỹ được quy tập về, nhưng vẫn không tìm được anh. Hai mẹ con lại thắp hương cho các đồng đội của bố, cho những liệt sỹ chưa tìm được tên. Thế rồi có người chỉ bảo chị chụp hình giấy báo tử của anh đưa lên Internet. Không lâu sau, chị nhận được tin từ anh Đặng Việt Châu. Ngày 20/6/2012, mẹ con chị Lan cùng các cựu chiến binh Tiểu đoàn 3 được một đội công binh mở đường tiến lên đỉnh D3. Một phần hài cốt với ngôi sao trên mũ của anh đã được tìm thấy tại chiến hào 1. Vậy là 28 năm sau, anh mới được đón trở về quê nhà Quảng Bình. Sau 28 năm, các cựu chiến binh Tiểu đoàn 3 chỉ tìm được 50 thi thể đồng đội, còn lại 140 người vẫn còn nằm đâu đó hoặc đã hòa hết vào đất miền biên ải Tổ quốc.
