Chị Lư vừa chèo thuyền đưa chúng tôi đi thăm các hang luồn ở Tràng An vừa vui vẻ kể chuyện:
- Bác có biết tại sao hang này có tên là hang Sơn Dương hay còn gọi là hang Tình mẫu tử không?
- Tôi không biết. Nhưng căn cứ vào tên hang có thể đoán đã có thời có nhiều dê núi ở đây...hoặc cũng có thể là hang này có gắn với một câu chuyện cảm động với tình mẹ con của những người sống ở vùng này.
- Bác đoán đúng một phần đấy. Tương truyền ngày xưa nước suối trong hang này rất trong lành, mát mẻ, uống rất thích nên dê núi hay tụ tập về đây nghỉ ngơi, uống nước.
Nhưng cái tên hang Tình mẫu tử không gắn với tình mẹ con của con người. Bác có muốn nghe em kể về cái tích này không?
- Chị kể đi! Tôi rất muốn nghe.
- Dạo ấy, khi thấy sơn dương về hang uống nước khá nhiều, có một anh thợ săn đã gài bẫy trên nền bãi cát ven suối ở cửa hang để bắt dê núi. Có mẹ con sơn dương vào hang nghỉ ngơi, uống nước. Phựt! Phựt! Chú dê con bị mắc bẫy. Dê mẹ gào lên đau đớn và tìm mọi cách cứu đứa con. Nhưng nó không thể tìm ra cách gì để gỡ đứa con thân yêu ra khỏi cái bẫy.
Anh thợ săn quay lại hang để kiểm tra bẫy. Anh hớn ha hớn hở khi thấy một chú dê con đã trúng bẫy.
Thấy người thợ săn đến, dê mẹ chạy lên mô đá sát vách hang. Nó chăm chú nhìn anh thợ săn đang gỡ bẫy cho con nó, tròng dây vào cổ và dắt con nó về làng.
Nó đi theo anh thợ săn và đứa con đang cố vùng vẫy, miệng kêu be be! Anh thợ săn dừng lại, nó dừng lại. Anh thợ săn bước đi, nó cũng bước đi.
Sắp về tới làng rồi mà nó vẫn bám theo anh thợ săn và đứa con của nó. Nó không hề sợ hãi về việc có thể bị người ta quây lại đánh cho một trận nhừ tử rồi bị bắt giết thịt. Anh thợ săn lúc đầu rất ngạc nhiên, sau thì anh đã hiểu ra. Anh hướng về sơn dương mẹ nói to:
- Tao hiểu ý mày rồi. Mày đi theo con của mày. Mày muốn cứu con mày? Tao khâm phục mày! Tao thương mẹ con mày!
Anh lẳng lặng cởi cái dây đang quấn chặt vào cổ sơn dương con. Anh nói với nó: - Mày chạy lại với mẹ đi!
Hai mẹ con sơn dương chạy ào đến với nhau. Anh thợ săn rơm rớm nước mắt. Anh vội quay đi và rảo bước về làng.
Từ đó người ta gọi cái hang nơi mà sơn dương con bị sa bẫy là hang Tình mẫu tử, bác ạ!
